Gonad: Pagkakaiba sa mga binago
Tatak: Undo |
Infobox |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
{{Infobox anatomy |
|||
|Name = Gonad |
|||
| Image = Ovaries of Cyprinus carpio.png |
|||
| Caption = Isang pares ng mga bahay-itlog ng ''[[Cyprinus carpio]]'' |
|||
}} |
|||
Ang '''gonad''' ay ang organong gumagawa ng mga [[gameto]]. Ang mga gonad sa [[kalalakihan]] ay ang mga [[itlog ng bayag]] at ang mga gonad sa [[kababaihan]] ay ang mga [[bahay-itlog]]. Ang produktong gameto ay mga selulang [[germ|lithayop]] o [[binhi (lithayop)|binhi]] (''germ cell'') na [[haploid]]. Halimbawa, ang [[ispermatosoon]] at [[obum]] ([[itlog (obum)|itlog]]) ay mga gameto. Bagamang sa agham, ang katawagang "gonad" ay maaaring tumukoy sa panlalaking gonad ([[testis]]) o kaya sa pambabaeng gonad (mga [[obaryo]]), ang gonad sa bernakular o salitang-kanto ay tumutukoy lamang sa itlog ng bayag o testis. |
Ang '''gonad''' ay ang organong gumagawa ng mga [[gameto]]. Ang mga gonad sa [[kalalakihan]] ay ang mga [[itlog ng bayag]] at ang mga gonad sa [[kababaihan]] ay ang mga [[bahay-itlog]]. Ang produktong gameto ay mga selulang [[germ|lithayop]] o [[binhi (lithayop)|binhi]] (''germ cell'') na [[haploid]]. Halimbawa, ang [[ispermatosoon]] at [[obum]] ([[itlog (obum)|itlog]]) ay mga gameto. Bagamang sa agham, ang katawagang "gonad" ay maaaring tumukoy sa panlalaking gonad ([[testis]]) o kaya sa pambabaeng gonad (mga [[obaryo]]), ang gonad sa bernakular o salitang-kanto ay tumutukoy lamang sa itlog ng bayag o testis. |
||
Pagbabago noong 20:04, 5 Hunyo 2021
Gonad | |
---|---|
Mga pagkakakilanlan | |
FMA | 18250 |
Ang gonad ay ang organong gumagawa ng mga gameto. Ang mga gonad sa kalalakihan ay ang mga itlog ng bayag at ang mga gonad sa kababaihan ay ang mga bahay-itlog. Ang produktong gameto ay mga selulang lithayop o binhi (germ cell) na haploid. Halimbawa, ang ispermatosoon at obum (itlog) ay mga gameto. Bagamang sa agham, ang katawagang "gonad" ay maaaring tumukoy sa panlalaking gonad (testis) o kaya sa pambabaeng gonad (mga obaryo), ang gonad sa bernakular o salitang-kanto ay tumutukoy lamang sa itlog ng bayag o testis.
Regulasyon
Ang mga gonad ay panghormonang kinukontrol ng hormonang nagpapadilaw (luteinizing hormone o LH) at ng hormonang pang-estimula ng polikula (FSH) na kinakatas ng anteryor na glandulang pituwitaryo. Ang sekresyon o katas na ito, sa kabilang banda, ay tinatabanan naman ng hormonang naglalabas ng gonadotropin ng hipotalamus.
Pag-unlad
Nagsisimulang umunlad ang mga gonad bilang isang pangkaraniwang anlage, sa anyo ng mga talungtong na panggonad, at sa paglaon lamang na maipagkakaiba sa panlalaki o kaya pambabaeng mga organong pangkasarian. Ang pagkakaroon ng heneng SRY, na nasa kromosomang Y at pagsasakodigo ng paktorang nagtatakda ng itlog ng bayag, ang nagtatakda ng pagkakaibang pangkasarian na panglalaki. Sa kawalan ng heneng SRY mula sa kromosomang Y, umuunlad naman ang kasariang pambabae (bahay-itlog o obaryo sa halip na itlog ng bayag o testis).
Ang pagkakaroon at pag-unlad ng mga gonad ay isang bahagi ng pag-unlad ng mga organong pang-ihi at pangreproduksiyon.