Eksotikong baryon

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang mga eksotikong baryon (Ingles: Exotic baryons) ang mga hipotetikal na kompositong partikulo na mga nakabigkis na estado ng 3 mga quark at karagdagang mga elementaryong partikulo. Ito ay sinasalungat ng mga ordinaryong baryon na mga nakabigkis na estado ng 3 lamang mga quark. Ang mga karagdagang partikulo ay maaaring kabilangan ng mga quark, antiquark at mga gluon. Ang isang gayong eksotikong baryon ang pentaquark na binubuo ng apat na quark at isang antiquark.[1] Ang isa pang eksotikong baryong na binubuo lamang ng mga quark ang H dibaryon,[2][3] na binubuo ng dalawang taas na quark, dalawang babang quark, at dalawang kakaibang quark. Hindi tulad ng pentaquark, ang partikulong ito ay maaaring may mahabang buhay o matatag. May mga hindi nakokonpirmang pag-aangkin ng mga deteksiyon(pagkakatuklas) ng mga pentaquark at dibaryon.[4][5]

Ang ilang mga uri ng eksotikong baryon na nangangailangan ng pisikang lagpas sa Pamantayang Modelo ay kinonhektura upang ipaliwanag ang spesipikong mga eskperimental na anomalya. Walang independiyenteng eksperimental na ebidensiya para sa anumang mga partikulong ito. Ang isang halimbawa ang supersymmetrikong mga R-baryon, [6] na mga nakabigkis na estado ng 3 quark at isang gluino. Ang pinaka-magaang R-baryon ay tinutukoy bilang at binubuo ng isang taas na quark, babang quark, isang kakaibang quark at isang gluino. Ang partikulong ito ay inaasahan may mahabang buhay o matatag at inilapat upang ipaliwanag ang ultra-mataas na enerhiyang mga sinag kosmiko.[7][8] Ang mga matatag na eksotikong baryon ay mga kandidato rin para sa malakas na nakikipag-ugnayang materyang madilim(strongly interacting dark matter). Pinagpalagay ng futorolohistang si Ray Kurzweill sa huli ng ika-21 siglo na maaaring posible sa pamamagitan ng paggamit ng femtoteknolohiya na lumikha ng bagong mga elementong kemikal na binubuo ng mga eksotikong baryon na kalaunan ay bubuuo ng isang bagong peryodikong tabla ng mga elemento kung saan ang mga elemento ay magkakaroon ng kompletong kakaibang mga katangian kesa sa mga regular na elementong kemikal.[9]

Sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. D. Diakonov, V. Petrov, M. Polyakov (1997). "Exotic Anti-Decuplet of Baryons: Prediction from Chiral Solitons". Zeitschrift für Physik A. 359 (3): 305–314. arXiv:hep-ph/9703373. Bibcode:1997ZPhyA.359..305D. doi:10.1007/s002180050406.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  2. G.R. Farrar, G. Zaharijas (2004). "Nuclear and nucleon transitions of the H di-baryon". Physical Review D. 70: 014008. arXiv:hep-ph/0308137. Bibcode:2004PhRvD..70a4008F. doi:10.1103/PhysRevD.70.014008.
  3. R. Jaffe (1977). "Perhaps a Stable Dihyperon". Physical Review Letters. 38 (5): 195. Bibcode:1977PhRvL..38..195J. doi:10.1103/PhysRevLett.38.195.
  4. A.R. Dzierba, C.A. Meyer, A.P. Szczepaniak (2005). "Reviewing the Evidence for Pentaquarks". Journal of Physics: Conference Series. 9: 192–204. arXiv:hep-ex/0412077. Bibcode:2005JPhCS...9..192D. doi:10.1088/1742-6596/9/1/036.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  5. J. Belz et al. (BNL E888 Collaboration) (1996). "Search for the Weak Decay of an H Dibaryon". Physical Review Letters. 76 (18): 3277–3280. arXiv:hep-ex/9603002. Bibcode:1996PhRvL..76.3277B. doi:10.1103/PhysRevLett.76.3277. PMID 10060926.
  6. G.R. Farrar (1996). "Detecting Gluino-Containing Hadrons". Physical Review Letters. 76 (22): 4111–4114. arXiv:hep-ph/9603271. Bibcode:1996PhRvL..76.4111F. doi:10.1103/PhysRevLett.76.4111. PMID 10061204.
  7. D. Chung, G.R. Farrar, E.W. Kolb (1998). "Are ultrahigh energy cosmic rays signals of supersymmetry?". Physical Review D. 57 (8): 4606. arXiv:astro-ph/9707036. Bibcode:1998PhRvD..57.4606C. doi:10.1103/PhysRevD.57.4606.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  8. I.F.M. Albuquerque, G. Farrar, E.W. Kolb (1999). "Exotic massive hadrons and ultra-high energy cosmic rays". Physical Review D. 59: 015021. arXiv:hep-ph/9805288. Bibcode:1999PhRvD..59a5021A. doi:10.1103/PhysRevD.59.015021.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  9. Kurzweil, Ray The Age of Spiritual Machines 1999