Wikang Uighur: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m robot dinagdag: bo:ཡུལ་གོར་སྐད། |
m robot dinagdag: is:Úýgúríska; Kosmetiko pagbabago |
||
Linya 1: | Linya 1: | ||
Ang '''Wikang Uighur''' o '''Uyghur''' o '''Wigur''' (维吾尔语/ئۇيغۇرچە/Uyƣurqə/Уйғурчә, o ئۇيغۇر تىلى/Uyƣur tili/Уйғур тили) ay isang [[Mga Wikang Turkiko|Wikang Turkiko]] na ginagamit ng [[Mga taong Uighur|lipunang Uighur]] sa lalawigan ng [[Xinjiang]] (tinatawag ding [[Silangang Turkestan]] o [[Uyghurstan]]), na dating tinawag na "[[Sinkiang]]", isang rehiyon sa [[Gitnang Asya]] sa ilalim ng pamamahala ng [[Tsina]]. |
Ang '''Wikang Uighur''' o '''Uyghur''' o '''Wigur''' (维吾尔语/ئۇيغۇرچە/Uyƣurqə/Уйғурчә, o ئۇيغۇر تىلى/Uyƣur tili/Уйғур тили) ay isang [[Mga Wikang Turkiko|Wikang Turkiko]] na ginagamit ng [[Mga taong Uighur|lipunang Uighur]] sa lalawigan ng [[Xinjiang]] (tinatawag ding [[Silangang Turkestan]] o [[Uyghurstan]]), na dating tinawag na "[[Sinkiang]]", isang rehiyon sa [[Gitnang Asya]] sa ilalim ng pamamahala ng [[Tsina]]. |
||
==Pagkakahanay== |
== Pagkakahanay == |
||
Ang Wikang Uighur ay nabibilang sa pangkat ng Qarluq sa pamilya nga mga [[Mga wikang Turkiko|Mga Wikang Turkiko]] na hawak ng mga [[Mga wikang Altayko|Wikang Altayko]]. |
Ang Wikang Uighur ay nabibilang sa pangkat ng Qarluq sa pamilya nga mga [[Mga wikang Turkiko|Mga Wikang Turkiko]] na hawak ng mga [[Mga wikang Altayko|Wikang Altayko]]. |
||
==Mga sistema ng pagsusulat sa Wikang Uighur== |
== Mga sistema ng pagsusulat sa Wikang Uighur == |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|+'''Paghahambing sa mga alpabeto para sa Uighur''' |
|+'''Paghahambing sa mga alpabeto para sa Uighur''' |
||
Linya 83: | Linya 83: | ||
|} |
|} |
||
==Halimbawa ng teksto== |
== Halimbawa ng teksto == |
||
Heto ang mga halimbawa ng ''Pangkalahatang Pagtatag ng Karapatang Pantao (Artikulo 1)'' sa Uighur: |
Heto ang mga halimbawa ng ''Pangkalahatang Pagtatag ng Karapatang Pantao (Artikulo 1)'' sa Uighur: |
||
{| |
{| |
||
Linya 107: | Linya 107: | ||
|} |
|} |
||
==Mga Kawing Panlabas== |
== Mga Kawing Panlabas == |
||
*[http://www.uyghurdictionary.org Online Uyghur-English Multiscript Dictionary] |
*[http://www.uyghurdictionary.org Online Uyghur-English Multiscript Dictionary] |
||
*[http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=uig Ethnologue report for Uighur] |
*[http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=uig Ethnologue report for Uighur] |
||
Linya 115: | Linya 115: | ||
*[http://www.ukij.org/fonts/ Unicdoe based TrueType/OpenType fonts of the Uyghur Computer Science Association] |
*[http://www.ukij.org/fonts/ Unicdoe based TrueType/OpenType fonts of the Uyghur Computer Science Association] |
||
[[ |
[[Kaurian:Mga wikang Turkiko]] |
||
[[ |
[[Kaurian:Mga wika ng Tsina]] |
||
[[am:ኡይጉርኛ]] |
[[am:ኡይጉርኛ]] |
||
Linya 141: | Linya 141: | ||
[[hi:उइगुर भाषा]] |
[[hi:उइगुर भाषा]] |
||
[[id:Bahasa Uighur]] |
[[id:Bahasa Uighur]] |
||
[[is:Úýgúríska]] |
|||
[[it:Lingua uigura]] |
[[it:Lingua uigura]] |
||
[[ja:ウイグル語]] |
[[ja:ウイグル語]] |
Pagbabago noong 12:32, 23 Setyembre 2009
Ang Wikang Uighur o Uyghur o Wigur (维吾尔语/ئۇيغۇرچە/Uyƣurqə/Уйғурчә, o ئۇيغۇر تىلى/Uyƣur tili/Уйғур тили) ay isang Wikang Turkiko na ginagamit ng lipunang Uighur sa lalawigan ng Xinjiang (tinatawag ding Silangang Turkestan o Uyghurstan), na dating tinawag na "Sinkiang", isang rehiyon sa Gitnang Asya sa ilalim ng pamamahala ng Tsina.
Pagkakahanay
Ang Wikang Uighur ay nabibilang sa pangkat ng Qarluq sa pamilya nga mga Mga Wikang Turkiko na hawak ng mga Wikang Altayko.
Mga sistema ng pagsusulat sa Wikang Uighur
Arabo | Latin | Siriliko | ULY | Turko | IPA | Arabo | Latin | Siriliko | ULY | Turko | IPA | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ئا | A a | A a | A a | A a | /a/ | ق | Ķ ķ | Қ қ | Q q | K k | /q/ | |
ئە | Ə ə | Ə ə | E e | E e | /æ/ | ك | K k | K k | K k | K k | /k/ | |
ب | B b | Б б | B b | B b | /b/ | ڭ | -ng | Ң ң | -ng | -ng | /ŋ/ | |
پ | P p | П п | P p | P p | /p/ | گ | G g | Г г | G g | G g | /ɡ/ | |
ت | T t | Т т | T t | T t | /t/ | ل | L l | Л л | L l | L l | /l/ | |
ج | J j | Җ җ | J j | C c | /ʤ/ | م | M m | М м | M m | M m | /m/ | |
چ | Q q | Ч ч | CH ch | Ç ç | /ʧ/ | ن | N n | Н н | N n | N n | /n/ | |
خ | H h | X x | X x | H h | /x/ | ھ | H̡ h̡ | Һ һ | H h | H h | /h/ | |
د | D d | Д д | D d | D d | /d/ | ئو | O o | О о | О о | O o | /o/ | |
ر | R r | Р р | R r | R r | /r/ | ئۇ | U u | У у | U u | U u | /u/ | |
ز | Z z | З з | Z z | Z z | /z/ | ئۆ | Ɵ ɵ | Ө ө | Ö ö | Ö ö | /ø/ | |
ژ | Ⱬ ⱬ | Ж ж | J j | J j | /ʒ/ | ئۈ | Ü ü | Ү ү | Ü ü | Ü ü | /y/ | |
س | S s | С с | S s | S s | /s/ | ۋ | V v | В в | W w | V v | /v/ | |
ش | X x | Ш ш | SH sh | Ş ş | /ʃ/ | ئې | E e | E e | É é | E e | /e/ | |
غ | Ƣƣ | Ғ ғ | GH gh | Ğ ğ | /ʁ/ | ئى | I i | И и | I i | İ i/I ı | /i/ or /ɨ/ | |
ف | F f | Ф ф | F f | F f | /f/ | ي | Y y | Й й | Y y | Y y | /j/ |
Ang alpabetong Siriliko para sa wikang Uighur ay may dalawang karagdagang titiko. Hinambing din sila sa mga titik ng Arabo at Latin.
Siriliko | Arabo | Latin |
---|---|---|
Ю ю | يۇ | yu |
Я я | يا | ya |
Halimbawa ng teksto
Heto ang mga halimbawa ng Pangkalahatang Pagtatag ng Karapatang Pantao (Artikulo 1) sa Uighur:
K̡ona Yezik̡ | ھەممە ئادەم زاتىدىنلا ئەركىن، ئىززەت-ھۆرمەت ۋە ھوقۇقتا بابباراۋەر بولۇپ تۇغۇلغان. ئۇلار ئەقىلغە ۋە ۋىجدانغا ئىگە ھەمدە بىر-بىرىگە قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتىگە خاس روھ بىلەن مۇئامىلە قىلىشى كېرەك |
---|---|
Yengi Yezik̡ | H̡əmmə adəm zatidinla ərkin, izzət-h̡ɵrmət wə hok̡uk̡ta babbarawər bolup tuƣulƣan. Ular ək̡ilƣə wə wijdanƣa igə h̡əmdə bir-birigə k̡erindaxlik̡ munasiwitigə hax roh bilən mu’amilə k̡ilixi kerək. |
Sirilikong Uighur | Һәммә адәм затидинла әркин, иззәт-һөрмәт вә һоқуқта баббаравәр болуп туғулған. Улар әқилғә вә виджданға игә һәмдә бир-биригә қериндашлиқ мунасивитигә хаш рох билән му’амилә қилиши керәк. |
ULY | Hemme adem zatidinla erkin, izzet-hörmet we hoquqta babbarawer bolup tughulghan. Ular eqilghe we wijdan'gha ige hemde bir-birige qérindashliq munasiwitige xash rox bilen muamile qilishi kérek. |
Turkong Uighur | Hemme adem zatidinla erkin, izzet-hörmet we xoquqta babbarawer bolup tuğulğan. Ular eqilğe we wicdanğa ige hemde bir-birige qérindaşliq munasiwitige xaş rox bilen mu’amile qilişi kérek. |
Filipino | Ang lahat ng tao ay ipinanganak na malaya at pantay-pantay sa paninindigan at mga karapatan. Sila ay pinagkalooban ng may pangangatuwiran at konsyensya at dapat makibahagi sa isa't isa sa diwa ng pakikipag-kapatiran. |