Taksonomiya: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
YiFeiBot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 2 langlinks, now provided by Wikidata on d:q7211; 17 langlinks remaining
Glennznl (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 1: Linya 1:
Ang '''Taxonomy '''ay ang agham ng pag-uuri ng mga byolohikong organismo sa basehan ng mga pare-parehas na katangian at pagbibigay pangalan sa mga ito. Ang mga organismo ay inuuri sa <u>taxa</u>(isahan: taxon) at binibigyan ng <u>antas</u> <u>pang-Taxonomy</u>; mga grupo ng isang antas ay pwedeng pagsama-samahin upang makabuo ng isang <u>super</u> <u>group</u> ng mas mataas na antas na tinatawag na t<u>axonomic</u> <u>rank.</u> Ang botanikong Swedish na si Carolus Linnaeus ay itinuturing na ama ng Taxonomy; nakagawa siya ng sistema na <u>Linnaean classification</u> na nakakapag-uri ng mga organismo at <u>binomial</u> <u>nomenclature</u> upang mapangalanan ang mga ito.
Ang '''Taksonomiya '''ay ang [[agham]] ng pag-uuri ng mga biyolohikong [[organismo]] sa basehan ng mga pare-parehas na katangian at pagbibigay pangalan sa mga ito. Ang mga organismo ay inuuri sa [[taxa]] (isahan: taxon) at binibigyan ng [[ranggo pang-taksonomiya]]; mga grupo ng isang antas ay pwedeng pagsama-samahin upang makabuo ng isang super group ng mas mataas na antas na tinatawag na herarkiyang pang-taksonomiya.<ref name=Judd>Judd, W.S., Campbell, C.S., Kellog, E.A., Stevens, P.F., Donoghue, M.J. (2007) Taxonomy. In ''Plant Systematics – A Phylogenetic Approach, Third Edition''. Sinauer Associates, Sunderland.</ref><ref name=Simpson>{{cite book|last=Simpson|first=Michael G.|title=Plant Systematics|year=2010|publisher=Academic Press|isbn=978-0-12-374380-0|edition=2nd|chapter=Chapter 1 Plant Systematics: an Overview}}</ref> Ang Suwekong botanista na si [[Carolus Linnaeus]] ay itinuturing na ama ng Taxonomy; nakagawa siya ng sistema na [[Linnaean classification]] na nakakapag-uri ng mga organismo at [[pangalang dalawahan]] upang mapangalanan ang mga ito.


Sa pamamagitan ng mga iba't-ibang larangan ng pagaaral katulad ng <u>phylogenetics</u>, <u>cladistics,</u> at <u>sistematics</u>, ang Linnaean system ay naging isang sistema ng modernong byolohikong pag-uuri batay sa mga ebolusyonaryong relasyon sa pagitan ng mga organismo, buhay o extinct.
Sa pamamagitan ng mga iba't-ibang larangan ng pagaaral katulad ng [[pilohenetika]], [[kladistika]] at [[sistematika]], ang Linnaean system ay naging isang sistema ng modernong byolohikong pag-uuri batay sa mga [[ebolusyon|ebolusyonaryong]] relasyon sa pagitan ng mga organismo, buhay o extinct.


Ang Taxonomy ay tinawag na "pinakalumang hanapbuhay ng mundo", ang pagpapangalan at pag-uuri ng ating paligid ay malamang nagaganap na noon pa mang kaya ng tao makipagusap. Laging mahalaga ang pagkaka-alam ng pangalan ng mga nakakalason at nakakain na halaman at hayop upang maipasa ang impormasyon na ito sa ibang mga miyembro ng pamilya.
Ang taksonomiya ay tinawag na "pinakalumang hanapbuhay ng mundo", ang pagpapangalan at pag-uuri ng ating paligid ay malamang nagaganap na noon pa mang kaya ng tao makipagusap. Laging mahalaga ang pagkaka-alam ng pangalan ng mga nakakalason at nakakain na halaman at hayop upang maipasa ang impormasyon na ito sa ibang mga miyembro ng pamilya.


== Mga sanggunian ==
== Mga sanggunian ==
http://en.wikipedia.org/wiki/Taxonomy{{reflist}}
{{reflist}}
{{Biology nav}}
{{Biology nav}}


Linya 13: Linya 13:


{{stub|Biyolohiya}}
{{stub|Biyolohiya}}

[[cs:Taxonomie]]
[[en:Taxonomy (biology)]]
[[eo:Taksonomio]]
[[fi:Taksonomia]]
[[fr:Taxinomie]]
[[ku:Taksonomî]]
[[li:Taxonomie]]
[[lij:Taxonomïa]]
[[lt:Taksonomija]]
[[lv:Taksonomija]]
[[mk:Таксономија]]
[[ml:വർഗ്ഗവിഭജനവിജ്ഞാനീയം]]
[[scn:Tassinumìa]]
[[sh:Taksonomija]]
[[sk:Taxonómia (biológia)]]
[[sv:Taxonomi]]
[[th:อนุกรมวิธาน]]

Pagbabago noong 20:25, 4 Hunyo 2021

Ang Taksonomiya ay ang agham ng pag-uuri ng mga biyolohikong organismo sa basehan ng mga pare-parehas na katangian at pagbibigay pangalan sa mga ito. Ang mga organismo ay inuuri sa taxa (isahan: taxon) at binibigyan ng ranggo pang-taksonomiya; mga grupo ng isang antas ay pwedeng pagsama-samahin upang makabuo ng isang super group ng mas mataas na antas na tinatawag na herarkiyang pang-taksonomiya.[1][2] Ang Suwekong botanista na si Carolus Linnaeus ay itinuturing na ama ng Taxonomy; nakagawa siya ng sistema na Linnaean classification na nakakapag-uri ng mga organismo at pangalang dalawahan upang mapangalanan ang mga ito.

Sa pamamagitan ng mga iba't-ibang larangan ng pagaaral katulad ng pilohenetika, kladistika at sistematika, ang Linnaean system ay naging isang sistema ng modernong byolohikong pag-uuri batay sa mga ebolusyonaryong relasyon sa pagitan ng mga organismo, buhay o extinct.

Ang taksonomiya ay tinawag na "pinakalumang hanapbuhay ng mundo", ang pagpapangalan at pag-uuri ng ating paligid ay malamang nagaganap na noon pa mang kaya ng tao makipagusap. Laging mahalaga ang pagkaka-alam ng pangalan ng mga nakakalason at nakakain na halaman at hayop upang maipasa ang impormasyon na ito sa ibang mga miyembro ng pamilya.

Mga sanggunian

  1. Judd, W.S., Campbell, C.S., Kellog, E.A., Stevens, P.F., Donoghue, M.J. (2007) Taxonomy. In Plant Systematics – A Phylogenetic Approach, Third Edition. Sinauer Associates, Sunderland.
  2. Simpson, Michael G. (2010). "Chapter 1 Plant Systematics: an Overview". Plant Systematics (2nd pat.). Academic Press. ISBN 978-0-12-374380-0.


Biyolohiya Ang lathalaing ito na tungkol sa Biyolohiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.