Sistemang dominanteng-partido

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Dominant-party system)

Ang dominant-party system, o one-party dominant system, ay isang pampulitikang pangyayari kung saan ang isang partidong pampulitika ay patuloy na nangingibabaw sa mga resulta ng halalan sa pagpapatakbo ng mga grupo o partido ng oposisyon. Anumang naghaharing partido na nananatili sa kapangyarihan para sa higit sa isang magkakasunod na termino ay maaaring ituring na isang dominanteng partido (tinatawag din bilang isang nangingibabaw o hegemonic na partido). Ang ilang mga nangingibabaw na partido ay tinawag na natural na namamahalang partido, dahil sa kanilang tagal ng panahon sa kapangyarihan.

Ang mga dominanteng partido at ang kanilang dominasyon sa isang estado, ay nabuo mula sa isang panig na mga konstelasyon ng elektoral at partido sa loob ng isang multi-party system (lalo na sa ilalim ng mga sistema ng pamamahala ng pangulo), at dahil dito ay naiiba sa mga estado sa ilalim ng isang sistema ng isang partido, na intricately organized sa paligid ng isang partikular na partido. Minsan ang terminong "de facto one-party state" ay ginagamit upang ilarawan ang dominanteng-partido na mga sistema na, hindi katulad ng isang sistemang may isang partido, ay nagpapahintulot (kahit sa nominal) demokratikong multiparty na halalan, ngunit ang mga umiiral na gawi o balanse ng kapangyarihang pampulitika ay epektibong humahadlang sa pagsalungat mula sa pagkapanalo ng kapangyarihan, kaya't kahawig ng isang estado ng isang partido. Ang mga sistemang dominante-partido ay naiiba sa mga dinamikong pulitikal ng iba pang nangingibabaw na mga konstelasyon ng maraming partido gaya ng consociationalism, engrandeng koalisyon at dalawang-partido na sistema, na nailalarawan at pinapanatili ng makitid o balanseng kompetisyon at pakikipagtulungan.

Sa pagitan ng 1950 at 2017, mahigit 130 bansa ang kasama sa listahan ng mga dominant-party system sa iba't ibang panahon.