Netherlands
Nederlandiya Nederland (Olandes)
| |
---|---|
Salawikain: Ik zal handhaven "Papanatilihin ko" | |
Kabisera | Amsterdam[a] 52°22′N 4°53′E / 52.367°N 4.883°E |
Government seat | The Hague[a] |
Pinakamalaking lungsod | capital |
Wikang opisyal | Dutch |
Recognised languages | |
Pangkat-etniko (2022) |
|
Relihiyon (2020) |
|
Katawagan | Dutch |
Pamahalaan | Parliamentary constitutional monarchy |
• Monarch | Willem-Alexander |
Dick Schoof | |
Lehislatura | States General |
• Mataas na Kapulungan | Senate |
• Mababang Kapulungan | House of Representatives |
Lawak | |
• Kabuuan | 41,865[5][e] km2 (16,164 mi kuw) (134th) |
• Katubigan (%) | 18.41[6] |
Populasyon | |
• Pagtataya sa 5 Disyembre 2024 | 17,398,300[7] (68th) |
• Senso ng 2011 | 16,655,799[8] |
• Densidad | 520/km2 (1,346.8/mi kuw) (16th) |
KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $1.297 trillion[9] (28th) |
• Bawat kapita | $73,316[9] (13th) |
KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $1.092 trillion[9] (17th) |
• Bawat kapita | $61,769[9] (11th) |
Gini (2021) | 26.4[10] mababa |
TKP (2021) | 0.941[11] napakataas · 10th |
Salapi |
|
Gilid ng pagmamaneho | right |
Kodigong pantelepono | +31, +599[g] |
Internet TLD | .nl, .bq[h] |
Ang Nederlandiya, kilala rin bilang Olanda (Olandes: Holland) ay isang bansa sa hilagang Europa. Ang Netherlands ay isang demokrasyang parlamentaryo sa ilalim ng isang monarkang konstitusyonal na matatagpuan sa hilagang-kanlurang Europa. Napaliligiran ito ng Dagat Hilaga (North Sea) sa hilaga at kanluran, Kaharian ng Belhika sa timog, at Alemanya sa silangan.
Pangalan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kadalasang tinatawag ang Netherlands na Olanda (mula sa Holland), ngunit ito ay may kamalian. Olanda ay nakakakuha ng pagsasarili mula sa Espanyol panuntunan sa 1648. Ay isang kapangyarihang pang-ekonomiya noong panahon ng Mga Lalalawigang Nagkakaisa (1581–1795). Pagkaraan ng panahong Napoleoniko, ang Olanda ay naging lalawigan lamang ng Kaharian at nahati sa Hilaga at Timog Olanda noong 1840. Gayumpaman, Olanda ang nakagawiang katawagan sa Tagalog, ayon sa mga makalumang sanggunian;[13] ito rin ang naging katawagan sa marami pang wika. Tinatawag na Olandes[14] (lalaki) at Olandesa[14] (babae) ang mga taga-Olanda o mamamayan ng Olanda.
Talaan ng mga lungsod sa Netherlands
[baguhin | baguhin ang wikitext]n° | Lungsod | Lalawigan | Populasyon (2014)[15] |
---|---|---|---|
1 | Amsterdam | North Holland | 743,000[16] |
2 | Rotterdam | South Holland | 533,900[17] |
3 | Ang Haya | South Holland | 475,630 |
4 | Utrecht | Utrecht | 258,520[18] |
5 | Eindhoven | North Brabant | 219,170 |
6 | Almere | Flevoland | 185,827 |
7 | Tilburg | North Brabant | 183,000[19] |
8 | Groningen | Groningen | 165,610[20] |
9 | Nijmegen | Gelderland | 150,230[21] |
10 | Haarlem | North Holland | 147,020 |
11 | Arnhem | Gelderland | 140,430[22] |
12 | Breda | North Brabant | 138,650[23] |
13 | Apeldoorn | Gelderland | 136,030[24] |
14 | Enschede | Overijssel | 130,960[25] |
15 | Amersfoort | Utrecht | 124,550[26] |
16 | Zoetermeer | South Holland | 119,500 |
17 | Dordrecht | South Holland | 118,070 |
18 | Leiden | South Holland | 116,000 |
19 | Maastricht | Limburg | 115,440[27] |
20 | Zwolle | Overijssel | 110,660[28] |
Kultura
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Netherlands ay isang kulturang indibidwalistiko na isang uri ng ng kultura na ang pagpapahalaga ay nasa isang indibidwal o sarili kesa sa isang grupo. Ang mga kulturang indidbidwalistiko ay nagbibigay halaga sa sariling pananaw, pribasiya, autonomiya(pangangasiwa sa sariling buhay), pag-asa sa sarili at sariling sikap. Ang mga Dutch ay gumagamit ng diretsang pakipagtalastasan, naghahayag sa sariling naisin, at gumagamit ng mga iba't ibang paraan upang maayos ang mga alitan sa ibang kapwa tao. Ang Netherlands ay isang uri ng may mababang pagitan ng kapangyarihan(low power distance culture) kung saan ito ay nagbibigay halaga sa bawat indibidwal na walang tinitingnang estado o katayuan sa buhay at nagtatakwil ng kawalang kapantayan sa lipunan. Tinatakwil ng mga Dutch ang mga autoridad sa ikabubuti ng bawat indibidwal na bahagi ng isang lipunan.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 "Welke erkende talen heeft Nederland?" (sa wikang Olandes). Rijksoverheid. 11 Enero 2016. Nakuha noong 27 Disyembre 2017.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Besluit van 24 juni 2021 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet erkenning Nederlandse Gebarentaal" (PDF). Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden. 2021. ISSN 0920-2064. Nakuha noong 1 Hulyo 2021.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "How many residents have origins outside the Netherlands". opendata.cbs.nl. Marso 2023. Nakuha noong 21 Hulyo 2023.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ CBS. "What are the major religions?". cbs.nl (sa wikang Ingles). Nakuha noong 15 Setyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Waaruit bestaat het Koninkrijk der Nederlanden? - Rijksoverheid.nl". 19 Mayo 2015.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "CIA Factbook Netherlands". CIA. Nakuha noong 26 Hulyo 2021.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Bevolkingsteller". Statistics Netherlands (sa wikang Olandes). Nakuha noong 9 Hunyo 2021.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Dutch Census 2011 Analysis and Methodology" (PDF). Statistics Netherlands. 19 Nobyembre 2014. p. 9. Nakuha noong 9 Hunyo 2021.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Netherlands)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 Oktubre 2023. Nakuha noong 10 Oktubre 2023.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Nakuha noong 25 Enero 2023.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (sa wikang Ingles). United Nations Development Programme. 8 Setyembre 2022. Nakuha noong 8 Setyembre 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Wet geldstelsel BES". Dutch government. 30 Setyembre 2010. Nakuha noong 11 Enero 2014.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Kahit sa ngayon, hindi pa rin tinatanggap ang katawagang Mga Bansang Mabababa o katumbas.
- ↑ 14.0 14.1 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>
tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangJETE
); $2 - ↑ Source : Kerncijfers wijken en buurten mula sa CBS; Padron:1er January 2009. Figures are rounded to the nearest ten Figures are rounded to the nearest ten.
- ↑ excl. Driemond and rural areas of Amsterdam-Noord.
- ↑ excl. Hoek van Holland, Hoogvliet at Pernis
- ↑ excl. Vleuten, De Meern at Haarzuilens
- ↑ excl. Berkel-Enschot, Udenhout
- ↑ excl. Engelbert, Hoogkerk, Middelbert at Noorderhoogebrug
- ↑ excl. Lent at Oosterhout
- ↑ excl. Schaarsbergen
- ↑ excl. Bavel, Effen, Prinsenbeek, Teteringen et Ulvenhout
- ↑ excl. Beekbergen, Hoenderloo, Hoog Soeren, Klarenbeek, Lieren, Loenen, Uddel at Ugchelen
- ↑ excl. Boekelo, Glanerbrug, Lonneker at Usselo
- ↑ excl. Hoogland at Hooglanderveen
- ↑ excl. Borgharen at Itteren
- ↑ excl. Brinkhoek, Haerst, Herfte, Langenholte, Wijthmen at Windesheim
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.
Maling banggit (May <ref>
tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/>
tag para rito); $2