Romanong Emperador: Pagkakaiba sa mga binago
AnakngAraw (usapan | ambag) Ikinakarga sa Talaan ng mga Emperador ng Roma |
Ryomaandres (usapan | ambag) Inilikha sa pagsalin ng pahinang "Roman emperor" Tatak: Removed redirect ContentTranslation ContentTranslation2 |
||
| Linya 1: | Linya 1: | ||
#redirect [[Talaan ng mga Emperador ng Roma]] |
|||
{{Infobox monarchy|border=imperial|royal_title=Emperador|realm=<br> ng Imperyong Romano|coatofarms=Vexilloid of the Roman Empire.svg|coatofarmssize=|coatofarmscaption='''[[Vexillum|Vexillum ng emperador]]'''|image=Augustus_Bevilacqua_Glyptothek_Munich_317.jpg|caption='''Unang Nag-utos'''<br />'''[[Augusto Cesar|Augusto]]'''<br />16 Enero 27 BK – 19 Agosto AD 14|first_monarch=[[Augusto Cesar|Augusto]]|last_monarch=[[Theodosius I]] (<small>[[Imperyong Romano|Nagkakaisa o Klasiko]]</small>),<br>[[Julius Nepos]] (<small>[[Kanlurang Imperyong Romano|Kanluran]]</small>),<br>[[Constantine XI Palaiologos|Constantine XI]] (<small>[[Silangang Imperyong Romano|Silangan]]</small>)|style=[[Imperator]], [[Augustus (honorific)|Augustus]], [[Caesar (title)|Caesar]], [[Princeps]], Dominus Noster, [[Autokrator]] o [[Basileus]] (ayon sa panahon)|residence=|appointer=[[Senado ng Imperyong Romano|Senado ng Roma]] (opisyal) o/at [[Militar ng Sinaunang Roma|Romanong Militar]]|began=16 Enero 27 BK|ended=17 Enero 395 [[After Christ|AD]] (Nagkakaisa o Klasiko),<br> 22 Hunyo 480 AD (Kanluran),<br> 29 Mayo 1453 AD (Silangan)|pretender=none}}Ang '''Romanong Emperador''' ay pinuno ng [[Imperyong Romano]] sa panahon ng [[Kasaysayan ng Imperyong Romano|imperyo]] (simula noong 27 BK). Gumamit ang mga emperor ng iba't ibang pamagat sa buong kasaysayan. Kadalasan kapag ang isang ibinigay na Romano ay inilarawan bilang pagiging "emperor" sa Ingles, ito ay sumasalamin sa kanyang pagkuha ng titulong ''[[Augusto (pamagat)|Augustus]]'' o ''[[Cesar (pamagat)|Caesar]]''. Ang isa pang pamagat na madalas na ginagamit ay ''[[imperator]]'', orihinal na isang karangalan sa militar. Ginamit din ng mga maagang emperador ang titulong ''[[Princeps]] Civitatis'' ('unang mamamayan'). Ang mga emperador ay madalas na nagtipon ng mga pamagat ng [[Republikang Romano|republikanong]] posisyon, kapansin-pansin ang ''[[Princeps senatus|prinsipe senatus]]'', ''[[Konsulado|consul]],'' at ''[[Pontifex Maximus|pontifex maximus]]''. |
|||
Ang pagiging lehitimo ng pamamahala ng isang emperor ay nakasalalay sa kaniyang pagkontrol sa [[Romanong hukbo|hukbo]] at pagkilala ng [[Senado ng Roma|Senado]]; ang isang emperador ay karaniwang ipinahayag ng kaniyang mga hukbo, o pinuhunan ng mga titulong imperyal ng Senado, o pareho. Ang mga unang emperador ay nag-iisang naghari; kalaunan ang mga emperador ay minsan namumuno kasama ang mga kapuwa emperador at hinati ang pangangasiwa ng emperyo sa pagitan nila. |
|||
Isinasaalang-alang ng mga Romano ang tanggapan ng emperor na naiiba mula sa isang hari. Ang unang emperador, si [[Cesar Augusto|Augusto]], ay matatag na tumanggi sa pagkilala bilang isang monarko.<ref>{{Harvard citation no brackets|Galinsky|2005}}</ref> Bagaman maihabol ni Augusto na ang kaniyang kapangyarihan ay tunay na republikano, ang kanyang mga kahalili na sina [[Tiberio]] at [[Nero]], ay hindi gaanong ganoon.<ref>{{Harvard citation no brackets|Alston|1998}}</ref> Gayunpaman, sa unang tatlong daang taon ng mga Romanong Emperador, mula Augustus hanggang [[Diocleciano]], nagsikap na ilarawan ang mga emperador bilang mga pinuno ng isang republika. |
|||
== Mga sanggunian == |
|||
[[Kategorya:Mga emperador ng Imperyong Romano]] |
|||
Pagbabago noong 02:03, 18 Nobyembre 2020
| Emperador ng ng Imperyong Romano | |
|---|---|
Imperyal | |
 | |
 | |
| Detalye | |
| Estilo | Imperator, Augustus, Caesar, Princeps, Dominus Noster, Autokrator o Basileus (ayon sa panahon) |
| Unang monarko | Augusto |
| Huling monarko | Theodosius I (Nagkakaisa o Klasiko), Julius Nepos (Kanluran), Constantine XI (Silangan) |
| Itinatag | 16 Enero 27 BK |
| Binuwag | 17 Enero 395 AD (Nagkakaisa o Klasiko), 22 Hunyo 480 AD (Kanluran), 29 Mayo 1453 AD (Silangan) |
| Naghirang | Senado ng Roma (opisyal) o/at Romanong Militar |
| Pretender(s) | none |
Ang Romanong Emperador ay pinuno ng Imperyong Romano sa panahon ng imperyo (simula noong 27 BK). Gumamit ang mga emperor ng iba't ibang pamagat sa buong kasaysayan. Kadalasan kapag ang isang ibinigay na Romano ay inilarawan bilang pagiging "emperor" sa Ingles, ito ay sumasalamin sa kanyang pagkuha ng titulong Augustus o Caesar. Ang isa pang pamagat na madalas na ginagamit ay imperator, orihinal na isang karangalan sa militar. Ginamit din ng mga maagang emperador ang titulong Princeps Civitatis ('unang mamamayan'). Ang mga emperador ay madalas na nagtipon ng mga pamagat ng republikanong posisyon, kapansin-pansin ang prinsipe senatus, consul, at pontifex maximus.
Ang pagiging lehitimo ng pamamahala ng isang emperor ay nakasalalay sa kaniyang pagkontrol sa hukbo at pagkilala ng Senado; ang isang emperador ay karaniwang ipinahayag ng kaniyang mga hukbo, o pinuhunan ng mga titulong imperyal ng Senado, o pareho. Ang mga unang emperador ay nag-iisang naghari; kalaunan ang mga emperador ay minsan namumuno kasama ang mga kapuwa emperador at hinati ang pangangasiwa ng emperyo sa pagitan nila.
Isinasaalang-alang ng mga Romano ang tanggapan ng emperor na naiiba mula sa isang hari. Ang unang emperador, si Augusto, ay matatag na tumanggi sa pagkilala bilang isang monarko.[1] Bagaman maihabol ni Augusto na ang kaniyang kapangyarihan ay tunay na republikano, ang kanyang mga kahalili na sina Tiberio at Nero, ay hindi gaanong ganoon.[2] Gayunpaman, sa unang tatlong daang taon ng mga Romanong Emperador, mula Augustus hanggang Diocleciano, nagsikap na ilarawan ang mga emperador bilang mga pinuno ng isang republika.