Tingnan ang wikitext ng Agosto

{{calendar|lk=on|show_year=on|float=right|month=august|prevnext=on}}
[[File:Reeve and Serfs.jpg|thumb|Paglalarawan ng pag-aani sa pahinang kalendaryo ng Agosto ni Reyna Mary Psalter (fol. 78v), ca. 1310]]

Ang '''Agosto''' ay ang ikawalong buwan ng taon sa mga [[kalendaryong Huliyano]] at [[kalendaryong Gregoryano|Gregoryano]]. May haba itong 31 araw.<ref>{{Cite web |title=August {{!}} month {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/August-month |access-date=2023-12-16 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>

Sa [[Timog Emisperyo]], ang Agosto ay ang kapanahunang katumbas ng [[Pebrero]] sa [[Hilagang Emisperyo]]. Sa Hilagang Emisperyo, pumapatak ang Agosto sa kapanahunang [[tag-init]]. Pumapatak naman sa Timog Emisperyo ang Agosto tuwing kapanahunang [[tag-niyebe]]. Sa maraming bansa sa [[Europa]] ang Agosto ay pistang buwan para sa karamihan ng mga manggagawa. Maraming pistang [[relihiyon|panrelihiyon]] ang nagaganap tuwing Agosto noong [[sinaunang Roma]].<ref>Nagaganap ang Supplicia canum tuwing Agosto 3, ang Lychnapsia tuwing Agosto 12, ang Nemoralia tuwing Agosto 13–15 (o kabilugan ng buwan ng Agosto), ang Tiberinalia at Portumnalia tuwing Agosto 17, ang Consuales Ludi tuwing Agosto 18, ang Vinalia rustica tuwing Agosto 19, ang Vulcanalia tuwing August 23, ang Opiconsivia tuwing Agosto 25, at ang Volturnalia tuwing Agosto 27. Hindi tumutugma ang mga petsang ito sa makabagong kalendaryong Gregoryano.</ref>

Nangyayari ang ilan pag-ulan ng [[bulalakaw]] sa Agosto. Tuwing Agosto ang Kappa Cygnids, na iba't iba ang petsa kada taon. Tuwing maagang Hulyo hanggang mga Agosto 10 ang pag-ulan ng bulalakaw na Alpha Capricornids, at nagaganap ang Katimugang Delta Aquariids mula sa kalagitanaan ng Hulyo hanggang kalagitnaan ng Agosto, na may mga araw ng tugatog na nagbabago taon-taon. Napakainam na pagmasdan ang kumpol na [[bituin]] na Messier 30 tuwing Agosto.

Sa mga aborihen ng [[Kapuluang Canarias]], lalo na sa Guanches ng [[Tenerife]], natanggap ng buwan ng Agosto sa pangalan ng Beñesmer o Beñesmen, na pistang pag-aani din tuwing Agosto.<ref>{{cite book |last=Abréu Galindo |first=Juan de |url=http://mdc.ulpgc.es/cdm/ref/collection/MDC/id/70784 |title=Historia de la conquista de las siete islas de Gran Canaria |publisher=Imprenta, Litografía y Librería Isleña |year=1848 |location=Santa Cruz de Tenerife |language=en |access-date=Oktubre 5, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181212135233/https://mdc.ulpgc.es/cdm/ref/collection/MDC/id/70784 |archive-date=Disyembre 12, 2018 |url-status=dead |orig-year=1632}}</ref><ref>{{cite book |last=Torriani |first=Leonardo |url=http://mdc.ulpgc.es/cdm/ref/collection/MDC/id/44103 |title=Descripción e historia del reino de las Islas Canarias: antes Afortunadas, con el parecer de sus fortificaciones |publisher=Goya Ediciones |year=1959 |location=Santa Cruz de Tenerife |language=en |access-date=Oktubre 5, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181123065752/https://mdc.ulpgc.es/cdm/ref/collection/MDC/id/44103 |archive-date=Nobyembre 23, 2018 |url-status=dead |orig-year=1590}}</ref>

Orihinal na ipinangalan ang buwan bilang ''Sextilis'' sa [[Latin]] dahil ito ang ika-6 na buwan sa orihinal na sampuhang-buwan ng kalendaryong Romano sa ilalim ni [[Romulo at Remo|Romulo]] noong 753 BC, na [[Marso]] ang unang buwan ng taon. Noong mga 700&nbsp;BC, ito ang naging ikawalong buwan nang naidagdag ang [[Enero]] at [[Pebrero]] sa taon bago ang Marso ni Haring [[Numa Pompilius|Numa Pompilio]], na binigyan din ng 29 araw. Dinagdag ni [[Julio Cesar]] ang dalawang araw nang nilikha niya ang [[kalendaryong Huliyano]] noong {{auc|46|BC|main=greg}}, na binigyan ito ang makabagong 31 araw na haba.

Noong 8 BC, pinalitan ang pangalan ng buwan bilang parangal kay Emperador [[Augusto]].<ref>{{cite web| url = https://www.livescience.com/45650-calendar-history.html| title = Keeping Time: Months and the Modern Calendar | website = Live Science| date = Mayo 16, 2014|language=en}}</ref> Sang-ayon sa Senado konsulto na binanggit ni Macrobio, pinili niya ang buwan na ito dahil sa panahon ito naganap ang ilang niyang dakilang tagumpay, kabilang pananakop ng [[Ehipto]].<ref>{{cite web |title=Year of Julius Caesar, A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890), William Smith, LLD, William Wayte, G. E. Marindin, Ed. |url=https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0063:id=calendarium-cn |language=en}}</ref> Sinasabi ng karaniwang inuulilt na alamat na mayroong 31 araw ang Agosto dahil nais ni Augusto na tumbasan ang kanyang buwan sa haba ng Hulyo ni Julio Cesar, subalit imbento lamang ito noong ika-13 dantaon na iskolar na si Johannes de Sacrobosco. Sa katunayan, mayroon nang 31 araw ang Sextilis bago pa man napalitan ang pangalan nito, at hindi ito pinili dahil sa haba nito.<ref>{{cite magazine |first=Roscoe |last=Lamont |year=1919 |title=The Roman calendar and its reformation by Julius Caesar |magazine=Popular Astronomy |volume=27 |pages=583–595, esp.&nbsp;585–587 |bibcode=1919PA.....27..579P |url=http://articles.adsabs.harvard.edu//full/1919PA.....27..579P/0000583.000.html|language=en}} Tinalakay ang teoriya ni Sacrobosco sa mga pahina &nbsp;585–587.</ref><ref>{{cite book |last=Nothaft |first=C. Philipp E. |date=2018 |title=Scandalous Error: Calendar Reform and Calendrical Astronomy in Medieval Europe |publisher=Oxford University Press |page=122 |isbn=9780198799559 |doi=10.1093/oso/9780198799559.001.0001|language=en}}</ref>

== Mga simbolo ==
[[Talaksan:Gladiolus_imbricatus1002.jpg|thumb|Gladiyolus]]
[[Talaksan:Peridot-China.jpg|alt=Peridot gemstones|thumb|Mga batong-hyas na peridoto]]
[[Talaksan:Sardonyx_Inscription.JPG|alt=Sardonyx stone|thumb|Batong sardonise]]
[[Talaksan:Spinel-Calcite-258747.jpg|alt=Red spinel on calcite|thumb|Pulang espinela sa kalsita]]
Ang mga ''birthstone'' o batong-kapanganakan ng Agosto ay peridoto, sardonise, at espinela.<ref>{{cite web |title=Why the American Gem Society |url=https://www.americangemsociety.org/en/august-birthstones |website=American Gem Society}}</ref> Ang bulaklak-kapanganakan nito ay gladiyolus o [[Poppy|amapola]], na nangunguhulugang ganda, tibay ng karakter, pag-ibig, kasal at pamilya.<ref>{{Cite web |date=2012-09-11 |title=Birth Months, Flowers, and Gemstones - SHG Resources |url=http://www.shgresources.com/gems/birthflowers/ |access-date=2024-08-03 |website=archive.ph |language=en |archive-date=2012-09-11 |archive-url=https://archive.today/20120911093344/http://www.shgresources.com/gems/birthflowers/ |url-status=dead }}</ref> Ang simbolong [[Zodiac|sodyak ng Kanluran]] signs are [[Leo]] (hanggang Agosto 22) at [[Virgo]] (mula Agosto 23 pataas).<ref>Dumadaan ang Daigdig sa pinagkrusan ng mga simbolo sa ganap na 15:44 UT/GMT noong Agosto 22, 2020. Dumaan muli ito sa ganap na at 21:34 UT/GMT noong Agosto  22, 2021.</ref><ref name="astrology">{{cite web |title=Astrology Calendar |url=https://www.yourzodiacsign.com/calendar/ |website=yourzodiacsign}} Mga simbolo sa UT/GMT para sa 1950–2030. (sa Ingles)</ref>

== Mga pagdiriwang ==

===Buong buwan===
* Buwan ng [[Wikang Pambansa]] sa [[Pilipinas]].
===Nailipipat===

==== Ikalawang Lunes ====

* Araw ng mga Bayani ([[Zimbabwe]])
* Araw ng Tagumpay (''Victory Day'', [[Hawaii]] at [[Rhode Island|Pulong Rhode]], [[United States|Estados Unidos]])

====Huling Lunes====
* Araw ng mga Ama ([[Timog Sudan]])
* Pambansang Araw ng mga Bayani (Pilipinas)<ref>{{Cite web |title=Maligayang Araw ng mga Bayani – National Library of the Philippines |url=https://web.nlp.gov.ph/maligayang-araw-ng-mga-bayani/ |access-date=2024-08-03 |language=}}</ref>
* Araw ng Liberasyon (Hong Kong)

===Nakapirmi===

* [[Agosto 1]]
** Araw ng Sandatahang Lakas ([[Tsina]])
* [[Agosto 6]]
** Pista ng Transpigurasyon
* [[Agosto 8]]
** Araw ng mga Ama ([[Taiwan]])
* [[Agosto 9]]
** Pandaigdigang Araw ng mga Katutubo sa Mundo ([[Mga Nagkakaisang Bansa]])
** Pambansang Araw ([[Singapore]])
** Pambansang Araw ng Kababaihan ([[Timog Aprika]])
* [[Agosto 11]]
** Araw ng Watawat ([[Pakistan]])
** Araw ng Kalayaan ([[Chad]])
** Araw ng Bundok ([[Hapon]])
* [[Agosto 12]]
** Pandaigdigang Araw ng Kabataan (Mga Nagkakaisang Bansa)
* [[Agosto 13]]
** Araw ng Kalayaan ([[Republika ng Gitnang Aprika]])
** Araw ng Kababaihan ([[Tunisia]])
* [[Agosto 15]]
** [[Pag-aakyat sa Langit kay Maria|Kapistahan ng Pag-akyat ni Maria sa Langit]] (banal na araw ng pangilin sa [[Romano Katoliko|Katoliko]], isang publikong pista sa maraming bansa)
** Kapistahan ng Dormisyon ng Ina ng Diyos ([[Simbahang Ortodokso ng Silangan]], [[Ortodoksiyang Oriental]], at Simbahang Katoliko ng Silangan)
** Unang araw ng Pagbabaha ng [[Ilog Nilo|Nilo]], o ''Wafaa El-Nil'' ([[Ehipto]] at [[Koptikong Ortodoksong Simbahan ng Alehandriya|Simbahang Coptiko]])
* [[Agosto 17]]
** Ang Kaarawan ni [[Marcus Garvey]] (Rastafari)
* [[Agosto 18]]
** Araw ng Konstitusyon ([[Indonesia]])
** Pambansang Araw ng Agham ([[Thailand]])
* [[Agosto 19]]
** Pista ng Transpigurasyon ([[kalendaryong Huliyano]])
** Pandaigdigang Humanitaryong Araw 
* [[Agosto 21]]
** Araw ni [[Ninoy Aquino]] (Pilipinas)
* [[Agosto 28]]
** Pag-akya ni Maria (Simbahang Ortodokso ng Silangan, isang publikong pista sa [[Hilagang Masedonya]], [[Serbia|Serbya]] at [[Heorhiya]])

==Mga sanggunian==
{{reflist}}
{{Months}}
[[Kategorya:Buwan (panahon)]]
[[Kategorya:Agosto]]