Kalinangang Liangzhu

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang kulturang Liangzhu ( /ˈljɑːŋˈdʒuː/) (3300-2300 BC) ay ang huling Tsino Neolitiko dyeyd kultura sa Delta Ng Ilog Yangtze. Ang kultura ay lubos na stratified, bilang dyeyd , seda, Marfil at lacquer ang mga artifact ay natagpuan lamang sa mga libingan ng mga elite, samantalang ang mga seramik ay mas karaniwang matatagpuan sa mga libingan ng mga mahihirap na indibidwal. Ang paghahati ng klase na ito ay nagpapahiwatig na ang panahon ng Liangzhu ay isang maagang estado, na sinasagisag ng malinaw na pagkakaiba na iginuhit sa pagitan ng mga klase sa lipunan sa mga istruktura ng libing. Isang pan-rehiyonal na sentro ng lunsod ang lumitaw sa Liangzhu site sa hilagang-kanluran Hangzhou, Zhejiang, at ang mga grupo ng mga elite mula sa lugar na ito ang nangunguna sa mga lokal na sentro. Ang kultura ng Liangzhu ay lubhang maimpluwensya at ang larangan ng impluwensiya nito ay umabot sa hilaga hanggang sa Shanxi at hanggang sa timog Guangdong.[1] Ang pangunahing lugar ng Liangzhu ay marahil kabilang sa pinakalumang mga lugar ng Neolitiko sa Silangang Asya na ituturing na isang lipunan ng estado.[2][3] Ang uri ng site sa Liangzhu ay natuklasan sa Lalawigan Ng Yuhang, Zhejiang at sa una ay kinuha ni Shi Xingeng noong 1936.

Noong 6 Hulyo 2019, si Liangzhu ay isinulat bilang isang UNESCO Ang World Heritage Site.[4]

Pagkawala[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang kultura ng Liangzhu ay umunlad noong mga 2500 BC, ngunit nawala mula sa Lawa Ng Taihu lugar pagkatapos ng mga 2300 BC. Halos walang mga bakas ng kultura ang natagpuan mula sa mga sumunod na taon sa lugar na ito.[5]

Ipinakita ng kamakailang pananaliksik na ang pagtaas ng tubig ay nagambala sa pag-unlad ng mga paninirahan ng tao ilang beses sa lugar na ito. Ito ang humantong sa mga mananaliksik na tapusin na ang pagkamatay ng kultura ng Liangzhu ay dulot ng matinding pagbabago sa kapaligiran tulad ng mga baha, dahil ang mga layer ng kultura ay karaniwang pinigilan ng mga malabong o marshy at buhangin–gravel na layer na may mga nalibing na puno ng paleo.[6] Ang isang alternatibong senaryo ay nagmumungkahi na labis na mabigat monsoon ang mga ulan sa panahong ito ay nagresulta sa napakalaking pagbaha na sumira sa mga dam at mga paninirahan ng kultura.[7] Ang teoryang ito ay sinuportahan ng isang pag-aaral noong 2021, na nagmumungkahi na ang isang dekada-tagal na panahon ng mataas na pag-ulan (sa pagitan ng 4345 ± 32 taon at 4324 ± 30 taon B. P.), marahil ay sanhi ng nadagdagan na dalas ng El Niño Timog Oscillation mga kondisyon, kasabay ng pagkawala ng kultura. Sinabi ng mga mananaliksik na "ang napakalaking pag-ulan sa buong Gitnang ibabang bahagi ng Lambak ng Yangtze River ay maaaring nagdulot ng pagbaha ng fluvial at/o overbank marine flooding na dinadala ng Yangtze River plume at sa gayon ay humadlang sa tirahan ng tao at pagsasaka ng bigas. Ang malaking pagbaha at pagbaha dahil sa mahinang drenahe sa mababang lupa ay maaaring pinilit ang mga Liangzhu na iwan ang kanilang kabisera at tirahan sa Taihu Plain, na sa huli ay humantong sa pagbagsak ng buong sibilisasyon ng Liangzhu."[8][9] Maaaring nangyari ang lahat ng ito sa panahon, o sa siglo na humantong sa pandaigdigang tagtuyot na kredito sa pagbagsak ng karamihan sa mga unang henerasyon ng mga sibilisasyon ng tao, kabilang ang mga nasa Libis ng Indus, Lumang Kaharian Ng Ehipto, at ang Imperyong Akkadian sa loob Sumeria.

Lungsod-gusali at agrikultura[baguhin | baguhin ang wikitext]

Modelo ng lungsod ng Liangzhu

Ang kultura may-ari ng advanced agrikultura, kabilang ang pag-aari, paddy pagtatanim ng palay at pag-aalaga ng tubig. Ang mga bahay ay madalas na itinayo sa mga stilts, sa mga ilog o baybayin.

Isang bagong natuklasan ng sinaunang mga relikyong pang-base ng pader ng lungsod ang inihayag ng Zhejiang pamahalaang panlalawigan noong Nobyembre 29, 2007. Natapos na ang lugar ay ang sentro ng kultura ng Liangzhu. Isang bagong Museo Ng Kultura Ng Liangzhu ay nakumpleto noong 2008 at binuksan sa huli ng taon.

Ang sinaunang lungsod ng Liangzhu ay matatagpuan sa isang kapaligiran ng wetland sa kapatagan ng mga network ng ilog sa pagitan ng Daxiong Mountain at Dazhe Mountain ng Tianmu Mountain Range. Ang sinaunang lunsod na ito ang sinasabing pinakamalaking lunsod sa panahong ito. Ang panloob na lugar nito ay 290 ektarya, na napapalibutan ng mga pader na luwad na may anim na pintuan ng lungsod. Dalawang pintuan ang matatagpuan sa hilagang, silangan at timog na pader. Sa gitna nito ay isang lugar ng palasyo na sumasaklaw sa 30 ektarya at may katibayan din ng isang artipisyal na disenyo ng proteksyon sa pagbaha na ipinatupad sa loob ng lungsod. Ang parehong mga konstruksyong ito ay sinasabing mga tagapagpahiwatig ng pagiging kumplikado ng lipunan na umuunlad sa Liangzhu noong panahong iyon. Maaaring may isang kamalig na naglalaman ng hanggang 15,000 kg ng butil ng bigas. Maraming mga pasukan ng daanan ng tubig sa loob at labas ng lungsod, na nag-uugnay dito sa mga network ng ilog. Sa loob ng lunsod ay may artipisyal na mga bunton ng lupa at likas na burol. Sa labas ng lugar na may pader, ang mga labi ay matatagpuan sa 700 ektarya, ang mga tirahan ay sinasabing itinayo sa isang sistema ng pagpaplano sa lunsod. 8 kilometro sa hilaga ang iba ' t ibang mga lugar na katulad ng dam ay natagpuan at kinakalkula na isang sinaunang sistema ng proteksyon sa pagbaha. Natuklasan din sa loob at labas ng lungsod ang isang malaking bilang ng mga kagamitan para sa paggawa, pamumuhay, militar at ritwal na layunin na kinakatawan ng maraming maselan na Liangzhu dyeyd na ari ng lalim ng kultura; ang mga labi kabilang ang mga pader ng lungsod, pundasyon ng malalaking istraktura, libingan, dambana, tirahan, pantalan at pagawaan. Ang Liangzhu city-site ay sinasabing naayos at binuo na may isang tiyak na layunin sa isip dahil ang lugar na ito ay may napakakaunting mga labi na maaaring masubaybayan pabalik sa mas naunang mga panahon.

Ang isang karaniwang komunidad ng Liangzhu, na may mahigit na 300 na natagpuan hanggang ngayon, ay pinili na manirahan malapit sa mga ilog. May mga bangka at mga balango na nakuha na nagpapahiwatig ng kasanayan sa mga bangka at mga sasakyang pang-dagat. Ang isang Liangzhu site ay nagbigay ng mga labi ng isang kahoy na pier at isang embankment na pinaniniwalaang ginamit para sa proteksyon laban sa mga baha. Ang mga bahay ay itinatag din sa kahoy upang makatulong laban sa pagbaha, bagaman ang mga bahay sa mas mataas na lupa ay kinabibilangan ng mga semi-subterranean na bahay na may mga bubong na pala. Well teknolohiya sa Miaoqian ang site sa panahong ito ay katulad ng sa naunang Hemudu panahon. Ang kultura ng Liangzhu ay sinasabing mas binuo at kumplikado sa lipunan kaysa sa mga kapanahon sa hilaga sa Han Valley.[10]

Mga artifact at teknolohiya[baguhin | baguhin ang wikitext]

Neolithic pottery dou, kultura ng Liangzhu, Zhejiang, 1955. Pambansang Museo ng Tsina Beijing

Ang mga naninirahan sa mga site ng Liangzhu ay gumamit ng mga disenyo ng artifact ng "baluktot na tuhod" na hugis na mga hawakan ng adze, mga bato na hindi nabaluktot na adze, mga istilo ng sining na binibigyang diin ang paggamit ng mga spiral at bilog, pagmamarka ng kurdon ng palayok, Mga Pedestal ng palayok na may mga cut-out na dekorasyon, inihurnong Ang mga seramik ay kadalasang pinalamutian ng pulang slip. Ang mga artefakto na ito ay karaniwan din sa kalaunang Neolitiko Timog-Silangang Asya at ang mga teknolohikal at pang-ekonomiyang toolkit ng mga lipunan na ito na posibleng binuo sa Neolitiko Ilog Yangtze lugar. Ang ilan sa Liangzhu pottery ay nakapagpapaalala ng Shandong Longshan itim na istilo ng" eggshell", gayunpaman ang karamihan ay naiiba at isang malambot na kulay-abo na may itim o pulang slip. Mayroon ding katibayan ng tremolite ang mga partikulo ay ginagamit bilang isang sangkap para sa paggawa ng ilan sa itim na "eggshell" na mga seramik. Natukoy na ang itim na kulay ng mga seramik ay bunga ng katulad na mga pagsulong sa mga proseso ng carburization at pagbaril. Pagkakatulad sa pagitan ng Liangchengzhen, ang pinakamalaking Dawenkou ang site, proseso ng paggawa ng palayok at ng Liangzhu ay nabanggit, na humantong sa mga mananaliksik na maniwala na mayroong komunikasyon sa pagitan ng dalawang kultura. Ang site ng Guangfulin ay nagpakita ng impluwensya mula sa mas maraming mga kultura sa Hilaga ngunit mayroon ding mga kasanayan sa paglilihi na katulad ng sa mga tipikal na site ng Liangzhu.[11]

Natuklasan ng mga mananaliksik na ang ilan sa mga palakol sa mga site ng Liangzhu ay ginawa gamit ang mga tool na brilyante. Ang mga naninirahan sa Liangzhu, gamit ang mga tool na ito, ay nagtrabaho corundum sa mga seremonyal na palakol. Ang mga wasay ay sinasabing "na-polish sa isang tulad-mirror na liwanag". Ang mga diskarteng ginamit nila ay nakabuo ng mga resulta na sinasabing mahirap gayahin kahit sa modernong teknolohiya. Ito ang pinakamaagang kilalang paggamit ng mga kasangkapan sa diamante sa buong daigdig, libu-libong taon na mas maaga kaysa sa hiyas na kilala na ginamit sa ibang lugar. Napansin din ng mga mananaliksik na ito lamang ang kulturang sinaunang-panahon na kilala upang gumana ng sapiro.[12]

Dyeyd na mga bagay[baguhin | baguhin ang wikitext]

Jade bi mula sa kultura ng Liangzhu. Ang ritwal na bagay ay isang simbolo ng kayamanan at kapangyarihan ng militar.
Jade bi mula sa kultura ng Liangzhu

Ang dyeyd mula sa kulturang ito ay nailalarawan sa pamamagitan ng makinis na nagtrabaho ng malalaking ritwal na dyeyd , na karaniwang incised sa taotie motif. Ang pinaka-huwarang artifact mula sa kultura ay ang mga cong (mga silindro). Ang pinakamalaking natuklasan ni cong ay tumimbang ng 3.5 kg. Bi (discs) at Mga wasay ng Yue (ceremonial axes) ay natagpuan din. Natagpuan din ang mga Pendant ng Dyeyd , na dinisenyo na may nakaukit na mga representasyon ng maliliit na ibon, pagong at isda. Maraming mga Artefakto ng dyeyd ng Liangzhu ang may puting parang gatas na tulad ng buto dahil sa pinagmulan ng tremolite rock at impluwensya ng mga likido na nakabatay sa tubig sa mga libingan, bagaman ang dyeyd ay gawa sa aktinolite at serpentine karaniwan ring matatagpuan. Karamihan sa mga kapanahon ni Liangzhu ay may ilang mga dyeyd, ngunit 90 porsiyento ng lahat ng mga Cong at bi dyeyd na nakuha, at sa ngayon ang pinakamahusay sa kalidad, ay mula sa mga site ng Liangzhu. Ang mga artifact ng dyeyd na nahukay mula sa mga site ng Liangzhu ay sinasabing naging maimpluwensyang sa pag-unlad ng iba pang mga kultura ng neolithic sa Tsina: "ang nakakaapekto na pamana ng kultura ng Liangzhu ay nakikita sa Longshan sa Shandong, Taosi sa Shanxi, Qijia sa Ganqing at maraming iba pang mga site sa hilagang Shaanxi, kung saan ang mga tubo ng cong, "[13][14] Ang gawaing dyeyd ng Liangzhu ay sinasabing nagkaroon din ng pangmatagalang impluwensiya sa mga bagay na ritwal sa mga huling panahon ng kultura ng Tsino.

Ang Liangzhu" sinaunang lungsod " o Liangzhu site-complex ay kinokontrol ang pinakamahusay na mga produkto ng dyeyd, ngunit ang mga hindi gaanong mahalagang sentro ay gumawa din ng mga elite na sining, na humantong sa mga mananaliksik na maniwala na ang kultura ng Liangzhu ay hindi isang simpleng istraktura ng pyramid lipunan sa mga tuntunin ng mga antas ng katayuan. Maraming mga menor de edad na sentro ang may access sa kanilang sariling dyeyd (nephrite). Gayunpaman, ang mga elites ng Liangzhu sa sinaunang lungsod ay nakikipag-usap at nagpalitan ng mga kalakal sa mga elites mula sa iba pang mga bahagi ng mundo ng Liangzhu (at din sa iba pang mga rehiyon ng Longshan-era China) at itinakda ang mga pamantayan kung ano ang dapat magmukhang dyeyd . Ang Liangzhu ay tila hindi mga importer ng dyeyd , kahit na malawak nilang na-export ito.

Relihiyon[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isang altar ng Neolitiko mula sa kultura ng Liangzhu, na kinuha sa Yaoshan sa loob Zhejiang ay detalyado, gawa sa maingat na nakaposisyon na mga tambak ng mga bato at mga pader ng bato: nangangahulugan ito na ang relihiyon ay may malaking kahalagahan. Ang altar ay may tatlong antas, ang pinakamataas ay isang plataporma ng na-rammed na lupa. Tatlong karagdagang plataporma ang pinadapa ng mga bato na may mga bato. May mga labi ng isang pader na bato. Sa dambana ay may labindalawang libingan sa dalawang hanay. Sinasabi ng ilang iskolar na ang ritwal na paghahain ng mga alipin ay bahagi ng tradisyon ng Liangzhu.

Mga pag-aaral sa genetiko[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang isang pagsusuri noong 2007 ng DNA na nakuha mula sa mga labi ng tao sa mga arkeolohikal na lugar ng mga sinaunang tao sa kahabaan ng Ilog Yangtze ay nagpapakita ng mataas na dalas ng Haplogroup O1-M119 (Y-DNA) sa mga site ng kultura ng Liangzhu ng Maqiao at Xindili, na nag-uugnay sa kanila sa Austronesiyano at Kra-Dai mga tao. Ang kultura ng Liangzhu ay umiiral sa mga lugar sa baybayin sa paligid ng bibig ng Yangtze. Ang Haplogroup O1-m119 ay wala sa iba pang mga arkeolohikal na lugar sa loob ng lupain. Ipinakikita ng mga may-akda ng pag-aaral na ito ay maaaring katibayan ng dalawang magkakaibang ruta ng paglipat ng tao sa panahon ng pag-aari ng Silangang Asya, isang baybayin at ang isa pa sa loob ng lupain, na may kaunting daloy ng genetiko sa pagitan nila.[15][16]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga pangungusap[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. ↑ "The height of China's history". People's Daily online. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2016-03-04. Nakuha noong 2023-10-20.
  2. ↑ Alastair Sooke (10 October 2019). "The mysterious ancient figure challenging China's history". BBC.
  3. ↑ Robson, David (18 April 2020). "Liangzhu: the 5,000-year-old Chinese civilisation that time forgot". South China Morning Post.
  4. ↑ "Seven cultural sites inscribed on UNESCO's World Heritage List". UNESCO. 6 July 2019.
  5. ↑ "Migration of the Tribe and Integration into the Han Chinese". Qingpu Museum. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2016-03-04. Nakuha noong 2014-01-29.
  6. ↑ Wu, Li (2014). "Holocene environmental change and its impacts on human settlement in the Shanghai Area, East China". Catena. 114: 78–89. doi:10.1016/j.catena.2013.10.012.
  7. ↑ Karin Schlott (25 November 2011). "Steinzeit-Venedig ging im Starkregen unter". Spektrum (sa Aleman). Nakuha noong 29 November 2021.
  8. ↑ Zhang, Haiwei; Cheng, Hai; Sinha, Ashish; Spötl, Christoph; Cai, Yanjun; Liu, Bin; Kathayat, Gayatri; Li, Hanying; Tian, Ye; Li, Youwei; Zhao, Jingyao (2021-11-26). "Collapse of the Liangzhu and other Neolithic cultures in the lower Yangtze region in response to climate change". Science Advances (sa Ingles). 7 (48): eabi9275. doi:10.1126/sciadv.abi9275. ISSN 2375-2548. PMC 8626068.
  9. ↑ Dockrill, Peter (2021-11-29). "Mysterious Vanishing of Advanced Chinese Civilization 4,000 Years Ago Finally Solved". ScienceAlert (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-11-29. Nakuha noong 2021-11-29.
  10. ↑ Zhang, Chia; Hsiao-Chun, Hung (2008). "The Neolithic of Southern China–Origin, Development, and Dispersal". Asian Perspectives. 47 (2, Fall 2008): 309–310. {{cite journal}}: |hdl-access= requires |hdl= (tulong)
  11. ↑ Lu, XiaoKe (2013). "Analysis of the potteries from ancient Liangzhu city-site". Science China Technological Sciences. 56 (4): 945. Bibcode:2013ScChE..56..945L. doi:10.1007/s11431-013-5134-4.
  12. ↑ Bradt, Steve. "In China, gems used as tools millennia earlier than thought". Harvard Gazette. Harvard. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2016-03-04. Nakuha noong 2023-10-20.
  13. ↑ Liu, Bin. "Searching for a Lost Civilization: New Findings from the Liangzhu Archaic City From：Chinese Archaeology Writer：". IA CASS.
  14. ↑ UNESCO. "Liangzhu Archaeological Site".
  15. ↑ Li, Hui; Huang, Ying; Mustavich, Laura F.; Zhang, Fan; Tan, Jing-Ze; Wang, ling-E; Qian, Ji; Gao, Meng-He; Jin, Li (2007). "Y chromosomes of prehistoric people along the Yangtze River" (PDF). Human Genetics. 122 (3–4): 383–388. doi:10.1007/s00439-007-0407-2. PMID 17657509. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 2013-12-14.
  16. ↑ Carvalho, Marie. "New paths to old worlds".

Mga pinagmulan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalinangang_Liangzhu&oldid=2049350"