Unyong Sobyetiko: Pagkakaiba sa mga binago
m →Kasaysayan: pansamantalang pagsasalin |
m pagtatago sa maling salin ng lathalaing Ingles |
||
| Linya 110: | Linya 110: | ||
== Rebolusyon at ang Paghanap ng isang Estadong Sobiet== |
== Rebolusyon at ang Paghanap ng isang Estadong Sobiet== |
||
Modernong rebolusyonista aktibidad sa Russian Empire ay nagsimula sa Decembrist alsa ng 1825, at bagaman kaalipinan ay abolished sa 1861, ang abolition ay nakakamit sa termino salungat sa magsasaka at nagsilbi upang hikayatin revolutionaries. Ang parliyamento - ang Estado Duma - ay itinatag sa 1906 matapos ang Russian Revolution ng 1905, ngunit ang mga sar resisted pagtatangka upang ilipat mula sa ganap na constitutional monarchy. Panlipunan at patuloy na kabagabagan ay aggravated sa panahon ng World War ko sa pamamagitan ng militar pagkatalo at pagkain shortages sa mga malalaking lungsod. Vladimir Lenin addressing ng kakapalan ng tao sa 1920.A kusa patok-aalsa sa Petrograd, bilang tugon sa panahon ng digmaan pagkabulok ng Russia ng ekonomiya at moral, culminated sa "February Revolution" at ang toppling ng imperyal na pamahalaan sa Marso 1917. Ang tsarist autocracy ay pinalitan ng provisional ng Gobyerno, na ang pinuno ng inilaan para sa mga halalan sa Ruso pagtitipon at upang ipagpatuloy ang mga kalahok sa gilid ng pinagkaintindihan sa World War I. Sa parehong panahon, upang masiguro na ang mga karapatan ng nagtatrabaho klase, manggagawa 'konseho, na kilala bilang Soviets, sprang up sa buong bansa. Ang mga Bolsheviks, na humantong sa pamamagitan ng Vladimir Lenin, hunhon para sa mga sosyalista rebolusyon sa Soviets at sa The Streets. Sa Nobyembre 1917, sa panahon ng "Oktubre Revolution," sila seized kapangyarihan mula sa mga provisional na Pamahalaan. Noong Disyembre, ang mga Bolsheviks pinirmahan ng isang pagtigil ng labanan kasama ang Central Powers. Ngunit, sa pamamagitan ng Pebrero 1918, ay nagkaroon ng labanan resumed. Noong Marso, ang Soviets umalis ng digmaan para sa mabuti at nilagdaan ang Treaty ng Brest-Litovsk. Tanging matapos ang mahaba at marugo Ruso Civil War, na nagsimula sa 1917 at natapos sa 1923, ay ang bagong Sobiyet kapangyarihan secure. Ang mga digmaang sibil sa pagitan ng mga Reds at ang mga puti na kasama dayuhang interbensyon at ang pagpapatupad ng Nicholas II at sa kanyang pamilya. Noong Marso 1921, sa panahon ng mga kaugnay na conflict sa Poland, ang Kapayapaan ng Riga ay nalagdaan at nahati disputed teritoryo sa Belarus at Ukraine sa pagitan ng Republika ng Poland at Sobiyet Russia. Ang Sobiyet Union ay para malutas ang mga katulad na kasalungat ng bagong itinatag Republika ng Finland, ang Republika ng Estonia, ang Republika ng Latvia, at ang Republika ng Lithuania. |
Modernong rebolusyonista aktibidad sa Russian Empire ay nagsimula sa Decembrist alsa ng 1825, at bagaman kaalipinan ay abolished sa 1861, ang abolition ay nakakamit sa termino salungat sa magsasaka at nagsilbi upang hikayatin revolutionaries. Ang parliyamento - ang Estado Duma - ay itinatag sa 1906 matapos ang Russian Revolution ng 1905, ngunit ang mga sar resisted pagtatangka upang ilipat mula sa ganap na constitutional monarchy. Panlipunan at patuloy na kabagabagan ay aggravated sa panahon ng World War ko sa pamamagitan ng militar pagkatalo at pagkain shortages sa mga malalaking lungsod. Vladimir Lenin addressing ng kakapalan ng tao sa 1920.A kusa patok-aalsa sa Petrograd, bilang tugon sa panahon ng digmaan pagkabulok ng Russia ng ekonomiya at moral, culminated sa "February Revolution" at ang toppling ng imperyal na pamahalaan sa Marso 1917. Ang tsarist autocracy ay pinalitan ng provisional ng Gobyerno, na ang pinuno ng inilaan para sa mga halalan sa Ruso pagtitipon at upang ipagpatuloy ang mga kalahok sa gilid ng pinagkaintindihan sa World War I. Sa parehong panahon, upang masiguro na ang mga karapatan ng nagtatrabaho klase, manggagawa 'konseho, na kilala bilang Soviets, sprang up sa buong bansa. Ang mga Bolsheviks, na humantong sa pamamagitan ng Vladimir Lenin, hunhon para sa mga sosyalista rebolusyon sa Soviets at sa The Streets. Sa Nobyembre 1917, sa panahon ng "Oktubre Revolution," sila seized kapangyarihan mula sa mga provisional na Pamahalaan. Noong Disyembre, ang mga Bolsheviks pinirmahan ng isang pagtigil ng labanan kasama ang Central Powers. Ngunit, sa pamamagitan ng Pebrero 1918, ay nagkaroon ng labanan resumed. Noong Marso, ang Soviets umalis ng digmaan para sa mabuti at nilagdaan ang Treaty ng Brest-Litovsk. Tanging matapos ang mahaba at marugo Ruso Civil War, na nagsimula sa 1917 at natapos sa 1923, ay ang bagong Sobiyet kapangyarihan secure. Ang mga digmaang sibil sa pagitan ng mga Reds at ang mga puti na kasama dayuhang interbensyon at ang pagpapatupad ng Nicholas II at sa kanyang pamilya. Noong Marso 1921, sa panahon ng mga kaugnay na conflict sa Poland, ang Kapayapaan ng Riga ay nalagdaan at nahati disputed teritoryo sa Belarus at Ukraine sa pagitan ng Republika ng Poland at Sobiyet Russia. Ang Sobiyet Union ay para malutas ang mga katulad na kasalungat ng bagong itinatag Republika ng Finland, ang Republika ng Estonia, ang Republika ng Latvia, at ang Republika ng Lithuania.---> |
||
Pagbabago noong 13:39, 23 Hulyo 2009
Unyon ng Sobyet na mga Sosyalistang Republika Союз Советских Социалистических Республик¹ Soyuz Sovetskikh Sotsialisticheskikh Respublik¹ | |
|---|---|
| 1922–1991 | |
 Eskudo
| |
Salawikain: Пролетарии всех стран, соединяйтесь! (Translit.: Proletarii vsekh stran, soyedinyaytes!) Salin sa Tagalog: Mga manggagawa ng daigdig, magkaisa! | |
 | |
| Kabisera | Moscow |
| Karaniwang wika | Russian (de facto), 14 other official languages |
| Katawagan | Soviet |
| Pamahalaan | Federal socialist republic, Single-party communist state |
| Pangkalahatang Kalihim | |
• 1922–1953 (pinakauna) | Joseph Stalin |
• 1985–1991 (huli) | Mikhail Gorbachev |
| Premier ng Unyong Sobyet | |
• 1923–1924 (pinakauna) | Vladimir Lenin |
• 1991 (huli) | Ivan Silayev |
| Kasaysayan | |
• Naitatag | December 30 1922 |
• Binuwag | December 26, 19912 1991 |
| Lawak | |
| 1991 | 22,402,200 km2 (8,649,500 mi kuw) |
| Populasyon | |
• 1991 | 293047571 |
| Salapi | Ruble (SUR) |
| Sona ng oras | UTC+2 to +13 |
| Kodigong pantelepono | 7 |
| Internet TLD | .su |
1Official names of the USSR 2Noong Disyembre 21, 1991, labing isa sa dating mga sosyalistang republika ang naghayag sa Alma-Ata (kasama ang ika-12 republika - Georgia - (na dumalo bilang tagapag-obserba) ng pagbububo ng isang Commonwealth of Independent States at ang Unyon ng mga Sosyalistang Republikang Sobyet ay nagwakas. | |
Ang Unyong Sovyet ng mga Republikang Sosyalista (USRS) (Ruso: Союз Советских Социалистических Республик (CCCP), Sojuz Sovetskih Socialističeskih Respublik (SSSR); Inggles: Union of Soviet Socialist Republics (USSR)), kilala din bilang Unyong Sobyet (Советский Союз, Sovetskij Sojuz) ang orihinal na estadong sosyalista na naitatag noong 1922 at tumagal ito hanggang sa pagbuwag nito noong 1991.
Ang Pederasyong Ruso ang malawakang tinatanggap bilang ang estadong kahalili ng Unyong Sobyet pagdating sa diplomasya. Ang pagkabuo nito ay ang kulminasyon ng Rebolusyong Ruso ng 1917 na nagpatalsik kay Tsar Nikolaj II at ng sumunod na Digmaang Sibil Ruso mula 1918 hanggang 1920 na nagpalehitimo sa mga Bol’ševik bilang mga bagong tagapamuno.
Sa teoriya, isang bansang sosyalista ang Unyong Sobyet at ang organisasyong pampolitika nito ay binibigyang kahulugan lamang ng kaisa-isang pinapayagang partidong pampolitika, ang Partidong Komunista ng Unyong Sobyet. Ang pamahalaang Sobyet, na naitatag tatlong dekada bago ng Digmaang Malamig ang nagsilbing pangunahing modelo para sa mga kinabukasang bansang komunista. Nagpaiba-iba ang sakop na territoryo ng Kaisahang Sovyet, ngunit sa pinakahuling kasaysayan nito nagbagay ito higit-kumulang sa panghuling Imperyo ng Rusya, habang kapuna-puna ang di-pagkasama ng Poland at Finland.
Unang itinatag bilang isang unyon ng mga republikang sosyalistang Sobyet, lumawak ang USSR hanggang sa magkaroon ito ng 15 kliyente o "republikang unyon" noong 1956: Armenian SSR, Azerbaijan SSR, Byelorusyan SSR, Estonian SSR, Georgian SSR, Kazakh SSR, Kyrgyz SSR, Latvian SSR, Lithuanian SSR, Moldavian SSR, Rusyan SFSR, Tajik SSR, Turkmen SSR, Ukrainian SSR, at Uzbek SSR. (Mula sa pagdagdag ng Estonia SSR noong Agosto 6, 1940 hanggang sa reorganisasyon ng Karelo-Finnish SSR noong Hulyo 16, 1956, naging 16 ang opisyal na bilang ng mga "republikang unyon".) Bahagi ang mga republika ng isang mataas na sentralisadong unyong pederal na pinapangibabawan ng Rusyan SSR.
Puna ang Kaisahang Sovyet sa kasaysayan bilang isa sa dalawang superpower ng daigdig mula 1945 hanggang sa pagbuwag nito.
Kasaysayan
Itinuturing na humalili ang Unyong Sobyet sa Imperyong Ruso at ang kapalit nito, Ang Pansamantalang Pamahalaan ni Georgy Yevgenyevich Lvov at ni Alexander Kerensky. Naghari ang huling Rusong Tsar na si Nicholas II hanggang Marso 1917, nang mabuwag ang imperyo at pumalit ang pansamantalang pamahalaang Ruso, na binuwag ni Vladimir Lenin noong Nobyembre 1917.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.