Black Lives Matter
Ang Black Lives Matter (BLM, lit. na 'Mahalaga ang Buhay ng [Lahing] Itim') ay isang desentralisadong kilusang pampulitika at panlipunan na naglalayong itampok ang diskriminasyon ng lahi, at hindi pagkakapantay-pantay ng lahi na nararanasan ng mga taong may lahing itim. Kapag nagsasama-sama ang mga tagasuporta ng kilusang ito, ginagawa nila ito bilang protesta laban sa mga insidente ng brutalidad ng pulisya at karahasang udyok laban sa mga taong may lahing itim.[1][2][3][4][5] Nagsimula ito kasunod ng pagpatay kina Trayvon Martin, Michael Brown, Eric Garner, Pamela Turner at Rekia Boyd, bukod sa iba pa. Tipikal na tinataguyod ng kilusan at mga kaugnay na mga organisasyon nito ang iba't ibang pagbabago sa polisiya na tinuturing may kaugnayan sa pagpapalaya sa mga taong may lahing itim.[6] Habang may mga tukoy na samahan tulad ng Black Lives Matter Global Network na tinatakan ang sarili bilang "Black Lives Matter", ang kilusang Black Lives Matter ay binubuo ng isang malawak na hanay ng mga tao at mga organisasyon. Nananatili ang slogan o sawikain na "Black Lives Matter" mismo na hindi nakatatak-pangkalakal ng anumang pangkat.[7]
Nagsimula ang kilusan noong Hulyo July 2013, gamit ang hashtag na #BlackLivesMatter sa social media pagkatapos ng pagpapawalang-sala kay George Zimmerman sa pamamaril na nagdulot sa kamatayan ng tinedyer na Aprikano-Amerikanong si Trayvon Martin na 17 taong mas maaga noong Pebrero 2012. Nakilala sa buong bansa ang kilusan para sa mga demonstrasyon sa kalye kasunod ng pagkamatay ng dalawang Aprikano-Amerikano noong 2014, na sina Michael Brown—na nagresulta sa mga protesta at gulo sa Ferguson, Missouri, isang lungsod malapit sa St. Louis—at Eric Garner sa Lungsod ng New York.[8][9] Simula noong mga protesta sa Ferguson, nagdemonstrasyon ang mga kalahok ng kilusan laban sa mga kamatayan ng maraming ibang Aprikano-Amerikano mula sa mga aksyon ng pulis o habang nasa kustodiya ng pulis. Noong tag-init ng 2015, napabilang ang mga aktibista ng Black Lives Matter sa halalang pampanguluhan ng Estados Unidos noong 2016.[10] Ang nagsimula ng hashtag at tawag para umaksyon, sina Alicia Garza, Patrisse Cullors, at Opal Tometi, ay pinalawak ang kanilang proyekto sa isang pambansang network ng higit sa 300 lokal na sangay sa pagitan ng 2014 at 2016.[11]
Nagbalik sa ulo ng balita ang kilusan at nakamit ang karagdagang internasyunal na atensyon noong pandaigdigang mga protesta kaugnay sa pagpatay kay George Floyd ng isang pulis sa Minneapolis na si Derek Chauvin.[12][13] Tinatayang nasa 15 milyon hanggang 26 milyon tao ang lumahok sa protestang Black Lives Matter noong 2020 sa Estados Unidos, na ginagawang isa sa pinakamalaking kilusan sa kasaysayan ng bansa.[14] Binubuo ito ng maraming pananaw at malawak na hanay na mga hiling subalit nakasentro sa pagbabago sa katarungang pangkrimen.
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
- ↑ Friedersdorf, Conor. "How to Distinguish Between Antifa, White Supremacists, and Black Lives Matter." The Atlantic. Agosto 31, 2017. (sa Ingles)
- ↑ "Black Lives Matter". Newsweek (sa wikang Ingles). Nakuha noong Agosto 22, 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Banks, Chloe (Nobyembre 2, 2018). "Disciplining Black activism: post-racial rhetoric, public memory and decorum in news media framing of the Black Lives Matter movement". Continuum (sa wikang Ingles). 32 (6): 709–720. doi:10.1080/10304312.2018.1525920. ISSN 1030-4312. S2CID 150199510.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Rojas, Fabio (Hunyo 20, 2020). "Moving beyond the rhetoric: a comment on Szetela's critique of the Black Lives Matter movement". Ethnic and Racial Studies (sa wikang Ingles). 43 (8): 1407–1413. doi:10.1080/01419870.2020.1718725. ISSN 0141-9870. S2CID 213636514.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Definition of Black Lives Matter | Dictionary.com". www.dictionary.com (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2020-09-04.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Roberts, Frank (Hulyo 13, 2018). "How Black Lives Matter Changed the Way Americans Fight for Freedom" (sa wikang Ingles). American Civil Liberties Union. Nakuha noong Hunyo 15, 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Leazenby, Lauren; Polk, Milan (Setyembre 3, 2020). "What you need to know about Black Lives Matter in 10 questions" (sa wikang Ingles). Chicago Tribune. Nakuha noong Nobyembre 4, 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Day, Elizabeth (Hulyo 19, 2015). "#BlackLivesMatter: the birth of a new civil rights movement". The Guardian (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 18, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Luibrand, Shannon (Agosto 7, 2015). "Black Lives Matter: How the events in Ferguson sparked a movement in America". CBS News (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 18, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Eligon, John (Nobyembre 18, 2015). "One Slogan, Many Methods: Black Lives Matter Enters Politics". The New York Times (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 18, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Cullors-Brignac, Patrisse Marie (Pebrero 23, 2016). "We didn't start a movement. We started a network" (sa wikang Ingles). Medium. Nakuha noong Disyembre 18, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Eligon, John; Arango, Tim; Dewan, Shaila; Bogel-Burroughes, Nicholas (Abril 20, 2021). "Derek Chauvin Verdict Brings a Rare Rebuke of Police Misconduct". The New York Times (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa ang orihinal noong Disyembre 28, 2021.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Protesters around the world rally for George Floyd and against police brutality". France24. Hunyo 7, 2020. Nakuha noong Hunyo 16, 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Buchanan, Larry; Bui, Quoctrung; Patel, Jugal K. (Hulyo 3, 2020). "Black Lives Matter May Be the Largest Movement in U.S. History". The New York Times (sa wikang Ingles). ISSN 0362-4331. Nakuha noong Hulyo 3, 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)