Netherlands

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Jump to navigation Jump to search
Ang artikulo na ito ay tungkol sa kasaping-bansa. Para sa pangkalahatang kaharian, tingnan ang Kaharian ng Olanda. Para sa makasaysayang rehiyon, tingnan ang Mabababang Lupain.
Nakaturo ang "Dutch" dito. Para sa paglilinaw, tingnan ang Mga Pangalan ng Olanda.
Netherlands

Nederland  (Olandes)
Watawat ng the Netherlands
Watawat
Eskudo ng the Netherlands
Eskudo
Salawikain: "Je maintiendrai" (Pranses)
"Ik zal handhaven" (Olandes)
"I will uphold"[a]
Awit: "Wilhelmus" (Olandes)
"'William"
Kinaroroonan ng the  European Netherlands  (maitim na lunti) – sa Europe  (green & dark grey) – sa Unyong Europeo  (green)
Kinaroroonan ng the  European Netherlands  (maitim na lunti)

– sa Europe  (green & dark grey)
– sa Unyong Europeo  (green)

Kinaroroonan ng the  Dutch special municipalities  (green)
Kinaroroonan ng the  Dutch special municipalities  (green)
KabiseraAmsterdam[b]
Pinakamalaking lungsodcapital
Opisyal na wikaNational: Olandes
Regional: West Frisian, Ingles, Papiamento[c]
Kinilalang wikang panrehiyonLimburgish, Dutch Low Saxon[c]
Pangkat-etniko
(2014[1])
Rehiliyon
Catholism 23.7%,[2] Protestantism 10.2%,[3] Islam 5.0%,[4] other faiths and religions 6.0%[4]
KatawaganDutch
Sovereign state Kingdom of the Netherlands
PamahalaanUnitary parliamentary constitutional monarchy
• Monarch
Willem-Alexander
Mark Rutte
LehislaturaStates General
Senate
House of Representatives
Kasarinlan mula sa Espanya
• Ipinahayag
26 Hulyo 1581
• Kinilala
30 Enero 1648
• Itinatag ang Kaharian
16 Marso 1815
15 Disyembre 1954
Lawak
• Kabuuan
41,543 km2 (16,040 mi kuw) (134th)
• Katubigan (%)
18.41
Populasyon
• Pagtataya sa 2015
16,912,640[5] (ika-63)
• Kapal
415.1/km2 (1,075.1/sq mi) (ika-24)
GDP (PPP)Pagtataya sa 2015
• Kabuuan
$818.249 bilyon[6] (ika-27)
• Kada kapita
$48,317 (ika-15)
GDP (nominal)Pagtataya sa 2015
• Kabuuan
$749.365 bilyon[6] (ika-18)
• Kada kapita
$44,249 (ika-15)
Gini (2011)25.8[7]
mababa · 111th
HDI (2013)Straight Line Steady.svg 0.915[8]
napakataas · 4th
Salapi
Sona ng orasUTC-4 (CET (UTC+1)[e]
AST)
• Tag-init (DST)
UTC-4 (CEST (UTC+2)
AST)
Ayos ng petsadd-mm-yyyy
Pagmanehoright
Kodigong pantelepono
Kodigo sa ISO 3166NL
Internet TLD.nl, .bq, .frl[g]
  1. ^ The official motto is in French. The literal translation into English is "I will maintain"; a better translation, however, is "I will hold firm" or "I will uphold" (namely, the integrity and independence of the territory).[orihinal na pananaliksik?]
  2. ^ While Amsterdam is the constitutional capital, The Hague is the seat of the government.
  3. ^ West Frisian (Friesland),[9] Papiamento (Bonaire)[10] and English (Sint Eustatius and Saba)[10] have a formal status in certain parts of the country. Dutch Low Saxon and Limburgish are recognised as regional languages by the European Charter for Regional or Minority Languages.
  4. ^ Ang euro ay ginagamit sa European Netherlands na pumalit sa Dutch guilder noong 2002. Ang dolyar ng Estados Unidos ay ginagamit sa Caribbean Netherlands na pumalit sa Netherlands Antillean guilder noong 2011.[11]
  5. ^ CET at CEST ay ginagamit sa European Netherlands, at AST ay ginagamit sa Caribbean Netherlands.
  6. ^ 599 ang country code ng binuwag nang Netherlands Antilles. Ginagamit pa rin ng Caribbean Netherlands ang 599-7 para sa (Bonaire), 599-3 (Sint Eustatius) at 599-4 (Saba).
  7. ^ .nl ay ang common internet top level domain name ng Netherlands. Ginagamit din .eu domain, kasama ang iba pang kasaping bansa ng European Union. Itinalaga ang .bq para sa Caribbean Netherlands ngunit 'di ito ginagamit. Ang .frl ay ginagamit sa mga website na nasa Frisian o kaugnay sa lalawigan ng Fryslân, kasama ang pamahalaang lalawigan.

Ang Olanda o Netherlands sa Ingles (literal na Mabababang Lupain) ay isang bansa sa hilagang Europa. Ang Netherlands ay isang demokrasyang parlamentaryo sa ilalim ng isang monarkang konstitusyonal na matatagpuan sa hilagang-kanlurang Europa. Napaliligiran ito ng Dagat Hilaga (North Sea) sa hilaga at kanluran, Kaharian ng Belhika sa timog, at Alemanya sa silangan.

Pangalan[baguhin | baguhin ang batayan]

Pangunahing lathalain: Mga pangalan ng Olanda

Kadalasang tinatawag ang Netherlands na Olanda (mula sa Holland), ngunit ito ay may kamalian. Olanda ay nakakakuha ng pagsasarili mula sa Espanyol panuntunan sa 1648. Ay isang kapangyarihang pang-ekonomiya noong panahon ng Mga Lalalawigang Nagkakaisa (1581–1795). Pagkaraan ng panahong Napoleoniko, ang Olanda ay naging lalawigan lamang ng Kaharian at nahati sa Hilaga at Timog Olanda noong 1840. Gayumpaman, Olanda ang nakagawiang katawagan sa Tagalog, ayon sa mga makalumang sanggunian;[12] ito rin ang naging katawagan sa marami pang wika. Tinatawag na Olandes[13] (lalaki) at Olandesa[13] (babae) ang mga taga-Olanda o mamamayan ng Olanda.

Talaan ng mga lungsod sa Netherlands[baguhin | baguhin ang batayan]

n° Lungsod Lalawigan Populasyon (2014)[14]
1 Amsterdam Flag North-Holland, Netherlands.svg North Holland 743,000[15]
2 Rotterdam Flag Zuid-Holland.svg South Holland 533,900[16]
3 Ang Haya Flag Zuid-Holland.svg South Holland 475,630
4 Utrecht Utrecht (province)-Flag.svg Utrecht 258,520[17]
5 Eindhoven North Brabant-Flag.svg North Brabant 219,170
6 Almere Flevolandflag.svg Flevoland 185,827
7 Tilburg North Brabant-Flag.svg North Brabant 183,000[18]
8 Groningen Flag Groningen.svg Groningen 165,610[19]
9 Nijmegen Flag of Gelderland.svg Gelderland 150,230[20]
10 Haarlem Flag North-Holland, Netherlands.svg North Holland 147,020
11 Arnhem Flag of Gelderland.svg Gelderland 140,430[21]
12 Breda North Brabant-Flag.svg North Brabant 138,650[22]
13 Apeldoorn Flag of Gelderland.svg Gelderland 136,030[23]
14 Enschede Flag Overijssel.svg Overijssel 130,960[24]
15 Amersfoort Utrecht (province)-Flag.svg Utrecht 124,550[25]
16 Zoetermeer Flag Zuid-Holland.svg South Holland 119,500
17 Dordrecht Flag Zuid-Holland.svg South Holland 118,070
18 Leiden Flag Zuid-Holland.svg South Holland 116,000
19 Maastricht NL-LimburgVlag.svg Limburg 115,440[26]
20 Zwolle Flag Overijssel.svg Overijssel 110,660[27]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ Official CBS website containing all Dutch demographic statistics. Cbs.nl. Retrieved on 30 October 2014.
  2. ↑ Kaski: Cijfers Rooms-Katholieke Kerk
  3. ↑ Kaski: Kerncijfers 2012
  4. ↑ 4.0 4.1 Centraal Bureau voor der Statistiek: De religieuze kaart van Nederland, 2010-2013.
  5. ↑ "Population counter". Centraal Bureau voor de Statistiek. 2015. Nakuha noong 2 Pebrero 2015.
  6. ↑ 6.0 6.1 "Netherlands". International Monetary Fund. Nakuha noong 26 Abril 2015.
  7. ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Nakuha noong 13 August 2013.
  8. ↑ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. mga pa. 21–25. Nakuha noong 27 July 2014.
  9. ↑ "Wet gebruik Friese taal in het rechtsverkeer" (sa wikang Olandes). wetten.nl. Nakuha noong 25 October 2010.
  10. ↑ 10.0 10.1 "Invoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba" (sa wikang Olandes). wetten.nl. Nakuha noong 1 January 2011.
  11. ↑ "Wet geldstelsel BES". Dutch government. 30 Setyembre 2010. Nakuha noong 11 Enero 2014.
  12. ↑ Kahit sa ngayon, hindi pa rin tinatanggap ang katawagang Mga Bansang Mabababa o katumbas.
  13. ↑ 13.0 13.1 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang JETE); $2
  14. ↑ Source : Kerncijfers wijken en buurten mula sa CBS; Padron:1er January 2009. Figures are rounded to the nearest ten Figures are rounded to the nearest ten.
  15. ↑ excl. Driemond and rural areas of Amsterdam-Noord.
  16. ↑ excl. Hoek van Holland, Hoogvliet at Pernis
  17. ↑ excl. Vleuten, De Meern at Haarzuilens
  18. ↑ excl. Berkel-Enschot, Udenhout
  19. ↑ excl. Engelbert, Hoogkerk, Middelbert at Noorderhoogebrug
  20. ↑ excl. Lent at Oosterhout
  21. ↑ excl. Schaarsbergen
  22. ↑ excl. Bavel, Effen, Prinsenbeek, Teteringen et Ulvenhout
  23. ↑ excl. Beekbergen, Hoenderloo, Hoog Soeren, Klarenbeek, Lieren, Loenen, Uddel at Ugchelen
  24. ↑ excl. Boekelo, Glanerbrug, Lonneker at Usselo
  25. ↑ excl. Hoogland at Hooglanderveen
  26. ↑ excl. Borgharen at Itteren
  27. ↑ excl. Brinkhoek, Haerst, Herfte, Langenholte, Wijthmen at Windesheim



Usbong Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Netherlands&oldid=1900229"