Interbensyong pinangunahan ng Saudi sa digmaang sibil sa Yemen

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Pangunahing artikulo: Yemeni civil war (2014–present)

Noong ika-26 ng Marso 2015, Saudi Arabia, namumuno sa koalisyon ng siyam na bansa mula sa Kanlurang Asya at Hilagang Africa, naglunsad ng interbensyon sa Yemen kasunod ng kahilingan mula sa pangulo ng Yemen Abdrabbuh Mansur Hadi para sa suportang militar matapos mapatalsik ang kanyang mga pwersa Sanaʽa ng mga rebeldeng Houthi noong Digmaang Sibil ng Yemeni. Ang mga pwersa ng gobyerno, mga rebeldeng Houthi, at iba pang mga armadong grupo ay nakipaglaban pagkatapos ng draft ng konstitusyon at mga kaayusan sa pagbabahagi ng bumagsak ang kapangyarihan, sa kabila ng pagsulong ng UN sa panahon ng pampulitikang transisyon noong panahong iyon. Lumakas ang karahasan noong kalagitnaan ng 2014. Inagaw ng mga Houthi at mga kaalyadong rebelde ang kontrol sa Sana'a noong Setyembre 2014 at pagkatapos nito. Bilang tugon, hiniling ni Pangulong Hadi ang Saudi Arabia na makialam laban sa mga Houthis na suportado ng Iran.

Ang interbensyon, na pinangalanang Operation Decisive Storm (Arabe: عملية عاصفة الحزم‎, romanisado: Amaliyyat 'Āṣifat al-Ḥazm), sa una ay binubuo ng isang kampanyang pambobomba sa mga rebeldeng Houthi at kalaunan ay isang pagbara ng hukbong-dagat at ang paglalagay ng mga pwersang panglupa sa Yemen.[1] Inatake ng koalisyon ang mga posisyon ng milisya ng Houthi at mga loyalista ng dating Pangulo ng Yemen, Ali Abdullah Saleh, na sinusuportahan ng Iran (tingnan ang Iran–Saudi Arabia proxy conflict). Mga fighter jet at ground force mula sa Egypt, Morocco, Jordan, Sudan, ang Emiratos Arabes Unidos, Oman tumulong sa pagbibigay ng serbisyong medikal. Kuwait, Qatar, Bahrain, at Constellis (dating tinatawag na Blackwater) ang nanguna sa operasyon. Djibouti, Eritrea, at ang Somalia ginawa ang kanilang airspace, teritoryal na tubig, at mga base militar na magagamit sa koalisyon.[2]

Nagbigay ang Estados Unidos ng intelligence at logistical support, tulad ng aerial refueling at search-and-rescue para sa mga nahulog na piloto ng koalisyon.[3] Pinabilis nito ang pagbebenta ng mga armas sa mga estado ng koalisyon[4] at patuloy na mga welga laban sa AQAP. Sinabi ng ministrong panlabas ng Saudi na ang mga opisyal ng militar ng US at British ay nasa command and control center na responsable para sa pamumuno ng Saudi air strikes sa Yemen, na may access sa mga listahan ng mga target ngunit hindi kasangkot sa pagpili ng mga target.[5][6][7]

Ang interbensyon ay tumanggap ng malawakang pagpuna at nagkaroon ng matinding lumalalang epekto sa makataong sitwasyon ng Yemen, na umabot sa antas ng isang "makatao na kalamidad"[8] o "makataong sakuna".[9] Ang tanong kung ang interbensyon ay sumusunod o hindi sa Artikulo 2(4) ng UN Charter ay naging usapin ng akademikong pagtatalo.[10][11][12] Ang katayuan ng labanan ay inilarawan bilang isang "pagkapatas ng militar" noong 2019.[13] Ang pandaigdigang pandemya ng COVID-19 ay sinasabing nagbigay ng pagkakataon sa Saudi Arabia na suriin ang mga interes nito sa Yemen.[14] Noong unang bahagi ng 2020, sinabi na ang Saudi Arabia ay naghahanap ng isang diskarte sa paglabas, sa gitna ng pandemya ng COVID-19 at pagkatalo ng militar.[15] Noong 29 Marso 2022, inihayag ng koalisyon na pinamumunuan ng Saudi na ititigil nito ang lahat ng labanan sa loob ng Yemen simula 6 A.M. sa susunod na araw, upang mapadali ang mga usapang pampulitika at mga pagsisikap sa pagpapanatili ng kapayapaan.[16]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ Gatten, Emma.
  2. ↑ "SOMALIA: Somalia finally pledges support to Saudi-led coalition in Yemen – Raxanreeb Online". RBC Radio. 7 Abril 2015. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 7 Abril 2015. Nakuha noong 7 Abril 2015.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ Akbar Shahid Ahmed (10 Agosto 2016). "Obama Could End the Slaughter in Yemen Within Hours". HuffPost. Nakuha noong 8 Oktubre 2016.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ Rosen, James (7 Abril 2015). "U.S. stepping up weapons shipments to aid Saudi air campaign over Yemen". McClatchy DC. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2015-04-07. Nakuha noong 7 Abril 2015.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Graham-Harrison, Emma (15 Enero 2016). "British and US military 'in command room' for Saudi strikes on Yemen". The Guardian. Inarkibo mula sa orihinal noong 16 Enero 2016.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ Hawkins, Vickie (19 Enero 2016). "Bombing hospitals and schools cannot become the new normal". The Guardian. Inarkibo mula sa orihinal noong 20 Enero 2016.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ "House of Commons debate, Tuesday 12 January 2016". publications.parliament.uk (Daily Hansard – Debate, Column 681). 12 Enero 2016. Inarkibo mula sa orihinal noong 21 Enero 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ Borger, Julian (5 Hunyo 2015). "Saudi-led naval blockade leaves 20 m Yemenis facing humanitarian disaster". The Guardian. Nakuha noong 31 Oktubre 2015.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ "Durable ceasefire needed as 'humanitarian catastrophe' leaves millions suffering in Yemen – UN relief chief)". UN News Centre. 28 Hulyo 2015. Inarkibo mula sa orihinal noong 29 Hulyo 2015.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. ↑ Nußberger, Benjamin (5 Enero 2017). "Military strikes in Yemen in 2015: intervention by invitation and self-defence in the course of Yemen's 'model transitional process'". Journal on the Use of Force and International Law. 4: 110–160. doi:10.1080/20531702.2017.1256565. S2CID 157698592.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. ↑ "Is the Saudi war on Yemen legal?". IRIN. 3 Abril 2015.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  12. ↑ Ferro, Luca; Ruys, Tom (2016). "Weathering the Storm: Legality and Legal Implications of the Saudi-Led Military Intervention in Yemen". International & Comparative Law Quarterly. 65 (1): 61–98. doi:10.1017/S0020589315000536. S2CID 143061575.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. ↑ "Yemeni Separatists Relinquish Control of Buildings in Aden". The New York Times. Reuters. 17 Agosto 2019. Inarkibo mula sa orihinal noong 2019-08-17. Nakuha noong 4 Setyembre 2019.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  14. ↑ Ben-Meir, Alon (18 Abril 2020). "The Saudis' War in Yemen Is a Crime Against Humanity". The Globalist. Nakuha noong 25 Abril 2020.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  15. ↑ "Saudi Arabia and the War in Yemen - Riyadh's Retreat". Zenith Magazine. 21 Abril 2020. Nakuha noong 22 Abril 2020.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  16. ↑ Gambrell, Jon (29 Marso 2022). "Saudi-led coalition declares unilateral cease-fire in Yemen". Washington Post. Nakuha noong 29 Marso 2022. The coalition said it would cease hostilities in the brutal war starting at 6 a.m. Wednesday seeking to create a fertile environment for political talks and to jumpstart peacemaking efforts during the holy Muslim month of Ramadan.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Interbensyong_pinangunahan_ng_Saudi_sa_digmaang_sibil_sa_Yemen&oldid=2061227"