Saligang Batas ng Pilipinas

Pilipinas
Ang artikulong ito ay bahagi ng seryeng: Politika at pamahalaan ng Pilipinas
Saligang Batas Pagreporma Mga Batas at kodigo ligal
Tagapagpaganap Pangulo ng Pilipinas Pangulong Ferdinand Marcos Jr. (PFP) Pangalawang Pangulong Sara Duterte-Carpio (Lakas-CMD) Gabinete Mga kagawarang tagapagpaganap Lokal na Pamahalaan
Tagapagbatas Kongreso Senado Pangulo ng Senado Juan Miguel Zubiri (Malaya) Kapulungan ng mga Kinatawan Ispiker Martin Romualdez (Lakas) Mga distrito Representasyon ng lapiang-tala Mga Lokal na Tagapagpaganap Batasan ng Bangsamoro Mga Lalawigan Mga Lungsod Mga Bayan Mga Baranggay
Panghukuman Kataas-taasang Hukuman Punong Mahistrado Alexander Gesmundo Hukuman ng Pag-aapela Mga Panrehiyong Hukuman sa Paglilitis Sandiganbayan Tanodbayan Katarungang Pambarangay
Mga grupo sa saligang batas Komisyon sa Serbisyo Sibil Tagapangulo: Karlo Nograles Komisyon sa Halalan Tagapangulo: George Garcia Komisyon sa Awdit Tagapangulo: Gamaliel Cordoba
Halalan Mga nagdaang halalan Pangkalahatan: 2010 2013 2016 2019
Mga lapiang pampolitika Partido Liberal Lakas–CMD Nationalist People's Coalition Partido Nacionalista National Unity Party United Nationalist Alliance
Mga hating pampamahalaan Mga rehiyon Mga lalawigan Mga lungsod Mga bayan Mga barangay
Mga kaugnay na paksa Katiwalian sa Pilipinas Ugnayang panlabas Karapatang pantao
Atlas

Ang Saligang-batas ng Pilipinas ay ang kataas-taasang batas sa Pilipinas.

Ito ang panimula ng kasalukuyang konstitusyon sa Pilipinas noong 1987:

"Kami, ang nakapangyayaring sambayanang Pilipino, na humihingi ng tulong sa Makapangyarihang Diyos, upang bumuo ng isang makatarungan at makataong lipunan at magtatag ng isang Pamahalaan nakakatawan sa aming mga mithiin at mga lunggatiin, magtataguyod ng kabutihan sa bawat isa, mangangalaga at magpapaunlad ng aming kamanahan, at titiyak para sa aming sarili at ang kanang susunod ng mga biyaya ng kalayaan at demokrasya sa ilalim ng pananaig ng batas at ng pamamahalang puspos ng katotohanan, katarungan, kalayaan, pag-ibig, pagkakapantay-pantay at kapayapaan, ay naglalagda at naghahayag ng Konstitusyong ito."

1935 Saligang Batas (Ang Komonwelt at ang Ikatlong Republika)

Isinulat ang 1935 Saligang Batas noong 1934, at pinagtibay ng Komonwelt ng Pilipinas (1935-1946) at ginamit sa Ikatlong Repulika ng Pilipinas (1946-1972).

Itinadhana ang orihinal na 1935 Saligang Batas para sa isang Kongreso na may isang Kapulungan ng mga Kinatawan. Sinusugan ito noong 1940 upang magkaroon ng parehong Senado at Kapulungan ng mga Kinatawan. Sa saligang batas na ito, may hangganan ang Pangulo sa terminong apat na taon at maaari lamang maupo sa dalawang termino.

Isang Pagpupulong ng Saligang Batas ang ginanap noong 1971 upang baguhin ang Saligang Batas ng 1935. Nabahiran ang pagpupulong ng mga pagsuhol at korupsyon. Marahil ang pinakakontrobersyal ang isyu ng pagtanggal sa hangganan ng termino ng isang pangulo dahil sa gayon maaaring tumakbo si Ferdinand Marcos sa ikatlong termino. Sa anumang usapin, sinuspinde ng pagpapahayag ng batas militar ang 1935 Saligang Batas.

1943 Saligang Batas (Ikalawang Republikang inayunan ng mga Hapon)

Pinagtibay ang 1943 Saligang Batas noong Ikalawang Republika (1943-1945) sa panahon ng pananakop ng mga Hapon noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Hinirang si Jose P. Laurel bilang pangulo dahil tinitingala siya ng mga Hapon sa pagpuna niya sa paraan ng pamamalakad ng Estados Unidos sa Pilipinas at dahil may titulo siya sa Tokyo International University.

Nagbigay ng matibay na tagapagpaganap ang 1943 Saligang Batas. Binubuo ito ng mga tagapagbatas sa Pambasang Kapulungan at iyon lamang mga di sang-ayon sa Estados Unidos ang kinukunsidera para ihalal, bagaman karamihan hinihirang ang mga tagapagbatas sa halip na inihalal.

Naging instrumento ng mga Hapon ang 1943 Saligang Batas upang gawing lehitimo ang pagsakop nila sa pamamagitan ng papet na pamahalaang Pilipinas.

Ang 1973 Saligang-batas (Panahong ng Batas Militar at Bagong Republika)

Ipinakilala ang 1973 Saligang-batas bilang parlamentong-uri ng pamahalaan. Ipinagkaloob ang kapangyarihan ng tagapagbatas sa isang Pambansang Kapulungan na hinahalal ang mga kasapi sa anim na taong termino. Inihalal ang Pangulo bilang masagisag na pinuno ng estado mula sa mga Kasapi ng Pambansang Kapulungan at maaaring mahalal ng ilang ulit. Kapag nahalal, hindi na kasapi ang Pangulo sa Pambansang Kapulungan. Sa panahon ng termino, hindi pinapahihintulang maging kasapi ng isang partidong pulitikal o maupo sa puwesto ng ibang tanggapan. Nasa Punong Ministro ang kapangyarihan ng tagapagpaganap na inihalal ng mga Kasapi ng Pambansang Kapulungan. Ang Punong Ministro ang pinuno ng pamahalaan at Punong Tagapag-utos ng hukbong sandatahan. Binago ng ikatlong ulit ang saligang batas na ito.

Pagbabago noong 1981

Noong 1981, itinatag muli ang parliamentong anyo ng pamahalaang kasama ang diretsong pagboto ng mga tao sa pangulo.

Pagbabago noong 1987

Pampanguluhang Proklamasyon Blg. 3, pinalayaw na 1986 Malayang Saligang Batas, ang pinakamalayong naabot na kumpol ng pagbabago sa 1973 Saligang Batas na halos isang Saligang Batas na sa kabuuan. Bagaman, malalaking kumpol ng mga pagbabago ito sa katotohanan, na inalis ang mga ilang probisyon mula sa saligang batas. Ipinagkaloob ang Pangulo ng ilang kapangyarihan na tanggalin ang ilang mga opisyal sa puwesto, isaayos ang pamahalaan at magpatawag ng kapulungan para sa magbalangkas ng bagong saligang batas.

Pagkatapos ng Unang Rebolusyon sa EDSA na nagtanggal sa Pangulong Ferdinand E. Marcos sa puwesto, ipinahayag ng bagong Pangulo, Corazon Aquino, ang Proklamasyon Blg. 3 at ang pagpapatibay sa probisyunal na saligang-batas na naging 1987 Saligang-batas.

Kawing panlabas

Wikisource

Wikisource ay may orihinal na teksto na may kaugnayan sa artikulong ito:

Saligang Batas ng Pilipinas (1987)

Wikisource

Ang English Wikisource ay may orihinal na teksto na may kaugnayan sa artikulong ito:

Constitution of the Philippines (1987)

• Koleksyon ng mga Saligang Batas ng Pilipinas (sa wikang Ingles)
• Saligang Batas ng Biak-na-Bato
• Saligang Batas ng Biak-na-Bato (sa wikang Español)
• Saligang Batas ng Biak-na-Bato (sa wikang Tagalog)
• Ang 1899 Saligang Batas ng Malolos (sa wikang Ingles)
• Ang 1899 Saligang Batas ng Malolos (sa wikang Español)
• Ang Philippine Organic Act (Philippine Bill of 1902)
• Ang Philippine Autonomy Act (Jones Law)
• Ang Saligang Batas ng 1935 (sa wikang Ingles)
• Ang Saligang Batas ng 1943 (sa wikang Ingles)
• Ang Saligang Batas ng 1973 (sa wikang Ingles)
• Ang Probisyunal na Saligang Batas ng 1986 (sa wikang Ingles)
• Ang Saligang Batas ng 1987 (sa wikang Ingles)
• The Consultative Commission (The ConCom)
• Ang 1987 Saligang Batas (sa wikang Tagalog)