Tingnan ang wikitext ng Imperyong Akkadiyo

{{Infobox Former Country
|native_name =
|conventional_long_name =Akkad Empire
|common_name = Akkad
|country   =
|era       = Ancient
|status = [[Imperyo]]
|continent = 
|region    = 
|government_type = [[Monarkiya]]
|year_start  = 2334 BC
|year_end    = 2154 BC
|event_pre   =
|date_pre    =
|event_start =
|date_start  =
|event_end   =
|date_end    =
|image_flag  =
|image_coat  =
|image_map   = Empire akkad.svg
|image_map_caption  = Mapa ng Akkadian Empire (kulay na parang kulay-kayumanggi) at ang mga direksyon na kung saan ang mga kampanyang militar ay isinagawa (dilaw na mga tunod)
|capital     = [[Akkad (city)|Akkad]]
|national_motto   =
|national_anthem  =
|common_languages = [[Wikang Akkadiyo|Akkadiyo]], [[Wikang Sumeryo|Sumeryo]]
|religion         = [[Sumerian religion]]
|currency         =
|leader1      = [[Sargon ng Akkad]]
|year_leader1 = 2334 BCE
|title_leader = [[Sumerian King List#Akkadian Empire|King]]
|stat_year1 = 2334 BCE<ref name=size>{{cite journal|journal=Social Science Research |title=Size and duration of empires growth-decline curves, 3000 to 600 B.C. |first=Rein |last=Taagepera |volume=7 |year=1978 |pages=180–195|doi=10.1016/0049-089X(78)90010-8|authorlink=Rein Taagepera}}</ref>
|stat_area1 = 800000
}}{{History of Iraq}}
Ang '''Imperyong Akkadiyo''' ({{lang-en|Akkadian Empire}}{{#tag:ref|[[Wikang Akkadiyo|Akkadiyo]] <sup>[[URU (cuneiform)|URU]]</sup>''Akkad'' [[KI (cuneiform)|KI]],  [[Hittite cuneiform|Hittite]]  [[KUR (cuneiform)|KUR]] A.GA.DÈ.KI "land of Akkad"; [[Hebrew language|Biblical Hebrew]] אַכַּד ''Akkad'')|group=}}) ay isang [[imperyo]] na nakasentro sa lungsod ng [[Akkad]]<ref>[[Wikang Sumeryo|Sumeryo]]: ''Agade''</ref> at sa nakapaligid na rehiyon sa sinaunang [[Mesopotamia]] na nagpaisa ng lahat ng mga nagsasalita ng katutubong Akkadian na mga [[Semita]] at mga nagsasalitang [[Sumerian]] sa ilalim ng isang pamamahala.<ref name="WebsterNinthNewCollege">Mish, Frederick C., Editor in Chief. “Akkad” ''Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary''. ninth ed. Springfield, MA: Merriam-Webster 1985. ISBN 0-87779-508-8).</ref>

Noong 3000 BCE, may umunlad na [[symbiosis]] sa pagitan ng mga [[Sumer]]ian at mga Akkadian na Semitiko na kinabibilangan ng malawak na [[bilingualismo]].<ref name='Deutscher'>{{cite book|title=Syntactic Change in Akkadian: The Evolution of Sentential Complementation|author=Deutscher, Guy|authorlink=Guy Deutscher (linguist)|publisher=[[Oxford University Press|Oxford University Press US]]|year=2007|isbn=978-0-19-953222-3|pages=20–21|url=http://books.google.com/?id=XFwUxmCdG94C}}</ref> Unti unting pinalitan ng wikang [[Wikang Akkadiyo|Akkadiyo]] ang Sumerian bilang sinasalitang wika sa isang lugar sa pagtungo sa 3000 BCE at 2000 BCE.<ref name="woods">[Woods C. 2006 “Bilingualism, Scribal Learning, and the Death of Sumerian”. In S.L. Sanders (ed) ''Margins of Writing, Origins of Culture'': 91–120 Chicago [http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130429121058/http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf|date=2013-04-29}}</ref>
Naabot ng imperyong Akkadian ang tugatog na pang politika nito sa pagitan ng 2400 at 2200 BCE kasunod ng mga pananakop ng tagapagtatag nitong si [[Sargon ng Akkad]](2334–2279 BCE). Sa ilalim ni Sargon at kanyang mga kahalili, ang wikang Akkadian ay sandaling inatas sa mga kapitbahay na sinakop na estado gaya ng [[Elam]]. Ang Akkad ay minsang itinuturing na unang imperyo sa kasaysayan <ref>Liverani, Mario, ''Akkad: The First World Empire'' (1993)</ref> bagam may mga mas naunang nag-aangking Sumerian.

==Sanggunian==
{{reflist}}
{{Ancient Mesopotamia}}
[[Kategorya:Imperyong Akkadian]]