Tingnan ang wikitext ng Emperador Itoku

{{Infobox royalty
| name           = Emperador Itoku<br>{{nobold|{{lang|ja|懿徳天皇}}}}
| succession     = Ika-4 na [[Emperador ng Hapon]]
| image          = Tennō Itoku thumb.jpg
| caption        =
| reign          = Marso 9, 510 BK –<br/> Oktubre 1, 477 BK (tradisyonal)
| coronation     =
| cor-type       = Japan
| predecessor    = [[Emperador Annei]]
| successor      = [[Emperador Kosho]]
| posthumous name = Kun'yomi: ''Oyamatohikosukitomo no Sumeramikoto'' ({{lang|ja|大日本彦耜友天皇}});<br/>''Oyamatohikosukitomo no Mikoto'' ({{lang|ja|大倭日子鉏友命}})<br/>On'yomi: Emperador Itoku ({{lang|ja|懿徳天皇}})
| spouse         = Emperatris Amonotoyototsu-hime
| issue          = {{plainlist|
*[[Emperador Kosho]]
**[[:ja:武石彦奇友背命|Prinsipe Takeshihikokushitomose-no-Mikoto]]
}}
| house          = [[Imperyal na Bahay ng Hapon]]
| father         = [[Emperador Annei]]
| mother         = Emperatris Nunasoko-Nakatsu-hime
| religion       = [[Shinto]]
| birth_date     = Oyamatohikosukitomo ({{lang|ja|大日本彦耜友尊}})<br/>553 BK
| birth_place    =
| death_date     = Oktubre 1, 477 BK (edad 76)
| death_place    =
| burial_place   = {{Nihongo||畝傍山南纖沙溪上陵|''Unebi-yama no minami no Manago no tani no e no misasagi''}}<br />[[Kashihara, Nara|Kashihara]], [[Prepektura ng Nara|Nara]], [[Hapon]] (maalamat)
|}}

Si '''Emperador Itoku''' ([[ika-6 na dantaon BC|553 BK]] - [[Oktubre 1]], [[ika-5 dantaon BC|477 BK]]), na kilala rin bilang si ''Oyamatohikosukitomo no Mikoto'' ([[wikang Hapones|Hapones]]: {{lang|ja|大倭日子鉏友命}}), ay ang ikaapat na [[emperador ng Hapon]] ayon sa kinamihasnang kaayusan ng halinlinan. Itinatagurian siya bilang isang "maalamat na emperador" ng mga mananalaysay dahil ang kanyang aktuwal na pag-iral ay pinagtatalunan. Sinasabing naghari siya mula 510 BK hanggang sa kanyang pagkamatay noong 477 BK, kung saan sinundan siya ng kanyang panganay na anak na si [[Emperador Kosho]]. Siya ang ikaapat na emperador na naghari sa panahon ng [[Panahong Jomon|puktol ng Jomon]], na tumagal mula [[Itaas na Paleolitiko|14,000 BK]] hanggang [[ika-3 dantaon BC|300 BK]].

==Alam na Impormasyon==
[[File:Kojiki kan-ei-ban.jpg|thumb|left|175px|Ang Kan'ei Kojiki, ang unang nilimbag na bersyon ng [[Kojiki]], sa Pamantasan ng Kokugakuin]]
Ang pag-iral ng hindi bababa sa unang siyam na emperador ay pinagtatalunan dahil sa hindi sapat na materyal na maaaring magamit para sa karagdagang pagpapatunay at pag-aaral. Dahil dito, itinatagurian si Itoku ng mga mananalaysay bilang isang "maalamat na emperador", at niraranggo siya bilang ang ikatlo sa walong emperador na walang tiyak na mga alamat na nauugnay sa kanila. Ang pangalang Itoku, na literal na nangangahulugang "maamong kabutihan", ay postumong itinalaga sa kanya ng mga sumunod na salinlahi. Sinasabi na maaaring pinalagi ang kanyang pangalan ilang dantaon pagkatapos ng buhay na itinalaga sa kanya, posible na noong panahon kung saan ang mga alamat tungkol sa pinagmulan ng [[Tala ng mga Emperador ng Hapon|halaring Yamato]] ay pinagsasama-sama bilang mga talaan na kilala ngayon na [[Kojiki]]. Ang karaniwang tinatanggap na mga pangalan at petsa ng mga unang emperador ay hindi kinumpirma bilang "tradisyonal" hanggang sa paghahari ni [[Emperador Kammu]], ang ika-50 emperador ng Hapon, noong [[781]] hanggang [[806]].<ref>{{cite web|url=http://www.t-net.ne.jp/~keally/kofun.html|title=Kofun Culture|author=Kelly, Charles F.|work=www.t-net.ne.jp|access-date=May 7, 2019}}</ref><ref>{{Cite book|last=Shillony|first=Ben-Ami|url=https://books.google.com/books?id=OO55DwAAQBAJ&q=most+scholars+agree+jimmu+is+a+myth&pg=PA15|title=The Emperors of Modern Japan|date=2008-10-15|publisher=BRILL|isbn=978-90-474-4225-7|pages=15|language=en|quote=Kilala rin bilang ang "walong hindi dokumentadong monarko" (欠史八代, ''Kesshi-hachidai'').}}</ref><ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/ahistoryjapanes00kikugoog|title=''A History of the Japanese People from the Earliest Times to the end of the Meiji Era''|author=[[Francis Brinkley|Brinkley, Frank]]|publisher=Encyclopaedia Britannica Company|year=1915|page=[https://archive.org/details/ahistoryjapanes00kikugoog/page/n33 21]|quote=Ang mga postumong pangalan para sa mga makamundong ''Mikados'' ay ginawa sa panahon ng paghahari ni Emperador Kanmu (782–805), i.e., pagkatapos ng petsa ng pagtitipon ng ''Mga Talaan'' at ng ''Mga Salaysay''.}}</ref><ref name="aston">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=_oEfAAAAYAAJ|title=Nihongi: Chronicles of Japan from the Earliest Times to A.D. 697, Volume 2|author=[[William George Aston|Aston, William George.]]|publisher=The Japan Society London|date=1896|pages=109, 138–141|isbn=9780524053478}}</ref>

==Maalamat na Salaysay==
{{multiple image
 | align             = left
 | direction         = horizontal
 | caption_align     = center
 | width1            = 150
 | image1            = Tennō Annei thumb.jpg
 | caption1          = Si [[Emperador Annei]], ang ama at hinalinhan ni Emperador Itoku.
 | width2            = 155
 | image2            = Tennō Kōshō thumb.jpg
 | caption2          = Si [[Emperador Kosho]], ang panganay na anak at kahalili ni ni Emperador Itoku.
}}
{{multiple image
 | align             = left
 | direction         = horizontal
 | caption_align     = center
 | width1            = 160
 | image1            = Legendary Imperial Palace of Emperor Itoku.jpg
 | caption1          = Monumento ng maalamat na palasyo ni Emperador Itoku
 | width2            = 145
 | image2            = Itoku misasagi Nara.jpg
 | caption2          = Pang-alaalang dambana at mosoliem ni Emperador Itoku
}}

Ang pangalan ni Emperador Itoku ay nakasaad sa Kojiki at [[Nihon Shoki]] kung saan ang kanyang talaangkanan lamang ang nakatala. Isinilang siya noong 553 BK. Siya ang ikalawang anak nina [[Emperador Annei]], ang ikatlong emperador ng Hapon, at Emperatris Nunasoko-Nakatsu-hime, isang diumano'y apo ni Ebisu, ang Hapones na [[diyos]] ng mga [[mangingisda]] at [[pamahiin|swerte]]. Ang kanyang mga kapatid ay sina Prinsipe Okisomimi at Prinsipe Shikitsuhiko. Nakilala siya bilang si Prinsipe Oyamatohikosukitomo. Pormal siya na naging koronang prinsipe noong Pebrero ng 538 BK. Tumaas siya sa trono noong Marso 510 BK, pagkatapos ng pagkamatay ng kanyang ama sa parehong taon. Nakasaad sa Kojiki at Nihon Shoki na namuno siya mula sa palasyo ng ''Migario-no-miya'' ([[Kojiki]]: {{lang|ja|軽之境岡宮}}; [[Nihon Shoki]]: {{lang|ja|軽曲峡宮}}) sa Karu sa kung ano ang makikilala bilang lalawigan ng Yamato (ngayo'y [[Prepektura ng Nara]] sa Honshu). Karaniwang inilalagay ang kanyang panahon ng paghahari sa Marso 9, 510 BK hanggang Oktubre 1, 477 BK. Sa panahon ng buhay ni Itoku, ikinasal siya kay Amonotoyototsu-hime, isang anak ni Okishimimi-no-kami. Nagkaroon sila ng dalawang anak, sina Prinsipe Mimatsuhikokaeshine at Prinsipe Takeshihikokushitomose. Namatay siya noong Oktubre 1, 477 BK. Habang ang kanyang aktuwal na libingan ay hindi alam, tradisyonal siya na iginagalang sa isang imperyal na pang-alaalang dambana na kasalukuyang pinapanatili sa lungsod ng [[Kashihara, Nara|Kashihara]]. Ang dambanang ito ang itinalaga ng Imperyal na Sambahayang Ahensiya bilang kanyang mosoliem, at pormal ito na pinangalanang ''Unebi-yama no minami no Manago no tani no e no misasagi''. Pagkatapos ng kanyang pagkamatay ay hinalinhan siya ni Prinsipe Mimatsuhikokaeshine, na sa kalaunan ay naging si [[Emperador Kosho]].<ref>https://www.japanese-wiki-corpus.org/emperor/Emperor%20Itoku.html</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=tVv6OAAACAAJ|title=Jinnō Shōtōki: A Chronicle of Gods and Sovereigns|author=[[H. Paul Varley|Varley, H. Paul.]]|publisher=Columbia University Press|year=1980|page=89|isbn=9780231049405}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4f5FrmIJKIC&q=Emperor+Itoku.|title=A Translation and Study of the Gukanshō, an Interpretative History of Japan Written in 1219|author=[[Delmer Brown|Brown, Delmer M.]] and Ichirō Ishida|publisher=University of California Press|year=1979|page=251|isbn=9780520034600}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=SLAeAAAAMAAJ&q=Itoku|title=''The Imperial House of Japan''|author=[[Richard Ponsonby-Fane|Ponsonby-Fane, Richard]]|publisher=Ponsonby Memorial Society|year=1959|pages=29–30 & 418}}</ref>

==Mga Sanggunian==
{{reflist}}

[[Kaurian:Mga Emperador ng Hapon]]
{{Suleras:Monarkiya ng Hapon}}