Tingnan ang wikitext ng Adriano

{{Infobox Roman emperor
| name         = Adriano
| image        = München SMAEK 2019-03-23n.jpg
| image_size   = 
| alt          = Busto ni Adriano
| caption      = Busto ni Adriano, {{circa}} 130
| succession   = [[Roman emperor]]
| reign        = 11 August 117 – 10 July 138
| predecessor  = [[Trajan]]
| successor    = [[Antoninus Pius]]
| birth_name   = Publius Aelius Hadrianus
| birth_date   = 24 January 76
| birth_place  = [[Italica]], [[Hispania Baetica]], present-day Spain
| death_date   = 10 July 138 (edad 62)
| death_place  = [[Baiae]], [[Roman Italy|Italia]]
| burial_place = {{ordered list|[[Puteoli]]|[[Horti Domitiae|Mga Hardin ni Domitia]]|[[Castel Sant'Angelo|Mausoleo ni Adriano]]}}
| spouse       = [[Vibia Sabina]]
| issue        = {{ubl|[[Lucius Aelius Caesar]]|[[Antoninus Pius]]}}
| issue-type   = Adoptive children
| regnal name  = Imperator Caesar Traianus Hadrianus Augustus<ref>Salmon, 333</ref>
| dynasty      = [[Nerva–Antonine dynasty|Nerva–Antonine]]
| father       = {{ubl|[[Publius Aelius Hadrianus Afer]]|Trajan (adoptive)}}
| mother       = [[Domitia Paulina]]
| religion     = [[Relihiyong Helenistika]]
}}
Si '''Adriano''' o '''Hadrian''' ({{Lang-la|Caesar Trajanus Hadrianus}}  {{IPA-la|ˈkae̯sar trajˈjaːnʊs (h)adriˈjaːnʊs|}}; Enero 24, 76 - Hulyo 10, 138) ay ang [[Romanong Emperador|emperador ng Roma]] mula 117 hanggang 138. Siya ay isinilang sa [[Italica]] (malapit sa modernong [[Santiponce]] sa España), isang Romanong ''[[Municipium|munisipalidad]]'' na itinatag ng mga [[Mga Italiko|Italikong]] naninirahan sa [[Hispania Baetica]]; ang kaniyang sangay ng mga [[gens Aelia]], ang ''Aeli Hadriani'', ay nagmula sa bayan ng [[Atri, Abruzzo|Hadria]]. Ang kaniyang ama ay may ranggo na senador at unang pinsan ni Emperor [[Trajano]]. Ikinasal si Hadrian sa apo ni Trajan na si [[Vibia Sabina]] sa unang bahagi ng kaniyang karera bago naging emperador si Trajano at posibleng sa utos ng asawa ni Trajan na si [[Pompeia Plotina]]. Si Plotina at ang malapit na kaibigan at tagapayo ni Trajano na si [[Lucius Licinius Sura]] ay may mabuting pakikitungo kay Adriano. Nang mamatay si Trajano, sinabi ng kaniyang balo na hinirang niya si Adriano bilang emperador kaagad bago siya namatay.

Inaprubahan ng militar at Senado ng Roma ang paghalili ni Adirano, ngunit ang apat na nangungunang senador ay labag sa batas na pinatay pagkatapos. Sila ay sumalungat kay Adriano o tila nagbabanta sa kaniyang paghalili, at pinanagutan siya ng Senado sa kanilang pagkamatay at hindi siya pinatawad. Nagkamit siya ng karagdagang hindi pag-apruba sa mga piling tao sa pamamagitan ng pag-abandona sa mga patakarang ekspansiyon ni Trajano at mga natamo sa teritoryo sa [[Mesopotamia (lalawigang Romano)|Mesopotamia]], [[Asiria (lalawigang Romano)|Asiria]], [[Romanong Armenia|Armenia]], at mga bahagi ng [[Romanong Dacia|Dacia]]. Mas pinili ni Adriano na mamuhunan sa pagbuo ng matatag, mapagtatanggol na mga hangganan at ang pag-iisa ng magkakaibang mga tao ng imperyo. Kilala siya sa pagtatayo ng[[Pader ni Adriano]], na minarkahan ang hilagang hangganan ng [[Romanong Britanya|Britannia]].

Masigasig na itinuloy ni Adriano ang kaniyang sariling mga imperyal na mithiin at personal na interes. Bumisita siya sa halos lahat ng lalawigan ng Imperyo, na sinamahan ng isang imperyal na retinue ng mga espesyalista at administrador. Hinikayat niya ang paghahanda at disiplina ng militar at pinaunlad, idinisenyo, o personal na tinustusan ang iba't ibang institusyong sibil at relihiyon at mga proyekto sa pagtatayo. Sa Roma mismo, itinayo niya muli ang [[Panteon, Roma|Pantheon]] at itinayo ang malawak na [[Templo nina Venus at Roma]]  Sa Ehipto, maaaring itinayo niya muli ang [[Serapeum ng Alejandria]]. Siya ay isang masigasig na tagahanga ng Gresya at hinangad na gawing kabesera ng kultura ng Imperyo ang Atenas, kaya iniutos niya ang pagtatayo ng maraming masaganang templo doon. Ang kaniyang matinding pakikipag-relasyon sa kabataang Griyego si [[Antinous]] at ang hindi napapanahong pagkamatay ng huli ay humantong kay Adriano na magtatag ng isang malawakang kulto sa huling bahagi ng kaniyang paghahari. Pinigilan niya ang [[Aklasan ni Bar Kokhba|pag-aalsa ng Bar Kokhba]] sa [[Judea (lalawigang Romano)|Judea]].

== Mga pagsipi ==