Panganganak: Pagkakaiba sa mga binago
GinawaSaHapon (usapan | ambag) →top: Lead. WIP. Tatak: Binago sa mobile Pagbabago gamit mobile app Android app edit |
GinawaSaHapon (usapan | ambag) Tatak: Binago sa mobile Pagbabago gamit mobile app Android app edit |
||
| Linya 9: | Linya 9: | ||
*[[Panganganak sa tuhod]] |
*[[Panganganak sa tuhod]] |
||
== |
== Sanggunian == |
||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
Pagbabago noong 01:29, 27 Disyembre 2021
Ang panganganak, kilala rin sa tawag na pagluluwal, pagsisilang, at pagle-labor (Ingles: labour), ay ang pagtatapos at kulminasyon ng pagdadalangtao ng isang ina,[1] kung saan lumalabas ang isa o higit pang sanggol mula sa sinapupunan sa pamamagitan ng pagdaan sa kanyang ari, o ng isang operasyon (sesaryan).[2] Tinatayang 140 milyon ang ipinapanganak taon-taon.[3] Sa Pilipinas, 1,673,923 ang nairehistrong kapanganakan noong 2019.[4] 15 milyon ang ipinapanganak nang maaga (kulang sa 37 linggo),[5] habang nasa tatlo hanggang labindalawang porsyento (42,000 hanggang 168,000) naman ang ipinanganak nang lagpas sa 42 linggo.[6] Madalas isinasagawa ang panganganak ngayon sa mga ospital, bagamat marami rin ang ipinapanganak sa bahay, kadalasan sa tulong ng isang kumadrona.[2] Kaarawan ang tawag sa araw ng kapanganakan ng isang tao.
Ang pinakakaraniwang paraan ng panganganak ay sa pamamagitan ng ari. May tatlo itong yugto: ang pagnipis at pagbuka ng sipit-sipitan sa unang yugto, ang pagbaba at pagsilang sa sanggol sa pangalawa, at ang paglabas ng inunan sa pangatlo. Nagsisimula ang unang yugto sa pamumulikat ng tiyan at pananakit ng likod na tumatagal ng mga kalahating minuto at nagaganap kada 10 hanggang 30 minuto. Patindi nang patindi ang sakit nito, habang padalas ito nang padalas. Samantala, matatapos naman ang pangalawang yugto kung nailabas na nang buo ang sanggol. Sa pangatlong yugto, ang paglabas ng inunan, madalas rinerekomenda na wag munang paghugpungin ang talimpusod (Ingles: umbilical cord). Rinerekomenda din ng mga pangunahing organisasyong pangkalusugan na pagkatapos na pagkatapos ng panganganak sa ari, o matapos na maging alerto at gising ang ina pagkatapos ng sesaryan, dapat mailagay ang sanggol sa dibdib ng kanyang ina, at iantala muna ang mga gawain nang isa o dalawang oras, o matapos matanggap ng sanggol ang kanyang unang pagdede.
Tingnan din
Sanggunian
- ↑ "panganganak". Diksiyonaryo.ph. Nakuha noong Disyembre 26, 2021.
- ↑ 2.0 2.1 Oberg, Erica (Nobyembre 30, 2020). Cunha, John P. (pat.). "7 Childbirth Delivery Methods and Types" [7 Paraan at Uri ng Panganganak]. MedicineNet (sa Ingles). Nakuha noong Disyembre 26, 2021.
- ↑ "Number of births per year" [Bilang ng ipinapanganak kada taon]. The World Counts (sa Ingles). Nakuha noong Disyembre 26, 2021.
- ↑ "Registered Live Births in the Philippines, 2019" [Narehistrong Kapanganakan sa Pilipinas, 2019]. Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas (sa Ingles). Enero 27, 2021. Inarkibo mula sa ang orihinal noong Pebrero 4, 2021. Nakuha noong Disyembre 26, 2021.
- ↑ "Preterm birth". Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan (sa Ingles). Pebrero 19, 2018. Inarkibo mula sa ang orihinal noong Disyembre 22, 2021. Nakuha noong Disyembre 26, 2021.
- ↑ Buck, Germaine M.; Platt, Robert W. (2011). Reproductive and perinatal epidemiology [Epidemiyolohiyang reproduktibo at perinatal] (sa Ingles). Oxford, Inglatera: Oxford University Press. p. 163. ISBN 978-0-19-985774-6. Inarkibo mula sa orihinal noong Setyembre 11, 2017.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Tao at Biyolohiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.