Kaidan

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang Kaidan (怪談, sometimes transliterated kwaidan) ay isang salitang Hapones na kinabibilangan ng dalawang kanji: 怪 (kai) na nangangahulugang "kakaiba, misteryoso, bihira, o nakakabighaning aparisyon" at 談 (dan) nangangahulugang "sinasalita" o "binibigkas na naratibo".

Kasaysayan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa orihinal, maraming kuwento tungkol sa kamatayan, multo, youkai, halimaw, o misteryosong phenomena sa mga alamat o alamat ng kuwentong bayan.

Maraming kuwentong multo ang naitala sa klasikal na panitikan sa pagtatapos ng panahon ng Heian (mga 1120), gaya ng "The Storybook of the Past and Present" ("Reiki"). "Ametsuki Monogatari" (1776) ay sikat. Kinuha din ito sa mga paksa ng Kabuki tulad ng Yotsuya Kaidan (1727) at Bancho Sarayashiki (katapusan ng 1700s), na bumubuo ng isang genre. Ang mga klasikong kwentong multo sa kasalukuyang kahulugan ay batay sa mga ito. Karagdagan pa, may kwentong multo sa rakugo, at ito raw ay kuwentong multo naubos.[1] Kasama sa mga pagtatanghal ang "Botan Lantern", "Kaidan Botan Eno", "Okiku no Plate", "Pawn Shop", "Shinkei Kasanegafuchi", "Anti-soul insense", "The other half", "Child-rearing ghost", at "Kikue". Budistang altar ”at iba pa.

Pangkalahatang kahulugan at paggamit[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa pinakamalawak na kahulugan nito, ang kaidan ay tumutukoy sa anumang kuwentong multo o kuwento ng katatakutan, ngunit mayroon itong makalumang singsing na nagdadala ng konotasyon ng mga kuwentong bayan ng Hapon sa panahon ng Edo. Ang termino ay hindi na gaanong ginagamit sa Hapones gaya ng dati: ang mga libro ng katatakutang Hapones at mga pelikulang gaya ng Ju-on at Ring ay mas malamang na lagyan ng label ng katakana horā (ホラー, "katatakutan", mula sa "horror") o ang karaniwang Hapones na kowai hanashi (怖い話, "kuwentong nakakatakot"). Ginagamit lang ang Kaidan kung nais ng may-akda/direktor na partikular na magdala ng makalumang pakiramdam sa kuwento.

Hyakumonogatari Kaidankai at kaidanshu[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pumasok ang Kaidan sa bernakular noong panahon ng Edo, nang naging tanyag ang parlor game na tinatawag na Hyakumonogatari Kaidankai. Ang larong ito ay humantong sa isang pangangailangan para sa mga kuwentong multo at kuwentong-pambayan na ipunin mula sa lahat ng bahagi ng Hapon at Tsina. Ang katanyagan ng laro, pati na rin ang pagkuha ng isang palimbagan, ay humantong sa paglikha ng isang pampanitikang genre na tinatawag na kaidanshu. Ang Kaidanshu ay orihinal na batay sa mas lumang mga kuwentong Budista na may likas na didaktiko, bagaman ang mga moral na aral ay agad na nagbigay daan sa pangangailangan para sa kakaiba at kakila-kilabot na mga kuwento.

Mga elemento ng kuwento[baguhin | baguhin ang wikitext]

Orihinal na batay sa didactikong mga kuwentong Budista, ang kaidan ay kadalasang nagsasangkot ng mga elemento ng karma, at lalo na ang makamulto na paghihiganti para sa mga maling gawain. Ang mga Hapones na mapaghihiganting aswang o (Onryō) ay higit na mas makapangyarihan pagkatapos ng kamatayan kaysa buhay nila, at kadalasan ay mga taong partikular na walang kapangyarihan sa buhay, gaya ng mga babae at katulong.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. 関山和夫「怪談咄」『日本大百科全書』小学館

Mga panlabas na link[baguhin | baguhin ang wikitext]