Pythagoras

Para sa ibang gamit, tingnan ang Pythagoras (paglilinaw).

Busto ni Pythagoras

Si Pitagoras o Pythagoras (Griyego: Πυθαγόρας; Latin: Pythagoras; Kastila: Pitágoras), ipinanganak sa pagitan ng 580 at 572 BC, namatay sa gitna ng 500 at 490 BC) ay isang Griyegong pilosopo at matematiko . Ipinanganak si Pythagoras sa pulo ng Samos, sa pampang ng Minoryang Asya. Siya ay anak nina Pythais (mula sa Samos) at Mnesarchus (isang mangangalakal mula sa Tiro). Si Pythgoras ang gumawa ng Pitagoreanong Teorem (pythagorean theorem sa Ingles) na binubuo ng c2=a2+b2.

Nagtatag si Pythagoras ng isa sa pinakadakilang mga paaaralang Griyego ng pilosopiya sa katimugang Italya. Tumagal ang paaralan nang may 800 mga taon, bagaman tumitigil ito ngunit muling binubuksan. Kasama ang kanyang mga tagasunod, pinaunlad ni Pythagoras ang isang teorya ng mga bilang, kung saan naniniwala silang maipapaliwanag ang lahat ng mga bagay sa pamamagitan ng mga bilang at mga payak na pagkakaugnayan ng mga ito. Isa itong ideyang humantong sa mahahalagang mga tuklas sa larangan ng matematika, musika, at astronomiya.

Sa larangan ng musika, natagpuan nina Pythagoras at kaniyang mga kasama, na may kaugnayan sa sukat ng mga tubo o bagting ang mga notang natutugtog mula sa mga ito. Sa larangan ng matematika at astronomiya, naniwala silang bilog ang daigdig at gumagalaw sa loob ng isang orbito, katulad ng iba pang mga planeta, dahil sa kaugnayan ng mga sukat ng kanilang mga orbito sa mga payak na proporsyon. Sa larangan ng heometriya, partikular na ang sa Teorem ni Pitagoras o Pitagoreanong Teorem, ipinaliliwanag rito na sa isang tatsulok na may "tuwid" o tamang anggulo (may right-angle sa Ingles) ang haba ng kinuwadradong gilis o hypotenuse  – ang gilid na pahilis o gilid na nasa kabila ng tuwid na anggulong ito  – ay katumbas ng mga kaparisukatan ng iba pang dalawang gilid kapag pinagsama-sama ang suma.

Mga sanggunian

Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.