Mga wikang Pilipino: Pagkakaiba sa mga binago
mNo edit summary |
|||
Linya 390: | Linya 390: | ||
[[Kategorya:Mga wika ng Pilipinas]] |
[[Kategorya:Mga wika ng Pilipinas]] |
||
[[Kategorya:Pamilya ng mga wikang Kanlurang Malayopolinesyo]] |
Pagbabago noong 08:16, 2 Disyembre 2020
Sa aghamwika o linggwistika, ang mga wikang Pilipino (Ingles: Philippine languages, Espanyol: Las lenguas filipinas) ay isang panukala ni Robert Blust noong 1991 na nagmumungkahi na ang lahat ng mga wika sa Pilipinas at hilagang Sulawesi, maliban sa Sama-Bajaw at ilang mga wika sa Palawan, ay bumubuo sa subpamilya ng mga wikang Austronesyo. Baga mang malapit ang Pilipinas sa kalagitnaan ng paglawak ng Awstronesyo mula Pormosa, mayroong munting kaibhang pangwika sa higit-kumulang na 150 wikang Pilipino, na nagmumungkahi na napawi ang maagang pagkakaibhan sa paglaganap ng ninuno ng mga modernong wikang Pilipino.[1][2]
Binubuo ang mga wikang Pilipino bilang pinakamatanda sa pamilyang Awstronesyo na di-Pormosyano, na kung saan umiiral pa rin ang mga tunog na schwa at asonansyang d-r ng proto-Awstronesyo na naglaho sa mga wikang Sunda-Sulawesi.
Pagkakahambing ng mga bokabularyo
Tagalog (Filipino) | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | niyog | araw | bago | tayo, kata | ano | apoy |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Proto-Awstronesyo | isa | duSa | telu | Sepat | Cau | Rumaq | asu | niuR | qalejaw | baqeRu | i-kita | n-anu | apuy |
Yami (Tao) | ása | dóa (raroa) | tílo (tatlo) | apat (ápat) | tao | vahay | chito | niyoy | araw | vayo | yaten | ango | apoy |
Ibatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | niyoy | araw | va-yo | yaten | ango | apoy |
Ilokano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | niog | aldaw | baro | sitayo | ania | apoy |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | niuk | aggaw | bagu | sittam | anni | afi |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | ayog | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy |
Pangasinense | sakey | dua, duara | talo, talora | apat, apatira | too | abong | aso | niyog | ageo | balo | sikatayo | anto | pool |
Kapampangan | métung | adwâ | atlû | ápat | táu | balé | ásu | ngúngut | aldô | báyu | íkatamu | nánu | api |
Gitnang Bikol | saro | duwa | tulo | upat | tawo | harong | ayam | niyog | adlaw | ba-go | kita | ano | kalayo |
Bikol Rinconada | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | noyog | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō |
Waray | usa / sayo | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam/ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Romblomanon | isa | duha | tuyo | upat | tawo | bayay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Asi | usa | ruha | tuyo | upat | tawo | bayay | iro | nidog | adlaw | bag-o | kita | ni-o | kayado |
Onhan | isya | darwa | tatlo | ap-at | tawo | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Aklanon | isaea | daywa | tatlo | ap-at | tawo | baeay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | taho | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita, tatən | ano | kalayo |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | lubi | adlaw | bag-o | kita, taton | ano | kalayo |
Sugbuanon | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | lubi | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo |
Maranaw | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | neyog | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lefo | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | niyug | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu |
Mongondow | inta' | dua | tolu | opat | intau | baloi | ungku' | cekut | singgai | mo-bagu | kita | onda | tulu' |
Gorontalo | tuwewu | duluwo | totolu | wopato | tawu | bele | 'apula | sekat | dulahu | bohu | 'ito | wolo | tulu |
Tombulu (Minahasa) | esa | zua (rua) | telu | epat | tou | walé | asu | po'po' | endo | weru | kai, kita | apa | api |
Sanggunian
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.