Pagkiling sa nangyari na

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang pagkiling sa nangyari na (Ingles: hindsight bias, na tinatawag din na knew-it-all-along phenomenon[1] o creeping determinism[2]) ay isang karaniwang nakagawian ng mga tao na maunawaan ang nakaraang pangyayari bilang mas nahuhuluan kaysa kung ano ang aktuwal nangyari.[3][4] Kadalasang naniniwala ang mga tao na pagkatapos mangyari ang isang kaganapan, nahulaan na nila ito o marahil nalaman na nila ito na may mataas na antas ng katiyakan na ang kinalalabasan ay magaganap bago pa man mangyari ito. Maaring magkaroon ng pagbaluktot sa memorya ang pagkiling sa nangyari na, ng kung ano ang nalaman o pinaniwalaan bago nangyari ang isang kaganapan, at isa itong mahalagang mapagkukunan ng labis na kumpiyansa sa kakayahan ng indibiduwal na mahuluan ang mga kaganapan sa hinaharap. Halimbawa dito ang nakikita sa mga sinulat ng mga mananalaysay na sinasalarawan ang mga kinalabasan ng mga labanan, ang mga manggagamot na inuurong ang mga pagsubok, sa mga sistemang hudikatura na binabatay ng mga indibiduwal ang responsibilidad sa nahuhulaan daw na mga aksidente.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "I Knew It All Along…Didn't I?' – Understanding Hindsight Bias". APS Research News (sa Ingles). Association for Psychological Science. Nakuha noong 29 Enero 2019.
  2. Fischhoff, B. (1975). "Hindsight ≠ foresight: The effect of outcome knowledge on judgment under uncertainty". Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance (sa Ingles). 1 (3): 288–299. doi:10.1037/0096-1523.1.3.288.
  3. Roese, N. J.; Vohs, K. D. (2012). "Hindsight bias". Perspectives on Psychological Science (sa Ingles). 7 (5): 411–426. doi:10.1177/1745691612454303. PMID 26168501. S2CID 12660438.
  4. Hoffrage, Ulrich; Pohl, Rüdiger (2003). "Research on hindsight bias: A rich past, a productive present, and a challenging future". Memory (sa Ingles). 11 (4–5): 329–335. doi:10.1080/09658210344000080. PMID 14562866. S2CID 22496794.