Tingnan ang wikitext ng Beauty and the Beast (pelikula noong 1991)

{{Infobox film
| name        = Beauty and the Beast
| image       = Beauty And The Beast - Official Logo.jpg
| director    = {{Plainlist|
* Gary Trousdale
* Kirk Wise
}}
| producer    = Don Hahn
| screenplay  = Linda Woolverton
| story       = {{Plainlist|
* Roger Allers
* Brenda Chapman
* Chris Sanders
* Burny Mattinson
* Kevin Harkey
* Brian Pimental
* Bruce Woodside
* Joe Ranft
* Tom Ellery
* Kelly Asbury
* Robert Lence 
}}
| based_on    = {{based on|''[[Beauty and the Beast]]''|Jeanne-Marie Leprince de Beaumont}}
| starring    = {{Plainlist|
* Paige O'Hara
* Robby Benson
* Richard White
* Jerry Orbach
* David Ogden Stiers
* [[Angela Lansbury]]
* Rex Everhart
* Jesse Corti
}}
| music       = Alan Menken
| editing     = John Carnochan
| studio      = {{Plainlist|
* Walt Disney Pictures<ref name=afi>{{cite web|url=http://www.afi.com/members/catalog/DetailView.aspx?s=&Movie=55212|title=Beauty and the Beast|work=[[American Film Institute]]|accessdate=March 28, 2017}}</ref>
* Walt Disney Feature Animation<ref name=numbers>{{cite web|url=http://www.the-numbers.com/movie/Beauty-and-the-Beast-(1991)#tab=summary|title=Beauty and the Beast (1991)|work=[[The Numbers (website)|The Numbers]]|accessdate=April 3, 2017}}</ref>
* [[Silver Screen Partners|Silver Screen Partners IV]]<ref name=afi/>
}}
| distributor = Buena Vista Pictures<ref name=afi/>
| released    = {{Film date|1991|9|29|New York Film Festival|1991|11|22|Estados Unidos|1991|12|20|Pilipinas}}
| runtime     = 84 mga minuto<!--Theatrical runtime: 84:16--><ref>{{cite web|url=http://www.bbfc.co.uk/releases/beauty-and-beast-film|title=''Beauty and the Beast'' (U)|work=[[British Board of Film Classification]]|date=February 5, 1992|access-date=September 28, 2016|archive-date=2 Oktubre 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161002071613/http://www.bbfc.co.uk/releases/beauty-and-beast-film|url-status=dead}}</ref>
| country     = Estados Unidos
| language    = Ingles
| budget      = $25 milyon<ref name="box office">{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=beautyandthebeast.htm|title=Beauty and the Beast|work=[[Box Office Mojo]]}}</ref>
| gross       = $425 milyon<ref name="box office" />
}}
Ang '''''Beauty and the Beast''''' (literal na salin sa [[wikang Tagalog|Tagalog]]: '''''Si Maganda at ang Halimaw''''') ay isang [[Estados Unidos|Amerikanong]] [[pelikulang animasyon]] na ginawa noong 1991&nbsp;ng Walt Disney Feature Animation at ipinamamahagi ng Walt Disney Pictures. Ang ''Beauty and the Beast'' ay ipinalabas sa mga sinehan noong 13 Nobyembre 1991. Ito ang ika-tatlumpung pelikulang animasyon sa Disney. Batay ito sa [[kuwentong-bibit]] [[Beauty and the Beast|na may kaparehong pamagat]] ni Jeanne-Marie Le Prince de Beaumont<ref>LePrince de Beaumont, Jeanne-Marie (1783). [http://www.pitt.edu/~dash/beauty.html "Containing Dialogues between a Governess and Several Young Ladies of Quality Her Scholars"]. ''The Young Misses Magazine 1:'' pah. 45–67. {{in lang|en}}</ref> at ginamitan ng ilang konsepto mula sa isang pelikula noong 1946 na may kaparehong pamagat.<ref>Ginell, Carl (2 Agosto 2007). [http://www.toacorn.com/news/2007/0802/dining_and_entertainment/048.html Beauty and the Beast stellar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080708215712/http://www.toacorn.com/news/2007/0802/dining_and_entertainment/048.html |date=2008-07-08 }}. ''Toacorn.com.'' Hinango noong 15 Hulyo 2010. {{in lang|en}}</ref> Umiikot ang kuwento sa isang prinsipeng nagbagong-anyo at naging halimaw na si ''Beast'', at ang dilag na si ''Belle'' na ikinulong niya sa kanyang kastilyo. Upang bumalik sa dating anyo, dapat siyang umibig kay Belle at mapaibig din niya ito bago pa man malagas ang huling [[talulot]] ng isang mahiwagang bulaklak at kung hindi, siya'y mananatiling halimaw habang-buhay.

Ito ang ikatlong pelikulang animasyong ipinalabas sa panahong tinawag na ''Disney Renaissance'', na nagsimula noong 1989 nang ipalabas ang ''The Little Mermaid'' at natapos nang ipalabas ang ''Tarzan'' noong 1999. Maraming pelikulang animasyon na sumunod dito ang naimpluwensiyahan ng paghalo nito ng tradisyonal na animasyon at ng imaheng ginawa ng [[kompyuter]].

Isinulat ni Linda Woolverton ang dulang pampelikula nito, mula sa istoryang isinulat nina Roger Allers, Brenda Chapman, Chris Sanders, Burny Mattinson, Kevin Harkey, Brian Pimental, Bruce Woodside, Joe Ranft, Tom Ellery, Kelly Ashbury, at Robert Lence, sa direksiyon ni Gary Trousdale at Kirk Wise, at produksiyon ni Don Hahn. Ang musika ng pelikula ay linikha ni Alan Menken at Howard Ashman, na mga sumulat din ng musika at mga kanta ng ''The Little Mermaid'' ng Disney.

Naging matagumpay sa takilya ang ''Beauty and the Beast'' nang ito'y ipalabas at kumita ng $403 milyon sa buong mundo. Ito rin ay naging nominado sa maraming gawad-parangal at nanalo ng Golden Globe Awards para sa ''Best Motion Picture&nbsp;– Musical or Comedy'' at dalawa pang parangal para sa musika nito. Ang ''Beauty and the Beast'' din ang kauna-unahan at huling pelikulang animasyon na naging nominado sa Academy Awards para sa ''Best Picture,'' hanggang 2009. Umani ito ng anim na nominasyon, kasama rito ang ''Best Picture, Best Original Score, Best Sound'' at tatlo pang nominasyon para sa kanta nito. Napanalunan nito ang dalawa, para sa ''Best Original Score'' at ''Best Original Song'' para sa kantang na may kaparehong pamagat.

== Kasalaysayan ==
Isang mangkukulam na nagkukunwari bilang matandang pulubi ay nag-alay ng rosas sa isang batang prinsipe kapalit ng kanlungan sa kastilyo. Nang tumanggi ang prinsipe, pinarusahan siya ng mangkukulam sa pamamagitan ng pagpapalit ng kanyang anyo sa isang halimaw na nilalang at ang kanyang mga katulong sa mga kasangkapan at iba't ibang gamit sa bahay. Binigyan ng mangkukulam ang prinsipe ng mahiwagang salamin na nagbigay daan upang makita niya ang mga pangyayari sa hiyas, at gayundin ang rosas na mamumukadkad hanggang sa kanyang ikadalawampu't isang kaarawan. Kailangang magmahal at magmahal muli ang prinsipe bago matuyo ang bulaklak, o mananatili siyang Halimaw magpakailanman. Makalipas ang ilang taon, may isang batang dilag na nagngangalang Belle na nakatira sa isang nayon malapit sa kastilyo kasama ang kanyang ama na si Maurice, isang imbentor. Si Belle ay mahilig magbasa at naghahangad ng buhay sa kanayunan. Siya ay tinutugis ng mayabang na kapitan ng nayon na si Gaston, ngunit hindi man lang interesado sa kanya kahit na itong si Gaston ang pinakagwapong lalaki sa bayan, hindi pa banggitin na hinahabol siya ng lahat ng mga bagong-tao at iniidolo ng mga lalaking residente ng bayan.

Nang sumakay si Maurice sa kanyang karwahe sa kagubatan upang ipakita ang kanyang pinakabagong imbensyon, isang tagatabas ng kahoy, sa isang pagdiriwang, nawala siya sa kalagitnaan at hinabol ng isang grupo ng mga lobo, pagkatapos ay bumagsak sa kastilyo ni Halimaw, kung saan nakilala niya ang kastilyo ng mga tagapaglingkod na nagbabago hugis, katulad ng Lumiere (kandelero), Cogsworth (relo), at Ginang Potts (tsarera) at ang kanyang anak na si Chip (tasa). Sa wakas ay nahuli si Maurice at ikinulong ni Halimaw. Di-nagtagal pagkatapos tanggihan ang panukala ni Gaston, dinala si Belle sa kastilyo ng kabayo ni Maurice at nag-alok na kunin ang lugar ng kanyang ama. Matapos ibigay ni Halimaw ang kahilingan ni Belle at ibalik si Maurice, mabilis na sinabi ni Maurice kay Gaston at sa mga taganayon ang tungkol sa kanyang karanasan, ngunit iniisip nilang lahat na siya ay nawala sa kanyang isip.

Sa kastilyo, inutusan ni Halimaw si Belle na maghapunan kasama niya, ngunit tumanggi siya, habang hindi sinunod ni Lumiere ang kanyang utos na huwag hayaang kumain si Belle. Pagkatapos na dalhin sa paligid ng kastilyo ng Cogsworth, natuklasan ni Belle ang mahiwagang rosas sa ipinagbabawal na Kanlurang Gusali ngunit galit na itinaboy ni Halimaw. Sa takot, sinubukan ni Belle na tumakas mula sa kastilyo, ngunit siya at ang kanyang kabayo ay inatake ng mga lobo. Matapos iligtas ni Halimaw, ginamot ni Belle ang mga sugat ni Halimaw, kaya nagsimulang mahalin ni Halimaw si Belle. Samakatuwid, binayaran ni Halimaw si Belle sa pamamagitan ng pagpapakita sa kanya ng silid-aklatan sa mungkahi ni Lumiere, hanggang sa mapahanga si Belle at makipagkita si Halimaw. Sa paglipas ng panahon, mas naging malapit silang dalawa at ang mga katulong ng kastilyo ay gumawa ng mga hakbang upang ayusin ang palasyo at magdaos ng isang romantikong gabi para sa kanila.

Habang nasa kanayunan, matapos marinig ang kwento ni Maurice tungkol kay Belle na ikinulong ni Halimaw, binayaran ni Gaston ang tagabantay ng bahay-ampunan ng bayan upang ikulong si Maurice maliban kung tinanggap ni Belle ang panukala ni Gaston. Nang makitang walang laman ang bahay ni Belle, inutusan ni Gaston ang kanyang kasabwat na si LeFou na maghintay sa pintuan hanggang sa sila ay bumalik. Sa kastilyo, maayos ang pananamit nina Belle at ang Halimaw, naghapunan nang may asal at sumasayaw sa bulwagan nang may pagmamahal. Napansin ni Halimaw na nakatingin si Belle sa ibaba, kaya binigyan siya ng mahiwagang salamin. Nakita ni Belle ang kanyang ama na nangingisda sa gitna ng kagubatan noong taglamig dahil gusto nitong iligtas si Belle mula sa kastilyo. Dalawa o tatlong oras na lang ang natitira bago matuyo ang mahiwagang rosas, hinayaan ni Halimaw na lumabas si Belle upang iligtas ang kanyang ama at binigyan siya ng salamin bilang alaala. Nagulat ang mga katulong ng palasyo sa ginawa ng kanilang panginoon dahil sa takot na hindi na sila muling makakabalik sa pagiging tao, dahil hindi sinabi sa kanila ni Halimaw kung bakit kailangan niya itong palayain. Habang pinapanood si Belle na umalis, ipinagtapat ni Halimaw ang kanyang pagmamahal kay Belle kay Cogsworth.

Si Belle ay namamahala upang mahanap ang kanyang ama at iuwi ito nang ligtas, ngunit sila ay nagambala ni Gaston kasama ang isang mandurumog na mga taganayon. Aalisin ng tagabantay ng bahay-ampas ang kanyang ama hangga't hindi tinatanggap ni Belle ang pagbabalak ni Gaston. Sa huli, pinatunayan ni Belle ang katinuan ni Maurice sa pamamagitan ng pagpapakita ni Halimaw sa isang mahiwagang salamin sa kanilang lahat, ngunit nang ibunyag niya na ang Halimaw ay kanyang kaibigan at tinawag si Gaston na isang "halimaw", nagseselos si Gaston. Binaling ni Gaston ang kagalitan ng kanyang sangkawan si Halimaw at dinala silang lahat sa kastilyo upang patayin ang impormante. Ikinulong ni Gaston sina Belle at Maurice sa bodega ng alak, ngunit sa kabutihang palad si Chip, na nagtatago sa kustal ni Belle, ay nagawang basagin ang pintuan ng pintungang silong gamit ang makinang inimbento ni Maurice.

Habang ang mga lingkod ng kastilyo at mga tauhan ni Gaston ay naglalaban sa kastilyo, nahanap at sinalakay ni Gaston si Halimaw. Si Halimaw sa una ay masyadong nalulumbay upang lumaban, ngunit sa wakas ay nabawi ang kanyang espiritu matapos makita si Belle na bumalik sa kastilyo kasama si Maurice. Matapos manalo sa isang matinding laban, hindi pinatay ni Halimaw si Gaston ngunit hinihiling na lisanin ni Gaston ang kanyang kastilyo. Pagkatapos nito, umakyat ni Halimaw patungo sa balkonahe kung saan naghihintay si Belle. Tumangging sumuko, sinundan at sinaksak ni Gaston si Halimaw sa likod, ngunit nauwi sa pagkawala ng kanyang balanse at nahulog sa balkonahe hanggang sa kanyang kamatayan.

Habang si Halimaw ay humihinga mula sa kanyang matinding pinsala, ibinulong ni Belle ang kanyang pagmamahal sa kanya, binabasag ang sumpa bago bumagsak ang mahiwagang rosas sa huling talulot nito. Pagkatapos ay muling nabuhay si Halimaw at naging tao muli. Kapag ang prinsipe at si Belle ay naghalikan, ang kastilyo at ang mga bakuran nito ay muling nanumbalik ang kanilang dating kagandahan habang ang mga tagapaglingkod ay muling naging tao. Nakipagsayaw si Belle sa prinsipe habang ang ama ni Belle at ang kanyang mga utusan ay nagdiwang sa sobrang saya.

== Mga sanggunian ==
{{Reflist}}

{{Annie Awards}}

[[Kategorya:Mga Amerikanong pelikulang animasyon]]
[[Kategorya:Mga pelikula ng 1991]]
[[Kategorya:Pelikulang animasyon Disney]]
[[Kategorya:Mga pelikula mula sa Estados Unidos]]