Tingnan ang wikitext ng Yehud Medinata


{{Infobox country
| native_name            = ''Probinsiya ng Juda''
| image_flag             = Standard of Cyrus the Great.svg
| conventional_long_name = Yehud Medinata
| era                    = [[Panahong Aksiyal]]
| status                 = Lalawigan ng [[Imperyong Akemenida]] 
| year_start             = {{circa|539 BCE}}
| year_end               = 332 BCE
| p1                     = Yehud (probinsiya ng Babilonya)
| image_map              = Palestine under the Persians Smith 1915.jpg
| image_map_caption      =Ang Yehud Medinata (pink) sa ilalim ng [[Imperyong Akemenida]]
| flag_caption           = Pamantayan ni [[Dakilang Ciro]] 
| other_symbol           = [[File:Yehud falcon.svg|90px]]<br/>Obverse of a [[Yehud coinage|silver coin of Jewish Yehud]] from the Persian period
| flag_p1                = Nebukadnessar II.jpg
| s1                     = Coele-Syria
| flag_s1                = SeleucosCoin.jpg
| capital                = [[Herusalem]]
| coordinates            = {{Coord|31|47|N|35|13|E|display=inline,title}}
| common_languages       = [[Aramaiko]], [[Biblical Hebrew|Hebreo]], [[Lumang Persiyano]]
| religion               = [[Hudaismong Ikalawang Templo]], [[Samaritanismo]]
| demonym                = [[Jews|Hudyo, Judeano, Judahita]],&nbsp;[[Israelita]]
| currency               = [[Persian daric|Daric]], [[Achaemenid coinage|siglos]]
| event_start            = [[Labanan ng Opis]]
| event1                 = [[Pagbagsak ng Babilonya]] sa [[Imperyong Persiya]] 
| date_event1            = 539 BCE
| event2                 = Ang kautusan ng Ciro ay nagtapos sa [[Pagpapatapon sa Babilonya]]
| date_event2            = 538 BCE
| event3                 = Pagbabalik sa [[Zion]]
| date_event3            = 538 BCE
| event4                 = Pagtatayo ng [[Ikalawang Templo sa Herusalem]]
| date_event4            = 520–515 BCE
| event_end              = Mga Digmaan ni Dakilang Alejandro
| today                  = {{plainlist|
* [[Israel]]
* [[Estado ng Palestina]]
}}
}}
Ang '''Yehud Medinata''' o '''Probinsiyang Yehud Medinata'''<ref name="Crotty">{{cite book |last= Crotty |first= Robert Brian |title= The Christian Survivor: How Roman Christianity Defeated Its Early Competitors |page= 25 f.n. 4 |publisher= Springer |year= 2017 |quote= The Babylonians translated the Hebrew name [Judah] into Aramaic as Yehud Medinata ('Ang Probinsiya ng Juda') or simply 'Yehud' and made it a new Babylonian province. This was inherited by the Persians. Under the Greeks, Yehud was translated as Judaea and this was taken over by the Romans. After the Jewish rebellion of 135 CE, the Romans renamed the area Syria Palaestina or simply Palestine. The area described by these land titles differed to some extent in the different periods. |isbn= 9789811032141 |url= https://books.google.com/books?id=6X6hDgAAQBAJ&pg=PA25 |access-date=28 September 2020}}</ref><ref>{{cite book |first= Bernard |last= Spolsky |title= The Languages of the Jews: A Sociolinguistic History |publisher= Cambridge University Press |year= 2014 |page= 39 |isbn= 978-1-107-05544-5 |url= https://books.google.com/books?id=nl72AgAAQBAJ&pg=PA39 |access-date=4 May 2020}}</ref><ref>{{cite book |first= Paula |last= Gooder |title= The Bible: A Beginner's Guide |publisher= Oneworld Publications |series=Beginner's Guides  |year= 2013 |page= 27 |isbn= 978-1-78074-239-7 |url= https://books.google.com/books?id=sJqcAwAAQBAJ&pg=PA27 |access-date=4 May 2020}}</ref><ref>{{cite web |title= medinah |work= Bible Hub: Search, Read, Study the Bible in Many Languages. |url= https://biblehub.com/hebrew/4083.htm |access-date=4 May 2020}}</ref><ref name="Forward">{{cite news |author=Philologos |author-link=Philologos |title= The Jews of Old-Time Medina |newspaper= Forward |publisher= The Forward Association |date= 21 March 2003 |quote= ...in the book of Esther,...the opening verse of the Hebrew text tells us that King Ahasuerus ruled over 127 '''medinas''' from India to Ethiopia — which the Targum, the canonical Jewish translation of the Bible into Aramaic, renders not as ''medinata'', "cities," but as ''pilkhin'', "provinces." |url= https://forward.com/articles/9510/the-jews-of-old-time-medina/ |access-date=4 May 2020}}</ref>{{efn|Some Israeli authors, such as Isaac Kalimi, Moshe Bar-Asher, Joseph Fleishman, etc. prefer 'medinta', based on their reading of {{bibleref2|Ezra 5:8}}.<ref name=Kalimi>{{cite book |last= Kalimi |first= Isaac |title= An Ancient Israelite Historian: Studies in the Chronicler, His Time, Place and Writing |pages= 12, 16, 89, 133, 157 |publisher= BRILL |series= Studia Semitica Neerlandica |year= 2005 |isbn= 9789004358768 |url= https://books.google.com/books?id=8KOODwAAQBAJ&q=medinta |access-date=28 September 2020}}</ref><ref name=BarAsher>{{cite book |last= Bar-Asher |first= Moshe |title= Studies in Classical Hebrew |page= 76 |publisher= Walter de Gruyter |series= Studia Judaica, Volume 71 |year= 2014 |edition= reprint |issn= 0585-5306 |isbn= 978-3-11-030039-0 |url=  https://books.google.com/books?id=NRvoBQAAQBAJ&pg=PA76|access-date=28 September 2020}}</ref><ref>{{cite book |last= Fleishman |first= Joseph |title= To stop Nehemiah from building the Jerusalem wall: Jewish aristocrats triggered an economic crisis |pages= 361-390 [369, 374, 376, 377, 384] |editor1= Gershon Galil |editor2=Markham Geller |editor3=Alan Millard |work= Homeland and Exile: Biblical and Ancient Near Eastern Studies in Honour of Bustenay Oded |publisher= Brill |series= Vetus Testamentum, Supplements |year= 2009 |isbn= 9789047441243 |url= https://books.google.com/books?id=hu15DwAAQBAJ&q=medinta |access-date=28 September 2020}}</ref><ref name=Kochman>{{cite book |last= Kochman |first= Michael |title= Status and Territory of 'Yehud Medinta' in the Persian Period (dissertation) |page= 247 |via= "Bibliography" (p. 247; just the work's title) in Kasher, Aryeh. "Jews, Idumaeans, and Ancient Arabs: Relations of the Jews in Eretz-Israel with the Nations of the Frontier and the Desert During the Hellenistic and Roman Era (332 BCE-70 CE)". Mohr Siebeck, 1988, Texts and Studies in Ancient Judaism Series (Volume 18), ISBN 9783161452406. |publisher=[[Hebrew University of Jerusalem]] |year= 1981 |isbn= 9783161452406 |language= he |url= https://books.google.com/books?id=gw5BswLtBsAC&pg=PA247 |access-date=28 September 2020}}</ref>}} ({{Literal translation|Province of [[History of ancient Israel and Judah|Judah]]}}) ay isang administratibong probinsiya ng [[Imperyong Akemenida]] sa rehiyon ng [[Judea]] bilang isang nanngangasiwa sa sariling rehiyon sa ilalim ng populasyong [[Hudyo]].  Ang lalawigang ito ay bahagi ng [[Satrapiya]]ng Persiyano ng [[Eber-Nari]] at umiral sa dalawang [[siglo]] hanggang isama sa mga imperyong Helenistini kasunod ng pananakop ni [[Dakilang Alejandro]].  Ito ang pumalit sa [[Yehud (probinsiya ng Babilonya)]]
==Kuwento ayon sa Bibliya==
Sinuportahan ni [[Paraon]] [[Necho II]] ang humihinang [[Imperyong Neo-Asirya]] laban sa lumalakas na [[Babilonya]] at [[Medes]]. Noong 609 BCE, si Necho II ay nagmartsa sa Syria upang tulungan ang pinuno (tinawag na hari ngunit hindi pinangalanan sa Bibliya) ng Asirya na si [[Ashur-uballit II]]. Ayon sa [[2 Hari]] 23, hinarang at pinilit ni [[Josias]] na hari ng [[Kaharian ng Juda]] na labanan si Neco II sa [[Megiddo]] kung saan pinatay ni Necho II si Josias. Ayon sa [[Tekstong Masoretiko]] ng 2 Hari 23:39, nilabanan ni Necho II ang hari ng Asirya. Dahil sa kamaliang ito, ito ay binago at ginawang "tinulungan ni Necho II ang hari ng Asirya" sa [[NIV]]. Ang mga hukbo ni Necho II at mga hukbo ng Asirya ay tumawid sa Ilog Eufrates upang bawiin ang Harran na itinatag ni Ashur-ubbalit II matapos bumagsak ang [[Nineveh]] sa magkasanib na puwersa ng Babilonya at Medes noong 612 BCE. Ang Asirya at Ehipto ay nabigo at umurong sa puwersang Babilonya at Medes na humantong sa pagtatapos ng Imperyong Neo-Asirya. Ayon sa 2 Hari, sa pagbalik ni Necho II sa Ehipto, pinalitan niya ang haring si [[Jehoahaz]] na anak ni Josias ng isa pang anak ni Josias na si [[Jehoiakim]]. Si Jehiakim ay naging isang [[basalyo]] ng Ehipto at nagbibigay ng [[tributo]] dito.(2 Hari 23:35). Nang matalo ang Ehipto ng Babilonya sa [[Labanan ng Carcemish]] noong 605 BCE, kinubkob ni [[Nabucodonosor II]] ang Herusalem na nagtulak kay Jehoiakim na lumipat ng katapatan tungo sa Babilonya at naging basalyo nito sa loob ng 3 taon. Nang mabigo ang mga Babilonyo na muling sakupin ang Ehipto, lumipat si Jehoiakim na katapatan tungo sa Ehipto. Noong 598 BCE, kinubkob ni Nabudonosor ang Herusalem sa loob ng 3 at si Jehoiakim ay tinakilaan upang dalhin ni Nabudonosor II sa Babilonya([[2 Kronika]] 36:6) ngunit namatay at hinalinhan ng kanyang anak na si [[Jeconias]]. Pagkatapos ng 3 buwan sa ika-7 ni Nabucodonosor II sa buwan ng [[Kislev]] 598 BCE, ipinatapon ni Nabucodonosor si Jeconias at mga  mamamayan ng [[Kaharian ng Juda]] sa Babilonya at nilagay na kapalit ni Jeconias si [[Zedekias]] na maging hari ng [[Kaharian ng Juda]]. Si Zedekias ay nag-alsa laban sa [[Babilonya]] at nakipag-alyansa sa Paraong si [[Apries]]. Dahil dito, kinubkob ni Nabudonosor II ang Juda na tumagal ng 30 buwan at pagkatapos ng 11 taong paghahari ni Zedekias, nagwagi si Nabudonosor II sa pananakop sa Juda kung saan pinatay ni Nabucodonosor II ang mga anak ni Zedekias at si Zedekias ay binulag at tinakilaan at dinala sa Babilonya kung saan siya naging bilanggo hanggang sa kanyang kamatayan(Jeremias 52:10-14). Ang Herusalem at [[Templo ni Solomon]] ay winasak ng mga Babilonyo noong ca. 587/586 BCE(Jer 52:13-14).Pagkatapos bumagsak ang hari ng Babilonya na si [[Nabonidus]] kay [[Dakilang Ciro]] noong ca. 539 BCE, pinabalik niya ang mga taga-Juda sa Herusalem at pinayagan ang mga ito na muling itayo ang [[templo ni Solomon]] noong 516 BCE. Ang Juda ay naging probinsiya ng [[Imperyong Persiya]] bilang [[Yehud Medinata]]. Ayon sa mga iskolar, dito napakilala at naimpluwensiyahan ng mga Persiyano at relhiiyong [[Zoroastrianismo]] ang mga Hudyo sa kanilang mga paniniwalang gaya ng mga [[anghel]], [[demonyo]], [[dualismo]] at [[mesiyas]] at [[tagapagligtas]]([[Saoshyant]]).

==Mga sanggunian==
{{reflist}}
[[Kategorya:Imperyong Akemenida]]
[[Kategorya:Kasaysayan ng mga Hudyo]]