Sensor

Isang infrared sensor

Ang sensor (salitang Ingles, literal na salin sa wikang Tagalog: taga-pakiramdam) ay isang uri ng transducer na ginagamit upang makaramdam (o makapansin) ng mga pangyayari sa paligid. Gumagamit ito ng mga bilang na pagtataya upang maitala ang mga pangyayari o pagbabago na nagaganap sa kanyang paligid at nagbibigay ng resulta sa anyo ng isang signal na elektrikal o optikal. Halimbawa, pinapakita ng isang thermocouple ang mga naitatalang impormasyon ukol sa pagbabago ng temperatura bilang isang boltahe. Subalit, ang isang babasaging termometro na may lamang merkuryo ay isa ring halimbawa ng sensor; ipinapakita ang naitalang resulta ukol sa pagbabago ng temperatura sa pamamagitan ng ekspansyon at kontraksyon ng merkuryo sa loob ng babasaging aparato na nababasa gamit ang mga marka rito

Ang mga sensor ay ginagamit sa mga pang-araw-araw na bagay tulad ng mga elebeytor na may sensor (halimbawa ng tactile sensor) at mga ilaw o lampara na nakokontrol ang liwanag ng ilaw sa pamamagitan ng pagpindot sa base nito; samakatuwid, maraming mga bagay na gumagamit ng sensor na lingid sa kaalaman ng tao. Dahil sa mga pagsulong ng kaalaman sa mga makinarya at mga pinadaling gamit ng mga aparato, ang sensor ay nagagamit hindi na lamang sa pagsusukat ng temperatura, presyon, at pagdaloy ng tubig; ang halimbawa na lamang ay ang mga MARG sensors. Bukod dito, ang mga sensor na analog tulad ng mga potentiometers at mga force-sensing resistor ay ginagamit pa rin ng karamihan. Ang iba pang gamit ng sensor ay sa paggawa ng makinarya, sa mga eroplano at iba pang transportasyong pangkalawakan, sa mga kotse, gamot, at paggawa ng mga robot.

Ang sensitibidad ng isang sensor ang nagpappakita ng pagbabago sa resulta ng mga naitalang datos kapag nakakapagtala ito ng mga pagbabago sa kanyang kapaligiran. Halimbawa ay ang merkuryo sa loob ng termometro, tumataas o bumababa nang isang sentimetro ang sukat ng merkuryo sa loob ng termometro kapag ang temperatura ay tumaas o bumaba nang isang sentigrado. Ang sensitibidad ng aparato ay isang sentimetro kada isang sentigrado (ito ay proporsyon ng deribatibo ng y at x kung ang ekweysyon ay linyar). Ang ibang sensor ay maaaring magkaroon ng epekto sa sinusukat nito; halimbawa, ang termometro na ginagamit sa mga kuwarto ay nakalagay sa isang tasa na may laman na mainit na tubig, ay napapababa ang temperatura ng tubig sa loob ng tasa habang ang tubig na nasa loob ng tasa ay pinapataas naman ang temperatura ng termometro. Ang mga sensor ay dapat nakadisenyo upang mapaliit ang posibilidad na magkaroon ng epekto ito sa mga datos na nakakalap; ang sensor na mayroong mas maliit na sakop ng nasusukatan ay napapaganda ang kalidad nito at nagbibigay pa ng mas maraming pakinabang dito. Ang pag-unlad sa teknolohiya ang nag-udyok ng paggawa pa ng maraming sensor na may mas maliit na sakop tulad ng mga microsensor na gumagamit ng teknolohiya ng MEMS. Karamihan ng mga microsensor ay mas mabilis at mas maganda ang sensitibidad kaysa sa may pangkaraniwang sakop ng sensor.