Unang Linya ng Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila

Unang Linya ng Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila
Ang ika-apat na henerasyong tren sa Estasyon ng Balintawak, Agosto 2023.
Buod
Uri	Rapid transit
Sistema	Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila
Kalagayan	Nagagamit
Lokasyon	Kalakhang Maynila
Hangganan	Roosevelt (Kasalukuyang hilagang hangganan) Unified Grand Central Station (Hinaharap na hilagang hangganan) Dr. Santos (Kasalukuyang timog na hangganan) Niog (Hinaharap na timog na hangganan)
(Mga) Estasyon	25
(Mga) Serbisyo	1
Araw-araw na mananakay	480,000 (Oktubre 2012) 658,627 (Naitala noong 2012)
Operasyon
Binuksan noong	1 Disyembre 1984
May-ari	Pangasiwaan ng Light Rail Transit
(Mga) Nagpapatakbo	Pangasiwaan ng Light Rail Transit
Ginagamit na tren	BN ACEC 1st Generation LRV Hyundai Precision and Adtranz 2nd Generation LRV Kinki Sharyo and Nippon Sharyo 3rd Generation LRV CAF Mitsubishi 4th Generation LRV
Teknikal
Haba ng linya	20.7 km (12.9 mi)
Luwang ng daambakal	1,435 mm (4 ft 8 1⁄2 in) Standard gauge
Pagkukuryente	Linyang Overhead
Bilis ng pagpapaandar	40-60 km/h

Ang Unang Linya o Linyang Berde ng LRT ng Maynila (Ingles: Green Line) ay ang unang linya ng mabilis na linya ng transportasyong tren ng sistemang Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila (Manila Light Rail Transit System). Sa kasalukuyan, binubuo ng labinwalong mga hintuan at tumatakbo ng higit sa labinlimang mga kilometro ng mga nakaangat na mga riles. Katulad ng pinahihiwatig ng pangalan nito, kulay dilaw ang linya sa lahat ng mga mapa ng LRT.

Tumatakbo ang linya sa hilaga-timog na direksiyon, at dumadaan sa mga lungsod ng Caloocan, Maynila, Pasay, at Parañaque. Maaaring lumipat ang mga pasahero sa Linyang Asul sa Doroteo Jose, at sa Linyang Dilaw sa EDSA.

Bago ipinalabas ang Sistemang Panlulan ng Matatag na Republika, tinatawag dati na Linyang Dilaw, Unang Linya at Metrorail. Subalit, dilaw na ang kulay nito simula nang buksan ito noong 1984.

Kasaysayan

• Disyembre 1, 1984: Baclaran hanggang Central Terminal
• Mayo 12, 1985: Central Terminal hanggang Monumento
• Marso 22, 2010: Monumento hanggang Balintawak
• Oktubre 22, 2010: Balintawak hanggang Fernando Poe Jr.
• Nobyembre 16, 2024: Redemptorist hanggang Dr. Santos
• 2025: Fernando Poe Jr. hanggang Unified Grand Central Station
• 2031: Dr. Santos hanggang Niog

Ruta ng Linyang Berde

Dumadaan ang linya sa Taft Avenue (Radial Road 2), na pinili dahil sa mahaba ito. Nang lumipas, dumadaan naman ito sa Rizal Avenue at Rizal Avenue Extension (Radial Road 9) bago magtapos sa sulok ng Rizal Avenue Extension at EDSA.

Extension patungong Cavite

Ang extension ng LRT Line 1 sa timog, na kilala bilang South Extension Project o Cavite Extension Project, ay ginagawa at magsisilbi sa mga lugar ng Parañaque hanggang Cavite. Ang extension ay magmumula sa intersection ng Quirino Avenue, Harrison Avenue, at Taft Avenue Extension, pagkatapos ay maglalakbay pababa mula sa Redemptorist Road hanggang Coastal Road, at dadaan sa Parañaque River at papasok sa Ninoy Aquino Avenue hanggang sa makarating at tumawid sa C5 Extension Road.  ; at muling papasok sa Coastal Road, tatawid sa Las Piñas-Bacoor Boundary Bridge sa kahabaan ng Zapote River, at tatawid sa Alabang–Zapote Road at Aguinaldo Highway intersection, hanggang sa makarating sa Niog station na matatagpuan sa kahabaan ng Molino Boulevard sa Bacoor, Cavite. Ang extension na proyekto ay magdaragdag ng 8 istasyon na sumasaklaw sa 11.7 kilometro (7.3 milya) ng mga bagong elevated na seksyon ng riles at magiging ikatlong linya ng tren na umaabot sa labas ng Metro Manila area (pagkatapos ng silangang extension ng Line 2 at ang pagtatayo ng Line 7). Ang proyekto ay nahahati sa dalawang yugto - Ang Phase 1 ay sumasaklaw sa limang istasyon mula Redemptorist hanggang Dr. Santos, habang ang Phase 2 ay sumasaklaw sa natitirang tatlong istasyon mula Las Piñas hanggang Niog.

Ang proyekto ay unang inaprubahan ng National Economic and Development Authority noong 2000, habang ang Implementing Agreement para sa proyekto ay inaprubahan noong 2002, na isasagawa ng SNC-Lavalin bilang public-private partnership project. Gayunpaman, ang panukala ay kasunod na winakasan noong 2006. Sa parehong taon, ang gobyerno ay nakipagtulungan sa mga tagapayo (International Finance Corporation, White & Case, Halcrow at iba pa) upang magsagawa ng open-market na imbitasyon sa tender para sa extension at para sa isang 40-taon. konsesyon upang patakbuhin ang pinalawig na linya. Gayunpaman, ang proyekto ay itinigil ilang buwan bago matapos ni Gloria Macapagal Arroyo ang kanyang termino bilang Pangulo.

Ang mga plano para sa southern extension project ay sinimulan muli noong 2012 at inaasahang magsisimula sa pagtatayo noong 2014 ngunit naantala dahil sa mga isyu sa right of way. Nalutas ang mga isyu noong 2016 at noong Mayo 4, 2017, idinaos ang groundbreaking para sa ₱64.915 bilyon ($1.36 bilyon) South Extension Project, sa tulong ng Light Rail Manila Corporation at ng Japan International Cooperation Agency. Tampok din sa extension project ang pagtatayo ng tatlong intermodal facility, isang satellite depot na matatagpuan sa Zapote, at mass upgrades sa kasalukuyang Baclaran depot. Ang proyekto ay inaasahang makakatanggap ng higit sa 800,000 mga pasahero araw-araw sa sandaling makumpleto, kung saan ang kalihim ng DOTr na si Arthur Tugade ay inaasahang ang maagang pagkumpleto ng proyekto ay nasa loob ng 2020.

Ang linya ay palalawigin mula Parañaque patimog, na nagdudugtong sa Las Piñas at Bacoor sa network ng riles ng Mega Manila. Ang mga gawaing sibil sa extension ay nagsimula noong Mayo 7, 2019 matapos ma-clear ang mga right-of-way acquisition. Ang pagtatayo ng extension line ay itatayo gamit ang isang full span launching method, na kilala bilang isa sa pinakamabilis na paraan ng konstruksyon para sa mga tulay at elevated viaduct na nagbabawas ng oras at kabuuang espasyo ng lupa na kailangan para sa pagtatayo. May kabuuang 203 pi-girder ang ginamit para sa pagtatayo ng unang yugto ng extension, ang huli ay inilatag sa kahabaan ng Redemptorist Road, Baclaran noong Pebrero 7, 2022. Nakipagtulungan ang LRMC sa Bouygues Construction para sa mga gawaing sibil, Alstom para sa pag-install ng mga sistema ng pagbibigay ng senyas at komunikasyon, at ang RATP Dev Transdev Asia para sa pangkalahatang serbisyo sa engineering, pagkuha, konsultasyon, konstruksiyon at tulong para sa proyekto. Ang extension project din ang magsisilbing unang railway line na gagamit ng bagong construction method.

Ang LRT Line 1 South Extension Project ay bubuuin ng mga sumusunod na walong istasyon:

1. Redemptorist – Parañaque
2. Paliparang Pandaigdig ng Maynila – Parañaque
3. Asya World – Parañaque
4. Ninoy Aquino – Parañaque
5. Dr. Santos – Parañaque
6. Las Piñas – Las Piñas
7. Zapote – kasama ang mga hangganan ng Bacoor at Las Piñas
8. Niog – Bacoor

Inilatag din ang mga plano upang isama ang 2 karagdagang istasyon para sa proyekto ng extension:

1. Istasyon ng Manuyo Uno - Las Piñas
2. Istasyon ng Talaba - Bacoor

Noong Nobyembre 14, 2022, 75.3% na ang kumpleto ng proyekto. Ang Phase 1 ng extension (mula sa Redemptorist station hanggang sa Dr. Santos station) ay nakatakdang gumana sa Setyembre 2024, na may ganap na operasyon sa 2027.

Noong Disyembre 19, 2023, matagumpay na naisagawa ng Alstom ang unang test run sa kahabaan ng extension gamit ang LRTA 1100 class na tren.

Noong Abril 30, 2024, ang Phase 1 ay 98.2% na kumpleto, at magbubukas ito sa Nobyembre 16, 2024. Inanunsyo ni DOTR Executive Assistant Jonathan Gesmundo ang pagtatayo ng 8 karagdagang istasyon sa kasalukuyang 20 istasyon ng LRT-1, na may 11-kilometro (6.8 mi) na extension. Samantala, ang Phase 2 at 3 ay magsisimula ng operasyon sa 2031.

Bilang paghahanda sa pagbubukas ng extension ng linya, nag-anunsyo ng LRMC ang 3 weekend closures (Agosto 17-18, Agosto 24-25, at Agosto 31-Setyembre 1) sa buong linya ng LRT 1.

Extension patungong North Avenue

Ang orihinal na extension sa hilaga hanggang sa istasyon ng Roosevelt ay ipapalawig sa kasalukuyang ginagawang North Triangle Common Station. Ang lugar ng proyekto ng common station ay pinagtatalunan sa loob ng maraming taon hanggang sa nalagdaan ang isang kasunduan sa mga stakeholder noong Enero 2017. Nagsimula ang pagtatayo ng istasyon noong Setyembre 29, 2017 at pinaplanong magbukas sa taong 2025.

Mapa at mga Estasyon

Estasyon	Layo (km)		Paglipat	Lokasyon
	Sa pagitan ng estasyon	Kabuuan
Niog	-	-		Bacoor, Cavite
Zapote	-	-
Las Piñas	-	-		Las Piñas
Dr. Santos	-	-		Parañaque
Ninoy Aquino	-	-
Asia World	-	-	Parañaque Integrated Terminal Exchange (PITX)
Manila International Airport	-	-
Redemptorist	-	-
Baclaran	0.000	0.000		Pasay
EDSA	0.588	0.588	Linyang Dilaw: Taft Avenue	San Rafael, Pasay
Libertad	1.010	1.598		Santa Clara, Pasay
Gil Puyat	0.730	2.328		San Isidro, Pasay
Vito Cruz	1.061	3.389		Malate, Maynila
Quirino	0.827	4.216		Malate, Maynila
Pedro Gil	0.794	5.010		Ermita, Maynila
United Nations	0.754	5.764		Ermita, Maynila
Central	1.214	6.978		Ermita, Maynila
Carriedo	0.725	7.703		Santa Cruz at Quiapo, Maynila
Doroteo Jose	0.685	8.388	Linyang Bughaw: Recto	Santa Cruz, Maynila
Bambang	0.648	9.036		Santa Cruz, Maynila
Tayuman	0.618	9.654		Santa Cruz, Maynila
Blumentritt	0.671	10.325	PNR: Blumentritt	Sampaloc, Maynila
Abad Santos	0.927	11.252		Tondo, Maynila
R. Papa	0.660	11.912		Tondo, Maynila
5th Avenue	0.954	12.866		Grace Park East, Caloocan
Monumento	1.087	13.953		Grace Park East, Caloocan
Balintawak	2.250	16.203		Balintawak, Lungsod Quezon
Fernando Poe Jr.	1.870	18.073		Bago Bantay, Lungsod Quezon
North Avenue	-	-	Linyang Dilaw: North Avenue Linyang Pula: North Avenue Metro Manila Subway: North Avenue	EDSA, Bagong Pag-asa (LRT-1 at MRT-3) Bagong Pag-asa (MRT-7), Lungsod Quezon
Ang mga istasyon, linya, at/o iba pang koneksyon sa transportasyon na naka-italic ay kasalukuyang ginagawa, iminungkahi, hindi pa nabubuksan, o sarado pa.

Mga bagon

Mga kasalukuyang bagon

• 
  Unang-henerasyong tren, na inilunsad noong 1984. Tinatawag ding LRTA 1000 class.
• 
  Pangalawang-henerasyong tren, na inilunsad noong 1999. Tinatawag ding LRTA 1100 class.
• 
  Pangatlong-henerasyong tren, na inilunsad noong 2007. Tinatawag ding LRTA 1200 class.
• 
  Pang-apat na henerasyong tren, na inilunsad noong 2023. Tinatawag ding LRTA 13000 class.

`