Via Francigena

Ang Via Francigena (Italyano: [ˈviːa franˈtʃiːdʒena]) ay isang sinaunang daan at ruta ng peregrinasyon na tumatakbo mula sa katedral na lungsod ng Canterbury sa Inglatera, sa pamamagitan ng Pransiya at Suwisa, hanggang sa Roma^[1] at pagkatapos ay sa Apulia, Italya, kung saan mayroong mga daungan ng embarkasiyo para sa Banal na Lupain.^[2] Ito ay kilala sa Italya bilang "Via Francigena" ("ang daan na nagmumula sa Pransiya") o ang "Via Romea Francigena" ("ang daan patungo sa Roma na nagmumula sa Pransiya").^[3] Noong panahong medyebal, ito ay isang mahalagang daan at ruta ngperegrinasyon para sa mga nagnanais na bisitahin ang Banal na Luklukan at ang mga libingan ng mga apostol na sina San Pedro at san Pablo.

Kasaysayan ng peregrinasyon pa-Roma[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong Gitnang Kapanahunan, ang Via Francigena ang pangunahing ruta ng paglalakbay sa Roma mula sa hilaga. Ang ruta ay unang naidokumento bilang "Daang Lombardo", at unang tinawag na Iter Francorum (ang "Ang Rutang Franco") sa Itinerarium sancti Willibaldi ng 725, isang talaan ng mga paglalakbay ni Willibald, Obispo ng Eichstätt sa Bavaria. Ito ay Via Francigena-Francisca sa Italya at Borgoña, ang Chemin des Anglois sa Frankish Kingdom (pagkatapos ng ebanghelisasyon ng Inglatera noong 607) at gayundin ang Chemin Romieu, ang daan patungo sa Roma. Ang pangalang Via Francigena ay unang binanggit sa Actum Clusio, isang pergamino ng 876 sa Abadia ng San Salvatore sa Monte Amiata (Toscana).^[4]

Iba't ibang palatandaang Via Francigena sa Italya

Sa pagtatapos ng ika-10 siglo, ginamit ni Sigerico, ang Arsobispo ng Canterbury, ang Via Francigena papunta at mula sa Roma upang matanggap ang kanyang pallium;^[5] naitala niya ang kaniyang ruta at ang kaniyang mga himpilan sa paglalakbay pabalik,^[6] ngunit wala sa dokumento ang nagmumungkahi na ang ruta ay bago noon, o kung ginawa niya ang paglalakbay sa pamamagitan ng paglalakad o pagsakay sa kabayo.

Kasama sa mga susunod na itineraryo sa Roma ang Leiðarvísir og borgarskipan ng Islandes na manlalakbay na si Nikolás Bergsson (noong 1154) at ang isa mula kay Felipe Augusto ng Pransiya (noong 1191). ^[7] Dalawang medyo magkaibang mapa ng ruta ang lumilitaw sa mga manuskrito ng Matthew Paris, Historia Anglorum, mula sa ika-13 siglo.

Ang hari ng Gales na si Rhodri Mawr noong 880 at ang kaniyang apo na si Hywel Dda noong 945 ay parehong kilala na bumisita sa Roma sa pagtatapos ng kanilang buhay, ngunit hindi alam kung pumunta sila sa lupa o sa dagat sa pamamagitan ng Kipot ng Gibraltar. Ginamit ni Benedictine Guillermo ng Saint Thierry ang mga kalsada patungo sa Roma sa ilang pagkakataon sa pagtatapos ng ika-11 siglo. Ang paglalakbay pabalik sa pamamagitan ng dagat ay malamang na maging mas madali, salamat sa umiiral na hanging timog-kanluran, ngunit ang pabordada pababa sa Mediteraneo ay talagang gumawa ng napakahabang paglalakbay.

Ang Via Francigena ay hindi isang solong kalsada, tulad ng isang Romanong kalsada, na sementado ng mga bloke ng bato at nagbibigay sa pagitan ng pagpapalit ng mga kabayo para sa mga opisyal na manlalakbay. Sa halip, ito ay binubuo ng ilang posibleng ruta na nagbago sa paglipas ng mga siglo habang ang kalakalan at paglalakbay sa banal na lugar ay lumalakas at humina. Naaayon sa oras ng taon, sa sitwasyong pampolitika, at sa relatibong kasikatan ng mga dambana ng mga santo na nasa ruta, maaaring gumamit ang mga manlalakbay ng alinman sa tatlo o apat na pagtawid sa Alpes at Apenino. Pinondohan ng mga Lombardo ang pagpapanatili at seguridad ng bahagi ng kalsada sa kanilang mga teritoryo bilang ruta ng kalakalan sa hilaga mula sa Roma, na iniiwasan ang mga lungsod na hawak ng kaaway tulad ng Florencia. Hindi tulad ng mga kalsadang Romano, ang Via Francigena ay hindi nag-uugnay sa mga lungsod ngunit higit na umasa sa mga abadia.

Itineraryo[baguhin | baguhin ang wikitext]

No.	Mga hintuan na isinalarawan ni Sigerico			Mga hintuan sa kasalukuyan
		Mga lugar ayon kay Sigerico	Mga kasalukuyang pangalan ng lugar	Simula – Katapusan	Distansiya sa km
Pagtawid sa Kanal Ingles
1	LXXX	Sumeran	Sombre (bahagi ng Wissant)	Calais – Wissant	19.7
2	LXXIX	nawawalang hintuan
3	LXXVIII	Gisne	Guînes	Wissant – Guînes	20.2
4	LXXVII	Teranburh	Thérouanne	Guînes – Licques	15.7
				Licques – Wisques	23.9
				Wisques – Thérouanne	13.2
5	LXXVI	Bruwaei	Bruay-la-Buissière	Thérouanne – Auchy-au-Bois	15.1
5	LXXVI	Bruwaei	Bruay-la-Buissière	Auchy-au-Bois – Bruay-la-Buissière	19.0
6	LXXV	Atherats	Arras	Bruay-la-Buissière – Arras	33.6
7	LXXIV	Duin	Doingt	Arras – Bapaume	26.2
				Bapaume – Péronne	25.3
				Peronne – Doingt	3.0
8	LXXIII	Martinwaeth	Seraucourt-le-Grand	Doingt – Seraucourt-le-Grand	29.2
9	LXXII	Mundlothuin	Laon	Seraucourt-le-Grand – Tergnier	17.0
9	LXXII	Mundlothuin	Laon	Tergnier – Laon	33.0
10	LXXI	Corbunei	Corbeny	Laon – Bouconville-Vauclair	18.6
10	LXXI	Corbunei	Corbeny	Bouconville-Vauclair – Corbeny	4.5
11	LXX	Rems	Reims	Corbeny – Hermonville	20.1
11	LXX	Rems	Reims	Hermonville – Reims	16.3
12	LXIX	Chateluns	Châlons-en-Champagne	Reims – Trépail	28.1
12	LXIX	Chateluns	Châlons-en-Champagne	Trépail – Châlons-en-Champagne	25.8
13	LXVIII	Funtaine	Fontaine sur Coole	Châlons-en-Champagne – Coole	27.0
14	LXVII	Domaniant	Donnement	Coole – Donnement	25.7
15	LXVI	Breone	Brienne-le-Château	Donnement – Brienne le Château	17.8
16	LXV	Bar	Bar-sur-Aube	Brienne-le-Château – Bar-sur-Aube	26.9
17	LXIV	Blaecuile	Blessonville	Bar-sur-Aube – Châteauvillain (malapit sa Blessonville)	32.9
18	LXIII	Oisma	Humes-Jorquenay	Châteauvillain – Langres (malapit sa Humes-Jorquenay)	40.9
19	LXII	Grenant	Grenant	Langres – Coublanc (malapit sa Grenant)	27.0
20	LXI	Sefui	Seveux	Coublanc – Dampierre-sur-Salon	27.7
20	LXI	Sefui	Seveux	Dampierre-sur-Salon – Savoyeux (malapit sa Seveux)	5.5
21	LX	Cuscei	Cussey-sur-l'Ognon	Savoyeux – Gy	20.6
21	LX	Cuscei	Cussey-sur-l'Ognon	Gy – Cussey-sur-l'Ognon	16.4
22	LIX	Bysiceon	Besançon	Cussey-sur-l'Ognon – Besançon	17.0
23	LVIII	Nos	Nods	Besançon – Étalans	27.0
23	LVIII	Nos	Nods	Étalans – Chasnans (malapit sa Nods)	9.8
24	LVII	Punterlin	Pontarlier	Chasnans – Ouhans	18.0
24	LVII	Punterlin	Pontarlier	Ouhans – Pontarlier	17.0
25	LVI	Antifern	Yverdon-les-Bains	Pontarlier – Orbe	40.2
26	LV	Urba	Orbe	Pontarlier – Orbe	40.2
27	LIV	Losanna	Lausanne	Orbe – Lausanne	32.0
28	LIII	Vivaec	Vevey	Lausanne – Cully	12.9^[8]
28	LIII	Vivaec	Vevey	Cully – Vevey	11.3
29	LII	Burbulei	Aigle	Vevey – Montreux	8.4
				Montreux – Villeneuve	5.9
				Villeneuve – Aigle	12.7
30	LI	Sce Maurici	Saint-Maurice	Aigle – Saint-Maurice	18.0
31	L	Ursiores	Orsières	Saint-Maurice – Martigny	17.0
31	L	Ursiores	Orsières	Martigny – Orsières	18.5
32	XLIX	Petrecastel	Bourg-Saint-Pierre	Orsières – Bourg-Saint-Pierre	15.4
33	XLVIII	Sce Remei	Saint-Rhémy-en-Bosses	Bourg-Saint-Pierre – Ospisyo ng Dakilang San Bernardo	13.8
33	XLVIII	Sce Remei	Saint-Rhémy-en-Bosses	Ospisyo ng Dakilang San Bernardo – Saint-Rhémy-en-Bosses	6.3
34	XLVII	Agusta	Aosta	Saint-Rhémy-en-Bosses – Aosta	25.6
35	XLVI	Publei	(Pontey ?) Pont-Saint-Martin	Aosta – Nus	15.9
				Nus – Saint-Vincent	22.3
				Saint-Vincent – Arnad	22.4
				Arnad – Pont-Saint-Martin	15.9
36	XLV	Everi	Ivrea	Pont-Saint-Martin – Ivrea	25.2
37	XLIV	Sca Agatha	Santhià	Ivrea – Viverone	21.4
37	XLIV	Sca Agatha	Santhià	Viverone – Santhià	16.2
38	XLIII	Vercel	Vercelli	Santhià – Vercelli	28.6
39	XLII	Tremel	Tromello	Vercelli – Robbio	19.7
				Robbio – Mortara	14.2
				Mortara – Tromello	18.1
40	XLI	Pamphica	Pavia	Tromello – Gropello Cairoli	13.5
40	XLI	Pamphica	Pavia	Gropello Cairoli – Pavia	18.1
41	XL	Sce Cristine	Santa Cristina e Bissone	Pavia – Santa Cristina e Bissone	27.4
42	XXXIX	Sce Andrea	Corte San Andrea	Santa Cristina e Bissone – Plasencia (pagtawid ng Po)	38.2
43	XXXVIII	Placentia	Piacenza	Santa Cristina e Bissone – Plasencia (pagtawid ng Po)	38.2
44	XXXVII	Floricum	Fiorenzuola d'Arda	Piacenza – Fiorenzuola d'Arda	26.4
45	XXXVI	Sce Domnine	Fidenza (hanggang 1927 tinawag na Borgo San Donino)	Fiorenzuola d'Arda – Fidenza	22.3
46	XXXV	Metane	Costamezzana (Medesano)	Fidenza – Costamezzana	10.8
47	XXXIV	Philemangenur	Fornovo di Taro (or Felegara)	Costamezzana – Medesano	9.7
47	XXXIV	Philemangenur	Fornovo di Taro (or Felegara)	Medesano – Fornovo di Taro	9.2
48	XXXIII	Sce Moderanne	Berceto	Fornovo di Taro – Cassio di Terenzo	19.8
48	XXXIII	Sce Moderanne	Berceto	Cassio di Terenzo – Berceto	10.4
49	XXXII	Sce Benedicte	Montelungo	Berceto – Pontremoli	29.4
50	XXXI	Puntremel	Pontremoli	Berceto – Pontremoli	29.4
51	XXX	Aguilla	Aulla	Pontremoli – Villafranca in Lunigiana	19.1
51	XXX	Aguilla	Aulla	Villafranca in Lunigiana – Aulla	15.3
52	XXIX	Sce Stephane	Santo Stefano di Magra	Aulla – Sarzana	16.3
53	XXVIII	Luna	Luni	Sarzana – Luni	12.7
54	XXVII	Campmaior	Pieve di Camaiore	Luni – Massa	14.8
				Massa – Pietrasanta	15.8
				Pietrasanta – Camaiore	8.2
55	XXVI	Luca	Lucca	Camaiore – Lucca	24.2
56	XXV	Forcri	Porcari	Lucca – Porcari	10.6
57	XXIII	Aqua Nigra	Ponte a Cappiano. Bahagi ng Fucecchio	Porcari – Ponte a Cappiano	19.7
58	XXIII	Arne Blanca	Fucecchio	Ponte a Cappiano – Fucecchio	4.9
59	XXII	Sce Dionisii	San Genesio malapit sa San Miniato	Fucecchio – San Miniato Alto	7.6
60	XXI	Sce Peter Currant	Coiano. Ngayon ay bahagi ng Castelfiorentino	San Miniato Alto – Coiano	12.1
61	XX	Sce Maria Glan	Santa Maria a Chianni malapit sa Gambassi Terme	Coiano – Gambassi Terme	12.2
62	XIX	Sce Gemiane	San Gimignano	Gambassi Terme – San Gimignano	14.5
63	XVIII	Sce Martin in Fosse	San Martino Fosci (Molino d'Aiano. Bahagi ng Colle di Val d'Elsa)	San Gimignano – Badia a Isola	20.5/25.5
64	XVII	Aelse	Gracciano (Pieve d'Elsa. Bahagi ng Colle di Val d'Elsa)
65	XVI	Burgenove	Badia a Isola. Bahagi ng Monteriggioni
66	XV	Seocine	Siena	Badia a Isola – Monteriggioni	3.5
66	XV	Seocine	Siena	Monteriggioni – Siena	20.5
67	XIV	Arbia	Ponte d'Arbia. Bahagi ng Monteroni d'Arbia	Siena – Monteroni d'Arbia	17.9
67	XIV	Arbia	Ponte d'Arbia. Bahagi ng Monteroni d'Arbia	Monteroni d'Arbia – Ponte d'Arbia	9.8
68	XIII	Turreiner	Torrenieri (Part of Montalcino)	Ponte d'Arbia – Buonconvento	5.7
68	XIII	Turreiner	Torrenieri (Part of Montalcino)	Buonconvento – Torrenieri	13.5
69	XII	Sce Quiric	San Quirico d'Orcia	Torrenieri – San Quirico d'Orcia	7.4
70	XI	Abricula	Briccole di Sotto	San Quirico d'Orcia – Bagno Vignoni	5.3
70	XI	Abricula	Briccole di Sotto	Bagno Vignoni – Radicofani	27.4
71	X	Sce Petir in Pail	San Pietro in Paglia (Voltole)	Radicofani – Ponte a Rigo	10.7
72	IX	Aquapendente	Acquapendente	Ponte a Rigo – Acquapendente	13.8
73	VIII	Sca Cristina	Bolsena	Acquapendente – Bolsena	20.2
74	VII	Sce Flaviane	Montefiascone	Bolsena – Montefiascone	18
75	VI	Sce Valentine	Viterbo (Bullicame)	Montefiascone – Viterbo	18.7
76	V	Furcari	Vetralla (Forcassi)	Viterbo – Vetralla	17.9
77	IlIl	Suteria	Sutri	Vetralla – Sutri	22.1
78	III	Bacane	Baccano (Campagnano di Roma)	Sutri – Campagnano di Roma	22.3
79	II	Johannis VIIII	San Giovanni in Nono (La Storta)	Campagnano di Roma – La Storta	25.6
80	I	Urbs Roma	Roma	La Storta – Rome	14.8

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

↑ Stanford, Peter (28 March 2021). "Secular pilgrims: why ancient trails still pack a spiritual punch". The Observer.
↑ Renato Stopani (1992). Centro Studi Romei (pat.). "La via Appia Traiana nel Medioevo" [Via Appia Traiana in the Middle Age] (PDF). Vie Francigene del Sud (sa Italyano). p. 4. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2013-10-11. Nakuha noong 2023-10-23.
↑ "Valle d'Aosta Aosta Valley: Gran San Bernardo – La Via Francigena". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2012-09-02. Nakuha noong 2023-10-23.
↑ Via Francigena: history (PDF) Naka-arkibo July 19, 2011, sa Wayback Machine.
↑ Hindley, Geoffrey A Brief History of the Anglo-Saxons: The beginnings of the English nation (New York: Carroll & Graf) 2006:294–295.
↑ The transcript, formerly in the Cottonian Library, is now in the British Library (Cotton Tiberius B.v., folios 34 and 35; On-line map of Sigeric's route
↑ Nikolás is noted in F. P. Magoun, Jr., "The Italian Itinerary of Philip II (Philippe-Auguste) in the Year 1191", Speculum 17.3 (July 1942:367–376) p. 367 note 2.
↑ Distances given by Ingrid Retterath: Via Francigena von Lausanne nach Rom. Outdoor guide Bd. 201. Conrad Stein Verlag 2011.

Mga pinagkuhanan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kerschbaum & Gattinger, Via Francigena – DVD- Dokumentaryo ng modernong paglalakbay sa Roma ,ISBN 3-200-00500-9, Verlag EUROVIA, Vienna 2005
Trezzini, La Via Francigena. Vademecum dal Gran San Bernardo at Roma La Via Francigena. Vademecum dal Gran San Bernardo at Roma (Association Via Francigena) 2000
Adelaide Trezzini-AIVF. San Pellegrino sulle Via Francigene. Ed. Gangemi Cod.ISBN 88-492-1607-6 ISBN 88-492-1607-6
Adelaide Trezzini-AIVF. Topofrancigena da Canterbury at Roma (2004–2007) Ed. Ass. int. Sa pamamagitan ng Francigena
Adelaide Trezzini-AIVF. Gabay-Vademecum da Canterbury at Roma. Ed.2002–03
Adelaide Trezzini-AIVF. Dormifrancigena da Canterbury at Roma.2006 + 2007 Ed. Ass. int. Sa pamamagitan ng Francigena

Mga panlabas na link[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa pamamagitan ng Francigena sa URCamino
Lokal na impormasyon ng Konseho ng Lungsod ng Canterbury sa ruta sa UK
BBC News– Epic run mula Canterbury hanggang Rome kasunod ng pilgrimage
(sa Pranses) Ang GR145 Via Francigena sa rehiyon ng Champagne-Ardenne ng France
Italian Ministry of Cultural and Heritage Site ng maraming wika ng opisyal na ruta sa Italy kabilang ang mga roadbook, GPS at mga mapa
Website ng La Via Francigena para sa Italy (sa Italyano at Ingles) Naka-arkibo 2005-11-07 sa Wayback Machine.
Ang Via Francigena sa Timog Italya, mula sa Roma hanggang Apulia (bersyon sa Ingles)

Sa pamamagitan ng mga asosasyon ng Francigena[baguhin | baguhin ang wikitext]

(sa Kastila) Asociación de la vía Francígena en España
Association Internationale Via Francigena Active since 1997 promoting cultural and tourist awareness of the Via Francigena to Roma
Confraternity of Pilgrims to Rome United Kingdom pilgrim association providing information on the Via Francigena
European Association of Vie Francigene Information on the route through Italy
(sa Olandes) Dutch Association Dutch Association of pilgrims walking or cycling to Rome
Via Francigena Association in Switzerland
(sa Aleman) EUROVIA Austrian pilgrim Association supporting pilgrims to Rome (German/English/Italian)
Camminando sulla Via Francigena. The Italian Community of pilgrims 3.0 (choose your language)

Mga kaugnay na ruta[baguhin | baguhin ang wikitext]

(sa Italyano) La Francigena in Garfagnana Route between Aulla and Lucca through the Garfagnana in Italy (in Italian)
Via Francigena di San Francesco Route from Roma to Rieti.
(sa Italyano) Via Francigena Appia Pedemontana Route from Roma to Formia

Padron:Walking routes

[1] Stanford, Peter (28 March 2021). "Secular pilgrims: why ancient trails still pack a spiritual punch". The Observer.

[stopani-2] Renato Stopani (1992). Centro Studi Romei (pat.). "La via Appia Traiana nel Medioevo" [Via Appia Traiana in the Middle Age] (PDF). Vie Francigene del Sud (sa Italyano). p. 4. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2013-10-11. Nakuha noong 2023-10-23.

[3] "Valle d'Aosta Aosta Valley: Gran San Bernardo – La Via Francigena". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2012-09-02. Nakuha noong 2023-10-23.

[4] Via Francigena: history (PDF) Naka-arkibo July 19, 2011, sa Wayback Machine.

[5] Hindley, Geoffrey A Brief History of the Anglo-Saxons: The beginnings of the English nation (New York: Carroll & Graf) 2006:294–295.

[6] The transcript, formerly in the Cottonian Library, is now in the British Library (Cotton Tiberius B.v., folios 34 and 35; On-line map of Sigeric's route

[7] Nikolás is noted in F. P. Magoun, Jr., "The Italian Itinerary of Philip II (Philippe-Auguste) in the Year 1191", Speculum 17.3 (July 1942:367–376) p. 367 note 2.

[8] Distances given by Ingrid Retterath: Via Francigena von Lausanne nach Rom. Outdoor guide Bd. 201. Conrad Stein Verlag 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]