Talatuntunan ng Kaunlarang Pantao

Ang Talatuntunan ng Kaunlaran ng Tao o Human Development Index (HDI) sa Ingles ay isang talatuntunan o indeks na ginagamit upang ihanay o iranggo ang mga bansa ayon sa antas ng "kaunlaran ng tao", na karaniwang nagpapahiwatig din kung ang isang bansa ay maunlad, umuunlad, o kulang sa pag-unlad.

Mapa ng Mundo kung saan nakatala ang HDI (base sa 2007 pag-aaral, inilimbag noong Oktubre 5, 2009)

0.950 and Over   0.900–0.949   0.850–0.899   0.800–0.849   0.750–0.799

0.700–0.749   0.650–0.699   0.600–0.649   0.550–0.599   0.500–0.549

0.450–0.499   0.400–0.449   0.350–0.399   under 0.350   not available

Ang Human Development Index ay isang sukatan para malaman ang lakas paggawa ng isang bansa. Tinutukoy din nito ang gaano kaaktibo ang mamamayan sa mga gawaing industriyal o sa mga hanap-buhay. Sinusukat din nito kung ang isang bansa ay maunlad, papaunlad at kailangan pa ng maayos na kalagayan o hindi maunlad. (Color-blind compliant map) For red-green color vision problems.

Sukatan

-Life expectancy at birth, talaan ng populasyon ng bansa na tumatagal ng 100 taon pataas. -Antas ng kaalaman ng mga mamamayan na nakatira sa isang bansa. -Antas ng kalagayang pamumuhay batay sa per capita Gross Domestic Product

Pamamaraan ng Pagkalkula

Sa katunayan, para mabago ang raw variable, sinasabing $x$, sa isang unit-free index sa pagitan ng 0 at 1 (na pinapayagan ang magkaibang indices na dapat pagsamahin ang dalawa), ang sumusunod na formula ang ginamit:

• $x$-index = ${\frac {x-\min \left(x\right)}{\max \left(x\right)-\min \left(x\right)}}$

kung saan $\min \left(x\right)$ at $\max \left(x\right)$ ang mga pinakamababa at pinakamataas na balyu, ang variable $x$ ang maaaring mag-attain.

HDI trends between 1975 and 2004

OECD   Central and eastern Europe, and the CIS   Latin America and the Caribbean   East Asia

Arab States   South Asia   Sub-Saharan Africa

Ang HDI kung saan inererepresenta ang tatlong sukatan.

• Life Expectancy Index = ${\frac {LE-25}{85-25}}$
• Education Index = ${\frac {2}{3}}\times ALI+{\frac {1}{3}}\times GEI$
  • Adult Literacy Index (ALI) = ${\frac {ALR-0}{100-0}}$
  • Gross Enrollment Index (GEI) = ${\frac {CGER-0}{100-0}}$
• GDP = ${\frac {\log \left(GDPpc\right)-\log \left(100\right)}{\log \left(40000\right)-\log \left(100\right)}}$

Pag-uulat ngayong 2009

Ang mga sumusunod na bansa ang nakasama sa Top 38.

1. Norway 0.971 ()
2. Australia 0.970 ()
3. Iceland 0.969 ()
4. Canada 0.966 ()
5. Ireland 0.965 ()
6. Netherlands 0.964 ( 1)
7. Sweden 0.963 ( 1)
8. France 0.961 ( 3)
9. Switzerland 0.960 ()
10. Japan 0.960 ()
11. Luxembourg 0.960 ( 3)
12. Finland 0.959 ( 1)
13. United States 0.956 ( 1)

14. Austria 0.955 ( 2)
15. Spain 0.955 ()
16. Denmark 0.955 ( 2)
17. Belgium 0.953 ()
18. Italy 0.951 ( 1)
19. Liechtenstein 0.951 ( 1)
20. New Zealand 0.950 ()
21. United Kingdom 0.947 ()
22. Germany 0.947 ()
23. Singapore 0.944 ( 1)
24. Hong Kong 0.944 ( 1)
25. Greece 0.942 ()
26. South Korea 0.937 ()

27. Israel 0.935 ( 1)
28. Andorra 0.934 ( 1)
29. Slovenia 0.929 ()
30. Brunei 0.920 ()
31. Kuwait 0.916 ()
32. Cyprus 0.914 ()
33. Qatar 0.910 ( 1)
34. Portugal 0.909 ( 1)
35. United Arab Emirates 0.903 ( 2)
36. Czech Republic 0.903 ()
37. Barbados 0.903 ( 2)
38. Malta 0.902 ( 3)

Mga Bansang Hindi Kasali sa Tala

Ang mga bansang hindi nakasali sa Talaan ng 2009 sa kadahilanan ng kakulangan sa istatistika , kawalan ng kaayusan at hindi miyembro ng UN

Africa

• Somalia
• Zimbabwe

Asia

• Iraq
• Hilagang Korea

Europe

• Monaco
• San Marino
• Vatican City

Oceania

• Kribati
• Marshall Island
• Micronesia
• Nauru
• Palau
• Tuvalu