Digmaan ng Tatlumpung Taon: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Content deleted Content added
m r2.7.1) (robot dinagdag: hy:Երեսնամյա պատերազմ
EmausBot (usapan | ambag)
m r2.6.4) (robot dinagdag: bar:Dreißigjähriger Krieg
Linya 22: Linya 22:
[[ar:حرب الثلاثين عاما]]
[[ar:حرب الثلاثين عاما]]
[[arz:حرب التلاتين سنه]]
[[arz:حرب التلاتين سنه]]
[[bar:Dreißigjähriger Krieg]]
[[bat-smg:Trėsdešimmetė vaina]]
[[bat-smg:Trėsdešimmetė vaina]]
[[be:Трыццацігадовая вайна]]
[[be:Трыццацігадовая вайна]]

Pagbabago noong 01:18, 25 Disyembre 2011

Les Grandes Misères de la guerre ("Ang Mga Malalaking Paghihirap sa Digmaan") ni Jacques Callot, 1632.

Ang Digmaan ng Tatlumpung Taon (1618-1648) (Ingles: Thirty Years' War) ay isa sa mga pinakamapinsalang hidwaan sa kasaysayan ng Europa. Ang digmaan ay halos-lahat pinaglabanan sa dakong ngayon ay kinalalagyan ng Alemanya, at sa ilan-ilang mga yugto ay kasangkot ang karamihan sa mga bansa sa Europa.

Ang pinagmulan ng hidwaan at ang layunin ng mga nasangkot ay masalimuot, at walang iisang dahilan na maaaring ilarawan bilang ang pangunahing sanhi ng pag-aaway. Sa umpisa, ang digmaan ay pinaglabanan bilang isang hidwaang panrelihiyon sa pagitan ng mga Protestante at mga Katoliko sa Banal na Imperyong Romano, bagaman ang mga tunggalian sa pulitikang panloob at ang balanse ng kapangyarihan sa loob ng Imperyo ay nagsilbing mahalagang dahilan. Unti-unti, ang digmaan ay lumaki at naging tunay na tunggaliang kinasasangkutan ng karamihan sa mga kahariang Europeo[1]. Sa yugtong ito, ang digmaan ay mas naging pagpapatuloy ng labanang Borbon-Habsburgo para sa kadakilaang pampulitika sa Europa, at sa gayon ay nagdala ng higit pang mga pag-aaway sa pagitan ng Pransya at mga kahariang Habsburgo, at mas hindi na tungkol sa relihiyon[2].

Isang malaking kahihinatnan ng Digmaan ng Tatlumpung Taon ay ang malawakang pagkakasira ng mga pamayanan, na inabuso ng mga nagdagsaang hukbo (bellum se ipsum alet, "ang digmaan ay magpapakain sa kaniyang sarili"). Ang pagkakagutom at mga sakit ay nagbawas sa populasyon ng mga estadong Aleman, Bohemya, mga Mabababang Lupain at Italya, habang nauubusan naman ng pondo ang mga kahariang naglalabanan.

Ang Digmaan ng Tatlumpung Taon ay nagwakas sa mga tratado ng Osnabrück at Münster, bahagi ng mas malaking Kapayapaan ng Westfalia[3].

Mga Talasanggunian

  1. "The Thirty-Years-War". Western New England College. Retrieved 2008-05-24.
  2. "Thirty Years' War". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2008-05-24.
  3. Wilson, Peter. "Europe's Tragedy". Penguin, 2009, p.735-755

Kasaysayan Ang lathalaing ito na tungkol sa Kasaysayan ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito. Padron:Link GA Padron:Link GA Padron:Link FA