Tayutay: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
Linya 35: Linya 35:
[[Kategorya:Panitikan]]
[[Kategorya:Panitikan]]
[[Kategorya:Balarila]]
[[Kategorya:Balarila]]
[[Kategorya:Tayutay]]
[[Kategorya:Tayutay|Tayutay]]

Pagbabago noong 01:30, 11 Enero 2022

Ang tayutay ay salita o isang pahayag na ginagamit upang bigyan diin ang isang kaisipan o damdamin. Sinasadya ng pagpapayahag na gumamit ng talinghaga[1] o di-karaniwang salita upang bigyan diin ang saloobin ng naghahayag. Gumagamit din ito ng mga di-literal na pananalita upang maging mabisa ang ibig sabihin ng pahayag.[1]

Ang matalinhagang wika ay wika na gumagamit ng tayutay.[2] Tinatawag din ang tayutay bilang patalinghagang pahayag.[3]

Mga uri ng tayutay

  • Simili o pagtutulad[4] - di tiyak na paghahambing ng dalawang magkaibang bagay. Ginagamitan ito ng mga salitang: tulad ng, paris ng, kawangis ng, tila, sing-, sim-, magkasing-, magkasim-, at iba pa. Ito ay tinatawag na simile sa Ingles.
    • Halimbawa: Bigla na lamang siyang nawala tulad ng isang ninja.
  • Metapora o pagwawangis[4] - tiyak na paghahambing ngunit hindi na ginagamitan ng pangatnig. Nagpapahayag ito ng paghahambing na nakalapat sa mga pangalan, gawain, tawag o katangian ng bagay na inihahambing. Ito ay tinatawag na metaphor sa Ingles.
    • Halimbawa: Isang halimaw ang nag-abuso sa iyo.
  • Personipikasyon o pagbibigay-katauhan[1] o pagsasatao - ginagamit ito upang bigyang-buhay, pagtaglayin ng mga katangiang pantao - talino, gawi, kilos ang mga bagay na walang buhay sa pamamagitan ng mga pananalitang nagsasaad ng kilos tulad ng pandiwa, pandiwari, at pangngalang-diwa. Personification ito sa Ingles.
    • Halimbawa: Nilamon ng daluyong ang mga kabahayan.
  • Apostrope o pagtawag o panawagan - isang pakiusap sa isang bagay na tila ito ay isang tao.
  • Pag-uulit
    • Aliterasyon - ang unang titik o unang pantig ay pare-pareho.
    • Anapora - pag-uulit ng isang salitang nasa unahan ng isang pahayag o ng isang sugnay.
    • Anadiplosis - paggamit ng salita sa unahan at sa hulihan ng pahayag o sugnay.
    • Epipora - pag-uulit naman ito ng isang salita sa hulihan ng sunud-sunod na taludtod.
    • Empanodos o pabalik na pag-uulit - pag-uulit nang pagbaliktad ng mga pahayag.
    • Katapora - paggamit ng isang salita na kadalasang panghalip na tumutukoy sa isang salita o parirala na binanggit sa hulihan.
  • Pagmamalabis o hayperbole - ito ay lagpalagpasang pagpapasidhi ng kalabisan o kakulangan ng isang tao, bagay, pangyayari, kaisipan, damdamin at iba pang katangian, kalagayan o katayuan.
  • Panghihimig o onomatopeya - ito ang paggamit ng mga salitang kung ano ang tunog ay siyang kahulugan. Onomatopeia ito sa Ingles.
  • Pag-uyam - Isang uri ng ironya na ipinapahiwatig ang nais iparating sa huli. Madalas itong nakakasakit ng damdamin.
  • Senekdoke o pagpapalit-saklaw[1] - isang bagay, konsepto kaisipan, isang bahagi ng kabuuan ang binabanggit.
  • Paglilipat-wika - tulad ng pagbibigay-katauhan na pinasasabagay ang mga katangiang pantao, na ginagamit ang pang-uri.
  • Balintuna[4] - isang uri ng ironya na hindi ipinapahiwatig ang nais sabihin sa huli.
  • Pasukdol - pataas na paghahanay ng mga salita o kaisipan ayon sa kahalagahan nito mula sa pinakamababa patungo sa pinakamataas na antas.
  • Pagtanggi o litotes - gumagamit ng katagang "hindi" na nagbabadya ng pagsalungat o di-pagsang-ayon. Ito'y may himig na pagkukunwari, isang kabaligtaran ng ibig sabihin.
  • Anastrope o pasaliwa - isang uri ng tayutay na gumagamit ng pagbabaliktad ng paggamit o pagkakaayos ng mga salita sa pangungusap.

Mga sanggunian

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 TagalogLang, Author (2022-01-04). "TAYUTAY". TAGALOG LANG (sa Ingles). Nakuha noong 2022-01-11. {{cite web}}: |first= has generic name (tulong)
  2. Arp & Johnson (2009), p. 705 (sa Ingles)
  3. Pananaw 4' 2005 Ed.(pagbasa). Rex Bookstore, Inc. ISBN 978-971-23-3984-4.
  4. 4.0 4.1 4.2 Macaraig, Milagros B. (2004). Sulyap Sa Panulaang Filipino' 2004 Ed. Rex Bookstore, Inc. ISBN 978-971-23-3908-0.