Tagagamit:Felipe Aira/Wikipedia:Mga kumbensyon sa pagsusulat ng mga artikulo

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang kumbensyong ito ay para sa pagsulat, pagsasalin at pagpapangalan ng mga artikulo

Alalahaning mariing pinapahayag ng Wikipedyang lahat ng patakaran nito ay mga gabay lamang at maaaring isawalang-bahala sa alin mang panahon kung kailan pumupigil ito sa paggawa ng isang Tagalog at mataas ang kalidad na ensiklopedya ng karunungan.

Pagsulat[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa pagsusulat ng mga artikulo, isulat ito nang walang pinapanigan. Tandaan ding sinusunod ng Wikipedyang ito ang wikang Tagalog, kaya lahat ng artikulo ay dapat nasa Tagalog, tamang Tagalog, hindi Ingles o Filipino o iba pa.

Iwasan ang paggamit ng mga salitang balbal at hiram na salita, at maging pormal hanggat maaari.

Halimbawa:

Sinusunod rin ng Wikipedyang Tagalog ang patakaran sa Wikipedyang Ingles.

Pagsalin[baguhin | baguhin ang wikitext]

Hanggat maaari ating iniwasan ang paggamit ng salitang "ay", at pinapanatiling nasa karaniwang ayos ang mga pangungusap.

Ingles: Benigno Aquino Jr. was born in Concepción, Tarlac.
Salin: Si Benigno Aquino Jr. ay ipinanganak sa Concepcion, Tarlac.
Mas mabuting salin: Ipinanganak si Benigno Aquino Jr. sa Concepcion, Tarlac.

At kung magsasalin ay huwag magsalin sa bawat salita kundi dapat magsalin sa bawat sugnay.

Halimbawa:

Ingles: Antonio Trillanes IV was elected to the senate against all odds and without even having any television commercials.
Maling salin: Antonio Trillanes IV naging nahalal sa ang senado laban lahat pagkakataon at walang kahit mayroong aling telebisyon patalastas.
Mabuting salin: Si Antonio Trillanes IV ay nahalal sa senado laban sa lahat ng pagkakataon at kahit hindi nagkakaroon ng alin mang ng telebisyong patalastas.
Mas mabuting salin: Si Anonio Trillanes IV ay nahalal sa senado laban sa lahat ng pagkakataon kahit wala siyang alin mang patalastas.
Pinakamabuting salin: Nahalal sa senado si Antonio Trillanes IV, nang halos hindi na manalo, at kahit wala siyang alin mang patalastas.


Pagsalin mula sa Inggles[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga kumbensyong natatangi[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga apelyidong Kastila[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa mundong Ispano, parehong minamana ng anak ang apelyido ng kanyang ama at ina habang ang ginagamit sa pang-araw-araw ay ang apelyido ng ama. Ang pangalawang anyo ang gamitin bilang pangalan, halimbawa, Augusto Pinochet sa halip na Augusto Pinochet Ugarte. Gayumpaman, ang buong pangalan sa estilong Kastila ang ibibigay sa pinakasimula ng artikulo. (Ang mga eksepsyon dito ay ang Arhentina at Pilipinas, kung saan ang sistemang Inggles ang ginagamit.)

Maaari ding gamitin ng isang tao ang apelyido ng ina sa halip ng sa ama, lalo na kung mas bihira ang apelyido ng ama o kung ang paggamit ng apelyido ng ama ay magdudulot ng pagkalito. Sa mga kasong ganito, tulad ng sa pangalan ni José Luis Rodríguez Zapatero na kilala sa apelyidong Zapatero, gamitin ang buong pangalan bilang pamagat.

Mga pangalan ng mga bansa at ng mga mamamayan nito[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa paggamit ng mga pangalan ng mga bansa sa pagsulat ng artikulo, malayang mamili ang tagagagmit mula, una, sa mga anyong internasyonal (i.e., ang ginagamit sa UN) o, pangalawa, sa mga anyong hango sa Kastila. Hinihiling lamang na maging konsistent sa gamit: Aleman kung Alemanya, German kung Germany, ngunit hindi German at Alemanya.

Gayumpaman, ang mga sumusunod ay dapat sundin pagdating sa pagngangalan ng mga artikulo tungkol sa mga bansa:

  1. Sa pangkalahatan, gamitin ang pangalang internasyonal.
  2. Kung ang bansa ay napakilala na sa mga Filipino noong panahong Kastila, ang pangalang hango sa Kastila ang gamitin.
  3. Kung ang isang bansang natutukoy sa talata 2 ang kasalukuyan nang mas kilala sa pangalan nito sa ibang wika, hal. Inggles, gamitin ang anyong mas kilala kung hindi ito nalalapit sa anyong Kastila. Hal., gamitin ang Japan sa halip na Hapon, ngunit panatilihin ang Sirya at Indya.
  4. Para sa mga mamamayan ng isang bansa, gamitin ang katawagang di-maaaring-makasakit. Hal., Aleman sa halip na Kraut, o Amerikano sa halip na Kano o Joe.

Romanisasyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Wikang Belarusian[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang sistemang Łacinka sa pagromanisa ng Belarusian.

Wikang Bulgaro[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Bulgaro.

Wikang Ebreo[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Ebreo.

Wikang Gryego[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Gryego.

Wikang Hapon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang sistemang Hepburn sa pagromanisa ng Hapon.

Wikang Ruso[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Ruso.

Wikang Ukrainian[baguhin | baguhin ang wikitext]

Gamitin ang pambansang sistema ng 1996 sa pagromanisa ni Ukrainian.

Mga tuldik[baguhin | baguhin ang wikitext]

Alisin ang mga tuldik, maliban ang tilde sa ñ, mula sa mga apelyido ng mga Pilipino at mga lugar sa Pilipinas, mapasaanong wika man o mapabaybay ayon sa anumang wika ito.

  • Calambá —> Calamba
  • Luzón —> Luzon
  • Echeverría —> Echeverria
  • Mañálac —> Mañalac
  • Castellví —> Castellvi

Alisin din ang mga tuldik sa mga given name ng Pilipino kung ito ay Kastila (i.e. wikang Kastila).

Napapawalang-bisa ang mga naunang panuto ukol sa pag-alis ng mga tuldik kung preference o higit na kagustuhan ng Pilipinong tagataglay ng pangalan ang panatilihin sa kaniyang pangalan ang mga tuldik.

Sa unang pangungusap ng artikulo, pinapanatili rin ang tuldik sa mga pangalan ng mga Pilipinong ipinanganak o nanirahan sa Pilipinas bago makamit ng bansa ang kaniyang kalayaan mula sa Estados Unidos. Tinatanggal ang tuldik gayumpaman sa pamagat ng artikulo at opsyonal ang gamit nito sa natirang kahabaan ng artikulo.

  • Unang pangungusap: Andrés Bonifacio; pamagat: Andres Bonifacio

Maliban sa mga ito, laging panatilihin ang mga tuldik sa mga panggalang pambalana at lalo na sa pantangi kung ginagamit ang mga tuldik sa wikang pinagmulan ng mga salita.