Ebanghelyo ni Tomas
Ang Ebanghelyo Ayon kay Tomas na karaniwang pinaikli na Ebanghelyo ni Tomas ay isang mahusay na naingatang hindi-kanonikal na kasabihang ebanghelyo o logia. Ito ay natuklasan malapit sa Aklat ng Nag Hammadi noong 1945. Ito ay binubuo ng 114 mga kasabihan ni Hesus at nasa wikang Coptic.[1] Ang halos kalahati ng mga kasabihang matatagpuan sa ebanghelyong ito ay katulad ng matatagpuan sa mga nasa kanonikal na ebanghelyo samantalang ipinagpalagay na ang ilang mga kasabihan ay idinagdag mula sa tradisyong Gnostiko.[2] Its place of origin may have been Syria, where Thomasine traditions were strong.[3]
Ang introduksiyon ng ebanghelyong ito ay nakasaad na: "Ito ang mga nakatagong salita na sinalita ng buhay na Hesus at isinulat ang mga ito ni Didymos Judas Tomas."[4] Ang Didymus (Griyego) at Tomas(Thomas) na Aramaiko ay parehong nangangahulugang "kambal". Ang ilang mga skolar ay may suspetsang ang reperensiya sa apostol Tomas ay mali at kaya ang tunay na may akda nito ay hindi alam.[5] Posibleng ang dokumentong ito ay nagmula sa loob ng eskwela o sekta ng sinaunang Kristiyanismo na mga proto-Gnostiko. [6][7] Ang pangalang Tomas ay nakakabit rin sa Book of Thomas the Contender na kabilang rin sa Nag Hammadi Codex II, at Mga Gawa ni Tomas. Gayunpman, bagaman ang Ebanghelyo ni Tomas ay hindi direktang nagtuturo sa pagkadiyos ni Hesus, hindi rin ito direktang sumasalungat dito at kaya ay hindi ito sumusuporta o sumasalungat sa paniniwalang gnostiko. Nang siya ay tanungin sa kanyang identidad, si Hesus ay karaniwang lumilihis na malabong nagtatanong sa mga alagad kung bakit hindi nila nakikita ang tama sa harapan nila. Ito ay katulad ng mga talata sa kanonikal na ebanghelyo sa Ebanghelyo ni Juan 12:16 at Ebanghelyo ni Lucas 18:34. Gayunpaman, ang mismong teksto ay patuloy na nagrereplekta ng mga katuruang gnostiko na tumutukoy sa mga kasabihan ni Hesus bilang "sikreto" at "misteryoso" na karaniwan sa mga pariralang gnostiko. Ang Ebanghelyo ni Tomas ay labis na iba sa tono at istraktura mula sa iba pang mga apokripa ng Bagong Tipan at sa apat na kanonikal na ebanghelyo. Hindi tulad ng apat na kanonikal na ebanghelyo, ito ay naratibong salaysay ng buhay ni Hesus. Bagkus, ito ay binubuo ng mga logia(kasabihan) na itinuro kay Hesus na minsan mag-isa at minsan ay isinama sa maikling mga dialogo o talinghaga. Ang tekstong ito ay naglalaman ng isang posibleng alusyon sa kamatayan ni Hesus sa logion 65 [8].[9][10] Simula nang pagkakatuklas nito, nakita ito ng maraming mga skolar ng Bagong Tipan na ebidensiya bilang suporta sa pag-iral ng tinatawag na Dokumentong Q na maaaring labis na katulad sa anyo nito bilang koleksiyong ng mga kasabihan ni Hesus nang walang mga salaysay ng kanyang mga ginawa o buhay at kamatayan, na tinatawag na "ebanghelyong kasabihan". [11] Isinama ito ni Eusebius sa pangkat ng mga aklat na kanyang pinaniniwalaang hindi lamang peke kundi "mga piksiyon ng mga heretiko".[12]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Modern-day scholars have numbered the sayings and even parts of the sayings, but the text contains no numbering.
- ↑ Lost Scriptures: Books that did not make it into the New Testament by Bart Ehrman, pp. 19-20
- ↑ Eerdmans Commentary on the Bible by James D. G. Dunn, John William Rogerson, 2003, ISBN 0-8028-3711-5 page 1574
- ↑ The Fifth Gospel, Patterson, Robinson, Bethge, 1998
- ↑ April D. DeConick 2006 The Original Gospel of Thomas in Translation ISBN 0-567-04382-7 page 2
- ↑ Layton, Bentley, The Gnostic Scriptures, 1987, p.361.
- ↑ Davies, Stevan L., The Gospel of Thomas and Christian Wisdom, 1983, pp. 23–24.
- ↑ DeConick, April D., The Original Gospel of Thomas in Translation, 2006, p.214
- ↑ Alister E. McGrath, 2006 Christian Theology ISBN 1-4051-5360-1 page 12
- ↑ James Dunn, John Rogerson 2003 Eerdmans Commentary on the Bible ISBN 0-8028-3711-5 page 1573
- ↑ Udo Schnelle, 2007 Einleitung in das Neue Testament ISBN 978-3-8252-1830-0 page 230
- ↑ Church History (Book III), Chapter 25:7 and Eusebius