Tingnan ang wikitext ng 2019 sa Pilipinas

{{navbox}}

Ito ang mga pangyayari ng '''2019 sa Pilipinas'''

== Panunungkulan ==
{{multiple image|caption_align=center|header_align=center
 | image1 = Rodrigo Duterte June 2016.jpg
 | alt1 = President Rodrigo R. Duterte
 | caption1 = {{nowrap|Rodrigo R.<br>Duterte}}
 | width1 = 115
 | image2 = VP Leni Meeting with Pres Duterte Cropped 2016.jpg
 | alt2 = Vice-President Leni Robredo
 | caption2 = {{nowrap|Leni G.<br>Robredo}}
 | width2 = 108
 | image3 = Sen. Pres Vicente Sotto (cropped2).jpg
 | alt3 = Senate President Vicente Sotto III
 | caption3 = {{nowrap|Vicente<br>Sotto III}}
 | width3 = 115
 | image4 = Arroyo_with_Xi_and_Sotto_(cropped).jpg
 | alt4 = House Speaker Gloria Macapagal-Arroyo
 | caption4 = {{nowrap|Gloria<br>Macapagal-Arroyo}}
 | width4 = 105
 | image5 = Bersamin in robes.jpg
 | alt5 = Chief Justice Lucas Bersamin
 | caption5 = {{nowrap|Lucas<br>Bersamin}}
 | width5 = 104
 }}
* [[President of the Philippines|President]]: [[Rodrigo Duterte|Rodrigo R. Duterte]] ([[PDP–Laban]])
* [[Vice President of the Philippines|Vice President]]: [[Leni Robredo|Leni G. Robredo]] ([[Liberal Party (Philippines)|Liberal]])
* [[Philippine Congress|Congress]] ([[17th Congress of the Philippines|17th]], ''ended June 4''):
** [[Senate of the Philippines|Senate President]]: [[Tito Sotto|Vicente Sotto III]] ([[Nationalist People's Coalition|NPC]])
** [[House of Representatives of the Philippines|House Speaker]]: [[Gloria Macapagal-Arroyo]] (PDP–Laban), until June 30
* [[Philippine Congress|Congress]] ([[18th Congress of the Philippines|18th]], ''convened July 22''): 
** Senate President: Vicente Sotto III (NPC)
** House Speaker: [[Alan Peter Cayetano]] ([[Nacionalista Party|Nacionalista]]), elected July 22
* [[Supreme Court of the Philippines|Chief Justice]]:  [[Lucas Bersamin]]
{{clear}}

== Kaganapan ==
=== Kasalukuyang mga Kaganapan ===
* Hulyo 22 - Nagbigay ng [[Talumpati sa Kalagayan ng Bansa 2019 (Pilipinas)|Talumpati sa Kalagayan ng Bansa]] ang Pangulo ng Pilipinas na si [[Rodrigo Duterte]] sa Kongreso ng Pilipinas. Ito ang kanyang ikaapat na Talumpati sa Kongreso.
* Agosto 13 &ndash; Pinirmihan ng Pangulo ng Pilipinas na si Rodrigo Duterte ang batas na idinideklera ang Setyembre 8 bilang pista opisyal sa Pilipinas na may pasok upang bigyan alaala ang Pista ng Kapanganakan ni [[Birheng Maria]].

=== Kronolohiya ===

=== Politika at Halalan ===
* Mayo 13
** Pangkalahatang halalan sa Pilipinas, 2019: Bumoto ang mga botanteng Pilipino upang ihalal ang mga bagong kasapi ng Senado ng Pilipinas at Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas, gayon din ang iba pang puwesto sa lokal na pamahalaan.
** Isang glitch o depekto ang naganap sa transparancy server ng Komisyon sa Halalan na nagdulot sa pagkaantala ng bahagiang pagpapalabas ng resulta ng [[Pangkalahatang halalan sa Pilipinas, 2019]].

=== Negosyo at ekonomiya ===
: Umaangat na ang Pilipinas sa Bigas sa pagitan ng China
: Ekonomiya sa [[Maynila]] matapos ang termino ni [[Joseph Estrada]] bilang mayor, sa pag-upo ni mayor [[Isko Moreno]], muling nanumbalik ang sigla sa lungsod-kapitol ng [[Maynila]] sa mahigit na 3 linggo sa kanyang, pag-upo bilang Mayor, pinaganda nito ang mga Establishmento, Landmarks, Parks at iba pa.

=== Sakuna at aksidente ===
{{Pangunahin|Lindol sa Luzon ng 2019}}
* Abril 22 - '''2019 Luzon earthquake'''; Isang lindol ang yumanig sa Luzon, Pilipinas na nasa magnitud na 6.1 at matatagpuan ang episentro sa 18 kilometro (11 milya) hilagang-silangan ng Castillejos, Zambales na naganap noong 17:11 (PST). Labing-isang katao ang namatay dahil sa lindol sa mga munisipalidad ng Porac at Lubao ng lalawigan ng Pampanga at nagkaroon din ang lalawigan ng mga pinsala sa mga kalsada, tulay at gusali partikular ang Paliparang Pandaigdig ng Clark, isang supermarket at isang simbahan. (nakalarawan ang isang arko sa Pampanga na napinsala ng lindol).
{{Pangunahin|Lindol sa Bisayas ng 2019}}

* Abril 23 - '''2019 Visayas earthquake'''; Matapos ang lindol sa Pampanga, Luzon, naitala ang pag-yanig sa isla ng Samar ma tapos ang lindol sa kabuuan ng Luzon, Naitala ang lindol sa [[San Julian, Eastern Samar]] na nag tala ng Magnitud 6.4 (VII very strong), ito ay napag-alaman at determinado dahil sa pag galaw at pag uga ng lindol sa Luzon, kaya't na gising ang Philippine Trench. 
{{Pangunahin|Kolera ng baboy sa Luzon ng 2019–20}}

* Agosto 19 - '''2019 Luzon hog cholera outbreak''' - ay isang disease na nakukuha mula sa baboy kapwa baboy ito ay may kinitil na aabot sa 7,000 + na baboy mula Agosto hanggang Nobyembre, kasabay ng '''African Swine Fever''', '''ASF''' sa [[Kalakhang Maynila]] at lalawigan ng [[Rizal]] ito ay umabot pa sa [[Angeles]] sa [[Pampanga]] at [[Binmaley, Pangasinan]] noong Eneri 20, 2020. 
{{Pangunahin|Pagsiklab ng polio sa Pilipinas ng 2019–20}}

* Setyembre 19 - '''2019–20 Philippine poliovirus outbreak''' - ay isang disease na nakukuha mula sa tao at ang sanhi ay pag-kalumpo sa paa, ito ay karaniwang dumadapong sakit sa mga idad ng mga bata 2 hanggang 4 pataas ito ay lumaganap sa mismong buwan at sumunod sa mga isla ng [[Luzon]] at [[Mindanao]]. 

{{Pangunahin|Mga lindol sa Cotabato ng 2019}}
* Oktubre 2019 - '''2019 Cotabato earthquakes'''; Sunod sunod na pag lindol ang nag-ganap sa isla ng Mindanao sa katapusan buwan ng Oktubre 2019, ito ay tinatawag na earthquake swarm o sunod-sunod na pag lindol tulad ng nangyari sa [[Lindol sa Batangas (2017)]] noong buwan ng Abril, ito ay kadahilan sa pag-galaw ng mga faults ito ay ang mga North at South Columbio Fault, Makilala Fault at Tangbulan Fault kasama rin ang M'lang Fault.
: Oktubre 16; ay naitala ang 6.3 sa mga bayan ng M'lang, Tulunan at lungsod Kidapawan at ilan pang bayan at lungsod sa [[SOCCKSARGEN]],
: Oktubre 29; ay naitala ang 6.6 sa mga bayan ng Tulunan, Makilala, Digos, Malungon at Kidapawan sa mga niyanig rin ng lindol noong Oktubre 16. Ang matinding napuruhan nito ay ang lungsod Kidapawan, 
: Oktubre 31, ay naitala ang 6.5 sa mga bayan Tulunan, Makilala, Kidapawan at Santa Cruz matapos ang lindol kinahaponan.

{{Pangunahin|Bagyong Quiel}}
* Nobyembre 23 - Sinalanta ni Quiel ang [[Cagayan]] at [[Isabela]] na nag iwan ng malawakang pag-baha at pag-kasira ng mga pananim gulay at palayan kahit malayo ito, Ito rin ay naminsala sa mga probisya ng [[Kanlurang Mindoro]] at [[Bataan]].

{{Pangunahin|Bagyong Tisoy}}
* Disyembre 3 - Sinalanta ni Tisoy ang mga rehiyon ng [[Rehiyon ng Bicol]] at [[Mimaropa]], Nag-iwan ito ng malawakang pag-kasira ng mga jabahayn, palayan, pang-kahuyan

{{Pangunahin|Lindol sa Davao del Sur ng 2019}}
* Disyembre 15 - Niyanig ng 6.9 ang buong [[Mindanao]] ito ay namataan sa Matanao, Davao del Sur lubhang naapektuhan ang mga kalapit rehiyon nito. 

{{Pangunahin|Bagyong Ursula}}
* Disyembre 25 - Sinalanta ni Ursula sa [[Araw ng Pasko]] ang mga taga-kanlurang kabisayaan sa isla ng Panay-Rehiyon 6.

=== Sining at Kalinangan ===

=== Internasyonal na relasyon ===

=== Palakasan ===
* Hulyo 21- Tinalo ni [[Manny Pacquiao]] si [[Keith Thurman]] sa pamamagitan ng split decision na naganap sa MGM Grand Garden Arena, Las Vegas, Nevada, Estados Unidos.

== Mga Itinakdang Pangyayari ==
=== Nakatakda ===

== Mga Paggunita ==
Sa karagdagan, inoobserbahan ng maraming lugar ang mga lokal na pista opisyal, tulad ng pagkakatatag ng kanilang bayan. Ito rin ay "espesyal na araw. "

* Enero 1 – '''Unang Araw ng Bagong Taon'''
* Enero 23 – ''[[Unang Republika ng Pilipinas]]''
* Pebrero 5 – ''[[Bagong Taong Tsino]]'', unang araw ng unang buwang lunar sa Kalendaryong Tsino.
* Pebrero 25 – ''[[Rebolusyong EDSA ng 1986]]''
* Abril 9 – '''[[Araw ng Kagitingan]]'''
* Abril 18 – '''[[Huwebes Santo]]'''
* Abril 19 – '''[[Biyernes Santo]]'''
* Abril 20 – ''[[Sabado de Gloria]]''
* Abril 27 – ''Araw ni Lapu-Lapu''
* Mayo 1 – '''[[Araw ng Paggawa]]'''
* Mayo 13 – ''Araw ng Halalan''
* Hunyo 5 – [[Eid al-Fitr]], Pista ng Pagtatapos ng Ramadan
* Hunyo 12 – '''[[Araw ng Kalayaan]]'''
* Agosto 12 - [[Eid'l Adha]], Pista ng Pag-aalay
* Agosto 21 – ''Araw ni Ninoy Aquino''
* Agosto 26 – '''Araw ng mga Bayani'''
* Oktubre 31 – ''Special non-working holiday''
* Nobyembre 1 – ''[[Araw ng mga Patay]]''
* Nobyembre 30 – '''Araw ni Bonifacio'''
* Disyembre 25 – '''[[Araw ng Pasko]]'''
* Disyembre 30 – '''Araw ni Rizal'''
* Disyembre 31 – ''Huling araw ng taon'' (Sa pagdiriwang ng Bagong Taon)

==Kamatayan==
'''Enero'''
* [[Enero 7]] - [[Carmencita Reyes]], Pilipinong pulitiko (ipinanganak 1931)
* [[Enero 19]] - [[Henry Sy]], Pilipino-Tsinong negosyante (ipinanganak 1924)
* Enero 28 – [[Pepe Smith]] ''(ipinanganak 1947)'', musikero ng ''Pinoy rock''<ref name="d5yr" />

'''Pebrero'''
* Pebrero 9 – [[Bentong]] ''(ipinanganak 1964)'', aktor-komedyante<ref name="d5yr" />
* [[Pebrero 11]] - [[Armida Siguion-Reyna]], Pilipinong mang-aawit, artista at tagapangulo ng [[MTRCB]] (ipinanganak 1930)
* [[Pebrero 20]] - [[Francisco Mañosa]], Arkitektura (ipinanganak 1931)
* [[Pebrero 23]] - [[Nestor Espenilla Jr.]], Gobernador ng [[Bangko Sentral ng Pilipinas]] (ipinanganak 1958)

'''Marso'''
* [[Marso 8]] - [[Boyong Baytion]], Pilipinong Direktor
* Marso 9 – [[Chokoleit]] ''(ipinanganak 1972)'', aktor-komedyante<ref name="d5yr" />

'''Abril'''

'''Mayo'''
* [[Mayo 31]] - [[Gary Lising]], Pilipinong komedyante (ipinanganak 1942)

'''Hunyo'''
* Hunyo 20 – [[Eddie Garcia]] ''(ipinanganak 1929)'', aktor<ref name="d5yr" />

'''Hulyo'''

'''Agosto'''
* [[Agosto 19]] - [[Gina Lopez]], dating kalihim ng DENR at host ng ''G-Diaries'' (ipinanganak 1953)

'''Setyembre'''
* [[Setyembre 8]] - [[Lito Legaspi]], Pilipinong aktor (ipinanganak 1942)

'''Oktubre'''
* Oktubre 4 – [[Tony Mabesa]], aktor pang-entablado at isa sa mga nagpasimula ng teatro pampamantasan sa bansa<ref name="d5yr">{{cite news |title=In loving memory: Famous personalities who died in the past 5 years |url=https://starcinema.abs-cbn.com/2021/11/15/news/famous-personalities-who-died-in-the-past-5-years-70666/ |work=[[Star Cinema]] |publisher=[[ABS-CBN]] |date=2021-11-15 |access-date=2022-01-17}}</ref>
* [[Oktubre 5]] - [[Amalia Fuentes]], Pilipinang aktres (ipinanganak 1940)

'''Nobyembre'''

'''Disyembre'''
* [[Disyembre 9]] – [[Mico Palanca]] ''(ipinanganak 1978)'', aktor<ref name="d5yr" />

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}

{{Taon sa Pilipinas}}
{{Taon sa Asya|2019}}
{{stub|Taon|Pilipinas}}

[[Kategorya:2019 sa Pilipinas]]