Tsismis: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
+n
AnakngAraw (usapan | ambag)
inalis ang kadalawa ng nagkadalawa
Linya 1: Linya 1:
Ang '''tsismis''' (Ingles: ''gossip''<ref name=Gaboy/>, ''rumor''<ref name=Gaboy/>; Kastila: ''chismes''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Tsismis, tsimoso, tsismosa, atbp}}, pahina 1456-1457.</ref>) ay isang bagay, karaniwang mga pangungusap o kuwento na may kaugnay sa o tungkol sa buhay ng may-buhay<ref name=JETE/>, na negatibo, pasalungat, pakontra, o kabaligtaran, na itinuon sa isang tao o pangkat ng mga tao. Ginagawa at ginagamit ito ng mga '''tsismoso'''<ref name=JETE/> (lalaki) at '''tsismosa'''<ref name=JETE/> (babae) {{ndash}} kilala rin bilang mga '''madaldal''', '''matabil''', '''masatsat''', '''daldalero''' (lalaki), '''daldalera''' (babae), '''satsatero''' (lalaki), at '''satsatera''' (babae)<ref name=JETE/> {{ndash}} dahil sa udyok ng kanilang sariling inseguridad o "kabuwayahan", upang ibaba o ilugmok ang ibang tao, samantalang iniaangat naman ng mga nagkakalat ng mga tsismis ang kanilang sarili at para makaramdam ng iniisip o hinahangad na "kabutihan" o pagiging mabuti sa mata ng iba na paukol sa sarili.<ref name=OSV>Duquin, Lorene Hanley, Nihil obstat: Reb. Michael Heintz, Ph.D., Imprimatur: Obispo John M. D'Arcy, ''"Gossip"'', ''Four Things that Hurt Parishes'', isang polyeto ng ''[http://www.osv.com Our Sunday Visitor]'' (imbentaryo bilang P841), ''Our Sunday Visitor, Inc.'', Huntington, Indiana, ISBN 9781592765591.</ref> Ang ''tsismis'' ay kasingkahulugan ng mga sumusunod: '''satsat''', '''sitsit''', '''yapyap''', '''dada''', '''ngakngak''', '''kiyaw-kiyaw''', '''ngawngaw''', '''taritan''', '''tari-tari''', '''kalantari''', '''dalahira''', '''rumor''', '''sagap''', '''sabi-sabi''', '''bali-balita''', '''balitang kutsero''', '''balitang barbero''', '''bulung-bulungan''' (binabaybay ding '''bulungbulungan'''), '''parali''', '''alingasngas''', '''tibadbad''', '''higing''', '''balitang kutsero''', '''balitang kanto''', '''balitang naulinigan''',<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gossip'', ''rumor''}}</ref> at '''daldal'''.<ref name=JETE/>
Ang '''tsismis''' (Ingles: ''gossip''<ref name=Gaboy/>, ''rumor''<ref name=Gaboy/>; Kastila: ''chismes''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Tsismis, tsimoso, tsismosa, atbp}}, pahina 1456-1457.</ref>) ay isang bagay, karaniwang mga pangungusap o kuwento na may kaugnay sa o tungkol sa buhay ng may-buhay<ref name=JETE/>, na negatibo, pasalungat, pakontra, o kabaligtaran, na itinuon sa isang tao o pangkat ng mga tao. Ginagawa at ginagamit ito ng mga '''tsismoso'''<ref name=JETE/> (lalaki) at '''tsismosa'''<ref name=JETE/> (babae) {{ndash}} kilala rin bilang mga '''madaldal''', '''matabil''', '''masatsat''', '''daldalero''' (lalaki), '''daldalera''' (babae), '''satsatero''' (lalaki), at '''satsatera''' (babae)<ref name=JETE/> {{ndash}} dahil sa udyok ng kanilang sariling inseguridad o "kabuwayahan", upang ibaba o ilugmok ang ibang tao, samantalang iniaangat naman ng mga nagkakalat ng mga tsismis ang kanilang sarili at para makaramdam ng iniisip o hinahangad na "kabutihan" o pagiging mabuti sa mata ng iba na paukol sa sarili.<ref name=OSV>Duquin, Lorene Hanley, Nihil obstat: Reb. Michael Heintz, Ph.D., Imprimatur: Obispo John M. D'Arcy, ''"Gossip"'', ''Four Things that Hurt Parishes'', isang polyeto ng ''[http://www.osv.com Our Sunday Visitor]'' (imbentaryo bilang P841), ''Our Sunday Visitor, Inc.'', Huntington, Indiana, ISBN 9781592765591.</ref> Ang ''tsismis'' ay kasingkahulugan ng mga sumusunod: '''satsat''', '''sitsit''', '''yapyap''', '''dada''', '''ngakngak''', '''kiyaw-kiyaw''', '''ngawngaw''', '''taritan''', '''tari-tari''', '''kalantari''', '''dalahira''', '''rumor''', '''sagap''', '''sabi-sabi''', '''bali-balita''', '''balitang kutsero''', '''balitang barbero''', '''bulung-bulungan''' (binabaybay ding '''bulungbulungan'''), '''parali''', '''alingasngas''', '''tibadbad''', '''higing''', '''balitang kanto''', '''balitang naulinigan''',<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gossip'', ''rumor''}}</ref> at '''daldal'''.<ref name=JETE/>


Kabilang sa mga paraan upang mapangasiwaan ang mga tsismoso at mga tsismosa, o masugpo ang tsimis, ay ang tuwirang pagtatanong sa mga nagbabalita ng tsismis ng ganito: na kung bakit kailangang malaman pa ng ibang mga tao ang mga bagay-bagay o paksang isinasalo o ibinubunyag nila. O kaya, ang pagtatanong kung paano matutulungan ang taong itsini-tsimis sapagkat ang reputasyon nito ang siyang nakataya.<ref name=OSV/>
Kabilang sa mga paraan upang mapangasiwaan ang mga tsismoso at mga tsismosa, o masugpo ang tsimis, ay ang tuwirang pagtatanong sa mga nagbabalita ng tsismis ng ganito: na kung bakit kailangang malaman pa ng ibang mga tao ang mga bagay-bagay o paksang isinasalo o ibinubunyag nila. O kaya, ang pagtatanong kung paano matutulungan ang taong itsini-tsimis sapagkat ang reputasyon nito ang siyang nakataya.<ref name=OSV/>

Pagbabago noong 19:29, 10 Marso 2009

Ang tsismis (Ingles: gossip[1], rumor[1]; Kastila: chismes[2]) ay isang bagay, karaniwang mga pangungusap o kuwento na may kaugnay sa o tungkol sa buhay ng may-buhay[2], na negatibo, pasalungat, pakontra, o kabaligtaran, na itinuon sa isang tao o pangkat ng mga tao. Ginagawa at ginagamit ito ng mga tsismoso[2] (lalaki) at tsismosa[2] (babae)  – kilala rin bilang mga madaldal, matabil, masatsat, daldalero (lalaki), daldalera (babae), satsatero (lalaki), at satsatera (babae)[2]  – dahil sa udyok ng kanilang sariling inseguridad o "kabuwayahan", upang ibaba o ilugmok ang ibang tao, samantalang iniaangat naman ng mga nagkakalat ng mga tsismis ang kanilang sarili at para makaramdam ng iniisip o hinahangad na "kabutihan" o pagiging mabuti sa mata ng iba na paukol sa sarili.[3] Ang tsismis ay kasingkahulugan ng mga sumusunod: satsat, sitsit, yapyap, dada, ngakngak, kiyaw-kiyaw, ngawngaw, taritan, tari-tari, kalantari, dalahira, rumor, sagap, sabi-sabi, bali-balita, balitang kutsero, balitang barbero, bulung-bulungan (binabaybay ding bulungbulungan), parali, alingasngas, tibadbad, higing, balitang kanto, balitang naulinigan,[1] at daldal.[2]

Kabilang sa mga paraan upang mapangasiwaan ang mga tsismoso at mga tsismosa, o masugpo ang tsimis, ay ang tuwirang pagtatanong sa mga nagbabalita ng tsismis ng ganito: na kung bakit kailangang malaman pa ng ibang mga tao ang mga bagay-bagay o paksang isinasalo o ibinubunyag nila. O kaya, ang pagtatanong kung paano matutulungan ang taong itsini-tsimis sapagkat ang reputasyon nito ang siyang nakataya.[3]

Sanggunian

  1. 1.0 1.1 1.2 Gaboy, Luciano L. Gossip, rumor - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 English, Leo James (1977). "Tsismis, tsimoso, tsismosa, atbp". Tagalog-English Dictionary (sa Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731., pahina 1456-1457.
  3. 3.0 3.1 Duquin, Lorene Hanley, Nihil obstat: Reb. Michael Heintz, Ph.D., Imprimatur: Obispo John M. D'Arcy, "Gossip", Four Things that Hurt Parishes, isang polyeto ng Our Sunday Visitor (imbentaryo bilang P841), Our Sunday Visitor, Inc., Huntington, Indiana, ISBN 9781592765591.