Pumunta sa nilalaman

Pag-uuri ng klima ni Köppen

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Pag-uuri ng klima ng Köppen)

Hinahati ng pag-uuri ng klima ni Köppen (Köppen climate classification) ang mga klima ng Daigdig sa limang pangunahing mga pangkat ng klima. Hinahati naman ang bawat pangkat batay sa mga padron ng pana-panahong pag-ulan at temperatura. Ang limang pangunahing mga pangkat ay A (tropical o pantropiko), B (arid o tigang), C (temperate o katamtaman), D (continental o panlupalop), at E (polar). Kumakatawan sa isang titik ang bawat pangkat at subpangkat. Binigyan ang lahat ng mga klima ng isang pangunahing pangkat, na siyang kinakatawan ng unang titik. Maliban sa mga nasa pangkat E, bawat isa sa mga klima ay binigyan ng isang subpangkat ng pana-panahong pag-ulan, na kinakatawan ng ikalawang titik. Halimbawa, tumutukoy ang Af sa isang maulang gubat na klimang pantropiko. May binigay na subpangkat ng temperatura sa lahat ng mga pangkat maliban sa mga nasa pangkat na A. Kinakatawan ito ng ikatlong titik para sa mga klimang sa mga pangkat na B, C, D, at ng ikalawang titik sa mga klimang sa pangkat na E. Kabilang sa iba pang mga halimbawa ang: Cfb na tumutukoy sa klimang pangkaragatan na may mainit na tag-init tulad ng itinutukoy ng panapos na b., habang tumutukoy naman ang Dwb sa bahagyang mabalaklaot na klimang panlupalop, na mainit-init din ang mga tag-init. Ibinubukod ang mga klima batay sa espesipikong mga pamantayang natatangi sa bawat uri ng klima.[1]

Pinakamalaganap na pamamaraan ng pag-uuri ng klima ang pag-uuri ng klima ni Köppen.[2] Unang itong inilathala ng klimatologong Rusong-Aleman na si Wladimir Köppen (1846–1940) noong 1884,[3][4] kalakip ang ilang mga pagbabago niya, lalo na noong 1918 at 1936.[5][6] Ipinakilala kalaunan ng klimatogong Alemang si Rudolf Geiger (1894–1981) ang ilang mga pagbabago sa sistema ng pag-uuri noong 1954 at 1961, kaya kung minsang tinatawag itong pag-uuri ng klima nina Köppen at Geiger (Köppen–Geiger climate classification).[7][8]

Mapang pangklima ng Köppen–Geiger para sa mga taong 1991–2020[9]
  Af
  Am
  Aw
  As
  BWh
  BWk
  BSh
  BSk
  Csa
  Csb
  Csc
  Cwa
  Cwb
  Cwc
  Cfa
  Cfb
  Cfc
  Dsa
  Dsb
  Dsc
  Dsd
  Dwa
  Dwb
  Dwc
  Dwd
  Dfa
  Dfb
  Dfc
  Dfd
  ET
  EF

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Kottek, Markus; Grieser, Jürgen; Beck, Christoph; Rudolf, Bruno; Rubel, Franz (2006). "World Map of the Köppen-Geiger climate classification updated" (PDF). Meteorologische Zeitschrift. 15 (3): 259–263. Bibcode:2006MetZe..15..259K. doi:10.1127/0941-2948/2006/0130. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2021-02-24. Nakuha noong 2025-05-14.
  2. ↑ "EnergyPlus™ Version 24.2.0 Documentation: Auxiliary Programs" (PDF). EnergyPlus. Oktubre 4, 2024. p. 52. Nakuha noong Enero 22, 2025.
  3. ↑ Köppen, Wladimir (1884). "Die Wärmezonen der Erde, nach der Dauer der heissen, gemässigten und kalten Zeit und nach der Wirkung der Wärme auf die organische Welt betrachtet" [The thermal zones of the earth according to the duration of hot, moderate and cold periods and to the impact of heat on the organic world)]. Meteorologische Zeitschrift. 20 (3) (nilathala 2011): 351–360. Bibcode:2011MetZe..20..351K. doi:10.1127/0941-2948/2011/105. Inarkibo mula sa orihinal noong Setyembre 8, 2016. Nakuha noong Setyembre 2, 2016.
  4. ↑ Rubel, F.; Kottek, M (2011). "Comments on: 'The thermal zones of the Earth' by Wladimir Köppen (1884)". Meteorologische Zeitschrift. 20 (3): 361–365. Bibcode:2011MetZe..20..361R. doi:10.1127/0941-2948/2011/0285.
  5. ↑ Köppen, Wladimir (1918). "Klassification der Klimate nach Temperatur, Niederschlag and Jahreslauf". Petermanns Geographische Mitteilungen. Bol. 64. pp. 193–203, 243–248.
  6. ↑ Köppen, Wladimir (1936). Köppen, Wladimir (pat.). Das geographische System der Klimate [The geographic system of climates] (PDF). Bol. 1. Berlin: Borntraeger. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 4 March 2016. Nakuha noong 2 September 2016.
  7. ↑ Geiger, Rudolf (1954), "Klassifikation der Klimate nach W. Köppen" [Classification of climates after W. Köppen], Landolt-Börnstein – Zahlenwerte und Funktionen aus Physik, Chemie, Astronomie, Geophysik und Technik, alte Serie, bol. 3, Berlin: Springer, pp. 603–607
  8. ↑ Geiger, Rudolf (1961), Überarbeitete Neuausgabe von Geiger, R.: Köppen-Geiger / Klima der Erde (Wandkarte 1:16 Mill.) – Klett-Perthes, Gotha.
  9. ↑ Beck, Hylke E.; Zimmermann, Niklaus E.; McVicar, Tim R.; Vergopolan, Noemi; Berg, Alexis; Wood, Eric F. (30 October 2018). "Present and future Köppen-Geiger climate classification maps at 1-km resolution". Scientific Data. 5: 180214. Bibcode:2018NatSD...580214B. doi:10.1038/sdata.2018.214. ISSN 2052-4463. PMC 6207062. PMID 30375988.
[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga tala ng klima

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pag-uuri_ng_klima_ni_Köppen&oldid=2162936"