Pumunta sa nilalaman

Rehiyon ng Mandalay

Mga koordinado: 21°0′N 95°45′E / 21.000°N 95.750°E / 21.000; 95.750
Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Rehiyon ng Mandalay

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး
Rehiyon
Transkripsyong Birmano
 • Birmanomanta.le: tuing: desa. kri:
Watawat ng Rehiyon ng Mandalay
Watawat		Opisyal na sagisag ng Rehiyon ng Mandalay
Sagisag
Lokasyon ng Rehiyon ng Mandalay sa Myanmar
Lokasyon ng Rehiyon ng Mandalay sa Myanmar
Mga koordinado: 21°0′N 95°45′E / 21.000°N 95.750°E / 21.000; 95.750
Bansa Myanmar
RehiyonHilaga
KabiseraMandalay
Pamahalaan
 • Hepeng MinistroMyo Aung
 • GabinetePamahalaan ng Rehiyon ng Mandalayt
 • LehislaturaHluttaw ng Rehiyon ng Mandalay
 • HudikaturaMataas na Hukuman ng Rehiyon ng Mandalay
Lawak
 • Kabuuan37,945.6 km2 (14,650.9 milya kuwadrado)
Ranggo sa lawakika-7
Pinakamataas na pook2,302 m (7,552 tal)
Populasyon
 • Kabuuan6,165,723
 • Ranggo3rd
 • Kapal160/km2 (420/milya kuwadrado)
DemonymMandalayano
Demographiko
 • Etnikong GrupoBamar, Tsino, Shan, Chin, Kayin, Timog Asyano
 • RelihiyonBudismo 95.70%, Islam 3.00%, Kristiyanismo 1.10%, and Hinduismo 0.2%
Sona ng orasUTC+06:30 (MST)
HDI (2017)0.570[3]
medium · 5th
Websaytmandalayregion.gov.mm

Ang Rehiyon ng Mandalay (Birmano: မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး, ; dating Dibisyon ng Mandalay) ay isang administratibong dibisyon ng Myanmar. Matatagpuan ito sa gitna ng bansa, nasa hangganan ng Rehiyon ng Sagaing at Rehiyon ng Magway sa kanluran, Estado ng Shan sa silangan, at Rehiyon ng Bago at Estado ng Kayin sa timog. Ang rehiyonal na kabisera ay Mandalay. Sa timog ng rehiyon ay matatagpuan ang Naypyidaw, ang pambansang kabisera. Ang rehiyon ay binubuo ng labing-isang distrito, [4] na nahahati sa 28 kabayanan at 2,320 ward at village-tracts.

Ang Rehiyon ng Mandalay ay mahalaga sa ekonomiya ng Myanmar na bumubuo ng 15% ng pambansang ekonomiya. Ito ay nasa ilalim ng pamamahala ng Pamahalaan ng Rehiyon ng Mandalay.

Kasaysayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang kasaysayan ng Rehiyon ng Mandalay ay kapareho ng sa karamihan ng Hilagang Myanmar maliban na sa karamihan ng kasaysayang Birmano, ang kapangyarihang pampulitika ay nagmula sa mga kabiserang maharlika na matatagpuan sa Rehiyon ng Mandalay. Ang kasalukuyang kabisera ng bansa, ang Naypyidaw, at karamihan sa mga dating maharlikang kabisera ng bansang Myanmar— Bagan, Ava, Amarapura, Mandalay —ay matatagpuan lahat dito.

Rehiyon ng Mandalay at Kaisahang Teritoryo ng Naypyidaw

Ang Pyu na nagsasalita ng Tibetano-Birmano ay ang unang makasaysayang mga tao na nangingibabaw sa Tuyong Sona sa gitnang Myanmar na kinabibilangan ng Rehiyon ng Mandalay noong unang bahagi ng ika-1 siglo AD. Sa unang bahagi ng ika-9 na siglo, ang Pyu ay nawasak sa isang serye ng mga digmaan sa kaharian ng Nanzhao mula sa Yunnan. Ang mga Birmano na lumipat sa rehiyon mula sa Yunnan noong ika-9 na siglo ay nagtatag ng kanilang sariling lungsod, Pagan, noong 849. Ang dinastiyang Pagano ay unti-unting nangibabaw sa gitnang sona sa sumunod na dalawang siglo, at sa huling bahagi ng ika-11 siglo, lahat ng kasalukuyang Myanmar. Ang wika at skripto ng Birmano ay sumikat sa maharlikang pagtangkilik ng mga haring Pagano.

Matapos ang pagbagsak ng Pagan sa mga Mongol noong 1287, ang mga bahagi ng gitnang Myanmar ay nakontrol ng isang serye ng mga pinuno: ang mga Mongol (1287-c.1303), Myinsaing (1298–1313), Pinya (1313–1364), at Sagaing (1315–1364). Noong 1364, ang kaharian ng Ava na pinamumunuan ng mga Haring Burmanisadong Shan ay muling pinagsama ang buong gitnang Myanmar. Ang Gitnang Myanmar ay nasa ilalim ng kontrol ng Ava hanggang 1527, at sa ilalim ng mga Shan ng Monhyin (1527–1555). Ang panitikan at kulturang Birmano ay nagkaroon ng sarili nitong panahon. Ang Gitnang Myanmar bahagi ng kaharian ng Taungoo mula 1555 hanggang 1752. Ilang bahagi ng rehiyon ay nahulog sandali sa mga Mon ng Pegu (Bago) (1752–1753). Pinamunuan ng Dinastiyang Konbaung ang rehiyon hanggang Disyembre 1885 nang mawala ang buong Hilagang Myanmar sa Ikatlong Digmaang Anglo-Birmano .

Ang administrasyong Britanya ay nag-organisa ng pitong dibisyon sa Hilagang Myanmar: Mandalay, Meiktila, Minbu, Sagaing, at ang Mga Pederatong Estado ng Shan (Hilaga at Timog). Kasama sa Rehiyon ng Mandalay ang ngayon ay Estado ng Kachin. Malapit sa 1940, ang Dibisyon ng Meiktila ay isinama sa Dibisyon ng Mandalay. Karamihan sa Hilagang Myanmar, kabilang ang Dibisyon ng Mandalay, ay nasa ilalim ng pamamahala ng Hapon noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa pagitan ng Mayo 1942 at Marso 1945. Nang makamit ng bansa ang kalayaan mula sa Reyno Unido noong Enero 1948, ang mga distrito ng Myikyina at Bhamo ay inukit upang ibuo ang Estado ng Kachin. [5]

Mga dibisyong administratibo

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Bago ang 2010, ang Rehiyon ng Mandalay ay binuo ng 8 distrito. Nang maglaon ay nabuo ang distrito ng Pyinmana bilang Kaisahang Teritoryo sa ilalim ng direktang pangangasiwa ng pangulo. Kaya ang Rehiyon ng Mandalay ay nananatiling 28 na kabayanan na nakaayos sa labing-isang distrito.

Mga distrito

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  Distrito ng Aungmyethazan
  Distrito ng Maha Aungmye
  Distrito ng Amarapura
  Distrito ng Pyinoolwin
  Distrito ng Thabeikkyin
  Distrito ng Kyaukse
  Distrito ng Tada-U
  Distrito ng Myingyan
  Distrito ng Nyaung-U
  Distrito ng Meiktila
  Distrito ng Yamethin

Mga kabayanan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Distrito ng Maha Aungmye (မဟာအောင်မြေခရိုင်)

 Kabayanan ng Maha Aungmye (မဟာအောင်မြေမြို့နယ်) • Kabayanan ng Chanayethazan (ချမ်းအေးသာစံမြို့နယ်) • Kabayanan ng Chanmyathazi (ချမ်းမြသာစည်မြို့နယ်) • Kabayanan ng Pyigyidagun (ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ်)
Distrito ng Aungmyethazan (အောင်မြေသာဇံခရိုင်)

 Kabayanan ng Aungmyethazan (အောင်မြေသာဇံမြို့နယ်) • Kabayanan ng Patheingyi (ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်) • Kabayanan ng Madaya (မတ္တရာမြို့နယ်)
Distrito ng Amarapura (အမရပူရခရိုင်)

 Kabayanan ng Amarapura (အမရပူရမြို့နယ်)
Distrito ng Pyinoolwin (ပြင်ဦးလွင်ခရိုင်)

 Kabayanan ng Pyinoolwin (ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်)
Distrito ng Thabeikkyin (သပိတ်ကျင်းခရိုင်)

 Kabayanan ng Thabeikkyin (သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်) • Kabayanan ng Singu (စဉ့်ကူးမြို့နယ်) • Kabayanan ng Mogok (မိုးကုတ်မြို့နယ်)
Distrito ng Kyaukse (ကျောက်ဆည်ခရိုင်)

 Kabayanan ng Kyaukse (ကျောက်ဆည်) • Kabayanan ng Myittha (မြစ်သားမြို့နယ်) • Kabayanan ng Sintgaing (စဥ့်ကိုင်မြို့နယ်)
Distrito ng Tada-U (တံတားဦးခရိုင်)၊

 Kabayanan ng Tada-U (တံတားဦးမြို့နယ်) • Kabayanan ng Ngazun (ငါန်းဇွန်မြို့နယ်)
Distrito ng Meiktila (မိတ္ထီလာခရိုင်)

 Kabayanan ng Mahlaing (မလှိုင်မြို့နယ်) • Kabayanan ng Meiktila (မိတ္ထီလာမြို့နယ်) • Kabayanan ng Thazi (သာစည်မြို့နယ်)  • Kabayanan ng Wundwin (ဝမ်းတွင်းမြို့နယ်)
Distrito ng Myingyan (မြင်းခြံခရိုင်)

 Kabayanan ng Myingyan (မြင်းခြံမြို့နယ်) • Kabayanan ng Natogyi (နွားထိုးကြီးမြို့နယ်) • Kabayanan ng Taungtha (တောင်သာမြို့နယ်)
Distrito ng Nyaung-U (ညောင်ဦးခရိုင်)

Kabayanan ng Nyaung-U (ညောင်ဦးမြို့နယ်) • Kabayanan ng Kyaukpadaung (ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့နယ်)
Distrito ng Yamethin (ရမည်းသင်းခရိုင်)

 Kabayanan ng Pyawbwe (ပျော်ဘွယ်မြို့နယ်)  • Kabayanan ng Yamethin (ရမည်းသင်းမြို့နယ်)

Mga bayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
(30) lungsod at bayan ng Rehiyon ng Mandalay
  Kabisera ng Rehiyon
  Kabisera ng Distrito at Kabayanan
  Kabisera ng Kabayanan
  Bayan
  • Mandalay
  • Amarapura
  • Pyinoolwin
  • Thabeikkyin
  • Tada-U
  • Kyaukse
  • Myingyan
  • Meiktila
  • Nyaung-U
  • Yamethin
  • Patheingyi
  • Madaya
  • Mogok
  • Singu
  • Ngazun
  • Myittha
  • Sintgaing
  • Natogyi
  • Taungtha
  • Thazi
  • Wundwin
  • Mahlaing
  • Kyaukpadaung
  • Pyawbwe
  • Myitnge
  • Tagaung
  • Kume
  • Bagan
  • Semekon
  • Ngathayout

Pamahalaan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Tagapagpaganap

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Tanggapan ng Pamahalaang Panrehiyon

Sa panahon ng pamumuno ng junta, ang komite ng kapayapaan at pag-unlad ng rehiyon ay ang administratibong katawan ng Rehiyon ng Mandalay. Noong 2011, ipinakilala ang bagong anyo ng pamahalaan, at ang Pamahalaang Rehiyon ng Mandalay ang naging pangunahing administratibong katawan ng rehiyon. Ang pamahalaan ay pinamumunuan ng Punong Ministro. Ang Tanggapan ng Pamahalaan ay matatagpuan sa Kabayanan ng Aungmyaythazan.

Lehislatura

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Pangrehiyong Hluttaw

Noong 2011, ang Hluttaw ng Estado at Rehiyon ay ipinakilala sa bagong sistema. Ang bawat Estado at Rehiyon ay may EstadongHluttaw o Rehiyong Hluttaw na binubuo ng mga halal na miyembrong sibilyan at hindi nahalal na mga kinatawan ng Sandatahang Lakas. Ang bilang ng mga upuan sa bawat Estado o Rehiyon ng Hluttaw ay nakadepende sa bilang ng mga kabayanan (bawat nasasakupan ng kabayanan ay may dalawang MP), gayundin sa mga kinatawan ng etniko. Ang Hluttaw ng Rehiyon ng Mandalay ay may 57 na halal na miyembro (kabilang ang isang ministro ng mga gawaing etniko) at 19 na kinatawan ng militar. [6]

Hudikatura

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa ilalim ng Mataas na Hukuman ng Rehiyon ng Mandalay ay mayroong walong korte ng distrito, ang Mandalay, Pyin Oo Lwin, Kyaukse, Meithtila, Myingyan, Nyaung Oo, Yamethin at Dakina (para sa Kaisahang Teritoryo). Mayroong 35 korteng kabayanan kasama ang mga bayan ng Kaisahang Teritoryo at 5 natatanging hukuman. [7]

Demograpiko

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Historical population
TaonPop.±%
19733,668,493—    
19834,577,762+24.8%
20146,165,723+34.7%
Source: 2014 Myanmar census[2]

Noong 2014, ang rehiyon ay may populasyon na 6.2 milyong tao. Ang Birmano ang pangunahing wika ng rehiyon. Gayunpaman, ang Mandarin ay lalong ginagamit sa Mandalay at sa hilagang bayan ng pagmimina ng hiyas ng Mogok .

Etnikong kompuwesto

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Etnikong kompuwesto ng Rehiyon ng Mandalay
Etnikong Grupo Percentage
Bamar
  
 95.8%
Iba
  
 2.3%
Shan
  
 1.0%
Kachin
  
 0.9%
Source: 2019 GAD township reports

Ang Bamar ang bumubuo sa karamihan ng populasyon ng rehiyon. Ang ibang mga grupo, tulad ng Shan at Kachin, ay bumubuo ng maliliit na minorya. Sa metropolitan area ng Mandalay, gayunpaman, isang malaking komunidad ng mga Intsik, karamihan sa kanila ay mga kamakailang imigrante mula sa Yunnan, ngayon ay halos karibal sa populasyon ng Bamar. [8] Ang isang malaking komunidad ng mga Indiyano ay naninirahan din sa Mandalay. Ang isang lumiliit na komunidad ng Anglo-Burmese ay umiiral pa rin sa parehong Pyinoolwin at Mandalay. Ang ilang mga Shan ay nakatira sa kahabaan ng silangang hangganan ng rehiyon.

Pagkatapos ng Senso sa Myanmar noong 2014, walang katiyakan ang pamahalaang Birmano na hindi naglalabas ng detalyadong data ng etnisidad, na nagbabanggit ng mga alalahanin tungkol sa pampulitika at panlipunang mga alalahanin na nakapaligid sa isyu ng etnisidad sa Myanmar. [9] Noong 2022, naglathala ang mga mananaliksik ng pagsusuri sa mga ulat ng bayan ng General Administration Department noong 2018-2019 para i-tabulate ang etnikong kompuwesto ng rehiyon. [10] [9]

Relihiyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]




Relihiyon sa Rehiyon ng Mandalay (2015)[11]

  Budismo (95.7%)
  Islam (3%)
  Kristiyanismo (1.1%)
  Hinduismo (0.2%)

Ayon sa Senso ng Myanmar ng 2014, binubuo ng mga Budista ang 95.7% ng populasyon ng Rehiyon ng Mandalay, na bumubuo sa pinakamalaking komunidad ng relihiyon doon. [12] Kabilang sa mga minoryang relihiyosong komunidad ang mga Kristiyano (1.1%), Muslim (3%), at Hindu (0.2%) na sama-samang bumubuo sa natitirang populasyon ng Rehiyon ng Mandalay. [12]

Ayon sa istatistika ng Kumite ng Sangha Maha Nayaka ng Estado noong 2016, 99,964 na Buistang monghe ang nakarehistro sa Rehiyon ng Mandalay, na binubuo ng 18.7% ng kabuuang pagkamiyembro ng Sangha sa Myanmar, na kinabibilangan ng parehong baguhang samanera at ganap na inorden na bhikkhu. [13] Ang Rehiyon ng Mandalay ay tahanan ng pinakamalaking komunidad ng bhikkhu sa Myanmar. Ang karamihan ng mga monghe ay nabibilang sa Thudhamma Nikaya (92.3%), na sinusundan ng Shwegyin Nikaya (7.1%), kasama ang natitirang mga monghe na kabilang sa iba pang maliliit na ordeng monastiko . [13] 8,174 na thilashin ang nakarehistro sa Rehiyon ng Mandalay, na binubuo ng 13.5% ng kabuuang komunidad ng thilashin sa Myanmar. [13]

Ekonomiya

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Agrikultura ang pangunahing matipid na pinagkukunan ng kabuhayan. Ang mga pangunahing pananim sa loob ng Rehiyon ng Mandalay ay palay, trigo, mais, mani, linga, bulak, munggo, tabako, sili, at mga gulay. Umiiral din ang industriya, kabilang ang mga alcoholic breweries, textile factory, sugar mill, at minahan. Ang turismo ay bumubuo na ngayon ng malaking bahagi ng ekonomiya ng Rehiyon ng Mandalay, dahil naglalaman ito ng maraming makasaysayang lugar kabilang ang Mandalay, Amarapura, Bagan, Pyin U Lwin, Mount Popa, at Ava . Ang mga hardwood tulad ng teak at thanaka ay inaani rin.

Edukasyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga pagkakataong pang-edukasyon sa Myanmar ay lubhang limitado sa labas ng mga pangunahing lungsod ng Yangon at Mandalay. Ayon sa opisyal na estadistika, mahigit 1 milyong estudyante ang na-enrol sa 4,467 elementarya at sekondaryang paaralan ng dibisyon noong 2005. [1] Sa kabuuan, ang karamihan, mga 4,000, ay mga elementarya. Humigit-kumulang 13% lamang ng mga mag-aaral sa elementarya ang nakakapasok sa high school. [14]

AY 2002–2003 Mababa Gitna Mataas
Mga paaralan 4,011 231 113
Mga guro 19,000 7,200 2,500
Mga mag-aaral 690,000 259,000 91,000

Ang rehiyon ay may ilan sa mga pinakamahusay na institusyon ng mas mataas na edukasyon sa Myanmar. Dahil ang mga pag-aaral sa medikal, inhenyeriya at kompyuter ang pinaka-hinahangad sa Myanmar, ang Unibersidad ng Medisina, Mandalay, ang Unibersidad ng Dental Medicine, Mandalay, Mandalay Technological University, at ang Unibersidad ng Pag-aaral sa Kompyuter, ang Mandalay ay kabilang sa mga pinakapiling unibersidad sa Myanmar. Ang iba pang mga mataas na napiling paaralan ay ang Myanmar Aerospace Engineering University at mga akademya ng militar sa Pyinoolwin : Defense Services Academy at Defense Services Technological Academy .

Pangangalaga sa kalusugan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang pangkalahatang kalagayan ng pangangalagang pangkalusugan sa Myanmar ay mahina. Ang pamahalaang militar ay gumagastos sa pagitan ng 0.5% hanggang 3% ng GDP ng bansa sa pangangalagang pangkalusugan, na patuloy na nagraranggo sa pinakamababa sa mundo. [15] [16] Bagama't ang pangangalagang pangkalusugan ay nominal na libre, sa katotohanan ang mga pasyente ay kailangang magbayad para sa gamot at paggamot kahit na sa mga pampublikong klinika at ospital. Ang mga pampublikong ospital ay kulang sa marami sa mga pangunahing pasilidad at kagamitan. Ang sumusunod ay isang buod ng sistema ng pampublikong kalusugan sa rehiyon, sa taon ng pananalapi 2002–2003. [17]

2002–2003 # Mga ospital # Mga kama
Mga espesyalistang ospital 7 1,725
Mga pangkalahatang ospital na may mga serbisyong espesyalista 5 1,650
Mga pangkalahatang ospital 30 1,260
Mga klinikang pangkalusugan 43 688
Kabuuan 85 5,323

Noong 2005, ang sistema ng pampublikong pangangalaga sa kalusugan ng Rehiyon ng Mandalay ay may bahagyang higit sa 1,000 doktor at humigit-kumulang 2,000 nars na nagtatrabaho sa 44 na ospital at 44 na klinikang pangkalusugan. Higit sa 30 sa mga ospital ay may mas mababa sa 100 kama. [1] Dahil halos lahat ng malalaking pampublikong ospital at pribadong ospital, at mga doktor ay matatagpuan sa Mandalay, ang mababang bilang na ito para sa isang dibisyon na may 7.7 milyon ay talagang mas masahol pa sa natitirang bahagi ng dibisyon, kahit na ang mga bilang na ito ay pinaniniwalaang bumuti sa pagdating ng Naypyidaw bilang kabisera ng bansa noong 2006 bagaman ang antas ng pagpapabuti ay nananatiling hindi naiulat. Ang may-kaya ay lumalampas sa sistema ng pampublikong kalusugan at pumunta sa mga pribadong klinika sa Mandalay o Yangon upang makatanggap ng mas mabilis na atensyong medikal at de-kalidad na serbisyo. [18] Ang mga mayayaman ay karaniwang pumunta sa ibang bansa (karaniwan ay Bangkok o Singapore) para magpagamot. [19]

Galeriya

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  • Lawa ng Thaungthaman
    Lawa ng Thaungthaman
  • Sunset from Mandalay Hill
    Paglubog ng araw mula sa Mandalay Hill
  • Monks at Buddhist Temple
    Mga monghe sa Templong Budista
  • Sunset from U Bain bridge
    Paglubog ng araw mula sa tulay ng U Bain
  • Bundok Popa
    Bundok Popa
  • Mandalay Hill, Moat
    Mandalay Hill, Moat
  • Pambansang Harding Kandawgyi ng Pyin Oo Lwin
    Pambansang Harding Kandawgyi ng Pyin Oo Lwin
  • Bagan
    Bagan

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Thiha Aung (2005-02-13). "Mandalay Division marching to new golden land of unity and amity". The New Light of Myanmar.
  2. ↑ 2.0 2.1 Census Report. The 2014 Myanmar Population and Housing Census. Bol. 2. Naypyitaw: Ministry of Immigration and Population. May 2015. p. 17.
  3. ↑ "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2018-09-13.
  4. ↑ "မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ခရိုင်အမည်များ တိုးချဲ့ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း" (sa wikang Birmano). Inarkibo mula sa orihinal noong 2022-10-03. Nakuha noong 2025-05-14.
  5. ↑ "Myanmar Divisions". Statoids. Nakuha noong 2009-04-10.
  6. ↑ "About". Mandalay Region Hluttaw. Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-10-02. Nakuha noong 2020-09-22.
  7. ↑ "မန္တလေးတိုင်းတရားလွှတ်တော်အကြောင်း". Mandalay Region Government. Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-09-24. Nakuha noong 2020-09-22.
  8. ↑ Stephen Mansfield (1999-05-13). "Myanmar's Chinese connection". The Japan Times.
  9. ↑ 9.0 9.1 Jap, Jangai; Courtin, Constant (2022-11-22). Deciphering Myanmar's Ethnic Landscape: A Brief Historical and Ethnic Description of Myanmar's Administrative Units. International IDEA. doi:10.31752/idea.2022.57. ISBN 978-91-7671-577-2.
  10. ↑ "PoneYate ethnic population dashboard".
  11. ↑ Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR (July 2016). The 2014 Myanmar Population and Housing Census Census Report Volume 2-C. Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR. pp. 12–15.
  12. ↑ 12.0 12.1 The 2014 Myanmar Population and Housing Census Census Report Volume 2-C (PDF). Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population. July 2016. pp. 12–15.
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 "The Account of Wazo Monks and Nuns in 1377 (2016 year)". State Sangha Maha Nayaka Committee (sa wikang Ingles). 2016. Nakuha noong 2021-01-19.
  14. ↑ "Education statistics by level and by State and Division". Myanmar Central Statistical Organization. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-05-24. Nakuha noong 2009-04-09.
  15. ↑ "PPI: Almost Half of All World Health Spending is in the United States". 2007-01-17. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-02-05.
  16. ↑ Yasmin Anwar (2007-06-28). 06.28.2007 "Burma junta faulted for rampant diseases". UC Berkeley News. {{cite news}}: Check |url= value (tulong)
  17. ↑ "Hospitals and Dispensaries by State and Division". Myanmar Central Statistical Organization. Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-04-30. Nakuha noong 2009-04-11.
  18. ↑ Aye Lei Tun (2007-06-11). "Mandalay continues to play vital role as healthcare centre for the upper north". The Myanmar Times. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-07-20. Nakuha noong 2009-01-24.
  19. ↑ Thein Win Nyo (2007-06-11). "Medical tourism gives patients options". The Myanmar Times. Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-07-20.

Mga panlabas na kawing

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rehiyon_ng_Mandalay&oldid=2161237"