Coco (tradisyong-pambayan)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Que Viene el Coco (1799) ni Goya

Ang Coco o Coca (kilala rin bilang Cucuy, Cuco, Cuca, Cucu o Cucuí) ay isang mitolohikong multo-halimaw, katumbas ng bogeyman, na matatagpuan sa maraming Hispanoponya at Lusoponya na bansa. Maaari din itong ituring na isang bersiyon ng Iberian ng isang bugbear[1] dahil ito ay isang karaniwang ginagamit na pananalita na kumakatawan sa isang hindi makatwiran o labis na takot. Ang Cucuy ay isang lalaking nilalang habang ang Cuca ay isang babaeng bersiyon ng mitolohikong multo-halimaw. Ang "halimaw" ay pupunta sa bahay ng mga masuwaying bata at gagawin silang "mawala".

Mga pangalan at etimolohiya[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mito ng Coco, o Cucuy, ay nagmula sa hilagang Portugal at Galicia. Ayon sa Real Academia Española, ang salitang coco ay nagmula sa Galiciano at Portuges côco[ˈko.ku], na nangangahulugang "niyog".[2] Ang salitang coco ay ginagamit sa kolokyal na pananalita upang tukuyin ang ulo ng tao sa Espanol.[3] Ang ibig sabihin din ni Coco ay "bungo".[4] Ang salitang cocuruto sa Portuges ay nangangahulugang "ang korona ng ulo" o "ang pinakamataas na lugar"[5] at may parehong etimolohiya sa Galicia, ang crouca ay nangangahulugang "ulo",[6] mula sa Proto-Kelta na *krowkā-,[7] may pagkakaibang cróca;[8] at alinman sa coco o cuca ay nangangahulugang "ulo" sa parehong Portuges at Galiciano.[9] Ito ay kaugnay ng Kornikong crogen, na ang ibig-sabihin ay "bungo",[10] at Breton na krogen ar penn, ibig sabihin din ay "bungo".[11][12] Sa Irlandes, ang clocan ay nangangahulugang "bungo".[13]

Maraming bansa sa Latin America ang tumutukoy sa halimaw bilang el Cuco . Sa hilagang New Mexico at timog Colorado, kung saan mayroong malaking populasyon ng Hispanic, ito ay tinutukoy ng pangalan nitong anglicized, "angtheCoco Man".[14] Sa tradisyong-pmbayang Brasilyano, ang halimaw ay tinutukoy bilang Cuca at inilarawan bilang isang babaeng humanoid alligator, na nagmula sa Portuges na coca,[kailangan ng sanggunian] isang dragon.

Alamat[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa España, Portugal, at Latin Amerika, minsan ginagamit ng mga magulang ang Coco o Cuca bilang isang paraan ng panghihina ng loob sa kanilang mga anak mula sa maling pag-uugali; kumakanta sila ng mga lullabies o nagsasabi ng mga rhymes na nagbabala sa kanilang mga anak na kung hindi nila susundin ang kanilang mga magulang, darating si el Coco at kukunin sila at pagkatapos ay kakainin sila.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "The Year's Work in Modern". CUP Archive – sa pamamagitan ni/ng Google Books.
  2. "Coco". Diccionario de la lengua española. Real Academia Española. Retrieved 26 December 2012.
  3. Taylor, James Lumpkin (29 Mayo 2019). A Portuguese-English Dictionary. Redwood City, California: Stanford University Press. ISBN 9780804704809 – sa pamamagitan ni/ng Google Books.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Skeat, Walter W.; Skeat, Walter William (29 Mayo 1993). The Concise Dictionary of English Etymology. Ware, Hertfordshire, England: Wordsworth Editions. p. 91. ISBN 9781853263118 – sa pamamagitan ni/ng Internet Archive. coco skull.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Vieyra, Antonio (29 Mayo 2019). "A Dictionary of the Portuguese and English Languages, in Two Parts: Portuguese and English, and English and Portuguese". J. Collingwood – sa pamamagitan ni/ng Google Books.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. "Dicionario de dicionarios". sli.uvigo.es.
  7. Cf. Meyer-Lübke, Wilhelm (1911). Romanisches etymologisches wörterbuch. Heidelberg, Germany: Carl Winter's Universitätsbuchhandlung. pp. 183.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link), s.v. crūca
  8. "Dicionario de dicionarios". sli.uvigo.es.
  9. "Dicionario de dicionarios". sli.uvigo.es.
  10. Williams, Robert (1865). Lexicon Cornu-Britannicum: A dictionary of the ancient Celtic language of Cornwall, in which the words are elucidated by copious examples from the Cornish works now remaining; with transl. in English. The synonyms are also given in the cognate dialects of Welsh, Armoric, Irish, Gaelic, and Manx; shewing at one view the connexion between them. Trubner. p. 73.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. Diefenbach, Lorenz (1851). Vergleichendes Wörterbuch der gotischen Sprache. J. Baer. p. 599.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  12. Le Gonidec, Jean-François (1847). Dictionnaire français-breton: Enrichi d'additions et d'un Essai sur l'histoire de la langue bretonne. L. Prud'homme. p. 178.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. Windisch, Ernst. "Compendium of Irish Grammar" (PDF). Dublin: M. H. Gill and Son. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 15 Disyembre 2018.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  14. Castro, Rafaela (2000). Chicano Folklore: A Guide to the Folktales, Traditions, Rituals and Religious Practices of Mexican Americans. OUP USA. p. 57. ISBN 978-0-19-514639-4.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)