Tingnan ang wikitext ng Imperyong Neo-Babilonya

{{See also|Babilonya|Lungsod ng Babilonya}}
{{Infobox Former Country
|native_name            = 
|conventional_long_name = Imperyong Neo-Babilonya
|common_name            = Babilonya
|continent              = moved from Category:Asia to the Middle East
|region                 = the Middle East
|country                = 
|era                    = Panahong Bakal
|status_text            = 
|empire                 = 
|government_type        = Monarchy
|year_start             = 612 BCE
|year_end               = 539 BCE
|year_exile_start       = 
|year_exile_end         = 
|event_start            = Nabopolassar
|date_start             = 
|event_end              = Battle of Opis
|p1                     = Neo-Assyrian Empire
|flag_p1                = Map of Assyria.png 
|s1                     = Achaemenid Empire
|flag_s1                = Standard of Cyrus the Great (Achaemenid Empire).svg
|s2                     = Median Empire
|image_map              = Neo-Babylonian Empire.png
|image_map_caption      = Imperyong Neo-Babilonya
|image_flag             = 
|flag_type              = 
|capital               = [[Lungsod ng Babilonya]]
|common_languages       = [[Wikang Akkadio]], [[Aramaiko]]
|title_leader           = [[List of Kings of Babylon|Hari]]
|leader1                = [[Nabopolassar]](unang hari)
|year_leader1           = 626–605 BCE
|leader2                = [[Nabonidus]](huling hari)
|year_leader2           = 556–539 BCE
|today                  = {{flag|Iraq}}<br />{{flag|Syria}}<br />{{flag|Turkey}}<br />{{flag|Egypt}}<br />{{flag|Saudi Arabia}}<br />{{flag|Jordan}}<br />{{flag|Iran}}<br />{{flag|Kuwait}}<br />{{flag|Lebanon}}<br />{{flag|Palestinian Authority}}<br />{{flag|Israel}}<br />{{flag|Cyprus}}
}}
{{History of Iraq}}
Ang '''Imperyong Neo-Babilonya''' o '''Imperyong Kaldeo''' ay isang panahon sa kasaysayan ng [[Mesopotamia]] na nagsimula noong 626 BCE at nagwakas noong 539 BCE.<ref>Talley Ornan, ''The Triumph of the Symbol: Pictorial Representation of Deities in Mesopotamia and the Biblical Image Ban'' (Göttingen: Academic Press Fribourg, 2005), 4 n. 6</ref> Noong mga nakaraang tatlong [[siglo]], ang [[Babilonya]] ay pinamunuan ng kanilang kapwa nagsasalita ng [[wikang Akkadiano]] at mga hilaagang mga kapitbahay na [[Assyria]]. Sa buong panahong iyon, ang Babilonya ay nagtamasa ng isang prominenteng katayuan. Nagawa ng mga Asiryo na panatilihin ang katapatan ng mga Babilonyano sa panahong [[Imperyong Neo-Asiryo]] sa pamamagitan ng pagkakaloob ng mga tumaas na pribilehiyo o sa militar. Gayunpaman, ito ay nagbago noong 627 BCE sa kamatayan ng huling malakas na pinunong Asiryo na si [[Assurbanipal]] at ang Babilonya ay naghimagsik sa ilalim ng Kaldeong si  [[Nabopolassar]] sa sumunod na taon. Sa pakikipag-alyado sa [[Medes]], ang [[Nineveh]] ay sinakop noong 612 BCE at ang upuang imperyo ay muling nilipat sa [[Babilonya]]. Ang panahong ito ay nakasaksi ng isang malaking pagyabong mga proyektong pangarkitektura, mga sining at agham sa Babilonya. Ang mga pinuno ng imperyo Neo-Babilonya ay malalim na may kamalayan sa pagiging sinauna ng kanilang mga lahi at nagpursigi ng mga patakarang arko-tradisyonalista na bumuhay ng karamihan ng kanilang sinaunang [[Sumero-Akkadiano]]ng kultura. Bagaman ang [[wikang Aramaiko]] ay naging pang-araw araw na wika, ang [[wikang Akkadiano]] ay ibinalik bilang wika ng pamamahala at kultura. Ang mga sinaunang ekspresyon mula sa nakaraang 1,500 taon ay muling ipinakilala sa mga inskripsiyong Akkadiano kasama ng mga salitang matagal na hindi sinalita sa panahong ito na [[wikang Sumeryo]]. Ang [[skriptong kuneiporma]] na Neo-Babilonyano ay binago upang magmukhang tulad ng lumang ika-3 [[milenyo]]ng skripto ng [[wikang Akkadiano]]. Ang mga sinaunang sining Neo-Babylonian [[cuneiform script]] was also modified to make it look like the old 3rd-millennium BC script of [[Akkadian language|Akkad]]. Ang mga sinaunang sining mula sa heydey ng kaluwalhatiang imperyal ng Babilonya ay tinrtto may malapit sa pagpipitagang pang relihiyon at iningatan. Halimbawa ang estataw ni [[Sargon ng Akkad]] ay natagpuan noong pagtatayo at ang isang templo ay itinayo para dito at hinandugan ng mga handog. Ang kuwento sinalaysay kung paano sa mga pagsisikap ni Nabucodonosor na ibalik ang Templo sa [[Sippar]] ay kinailangang gumawa ng mga paulit ulit na paghuhukay hanggang sa matagpuan ang depositong pundasyon ni [[Naram-Suen ng Akkad|Naram-Suen]] na pumayag sa kanyang muling itayo ang templo ng angkop. Muli ring binuhay ng mga Neo-Babilonyano, ang sinaunang kasanayang [[Sargon]]id ng paghihirang ng isang maharlikang anak na babae bilang [[saserdotisa]] ng [[diyosang-buwan]] na si [[Sin (mitolohiya)|Sin]].

== Dinastiyang Neo-Babilonyano ==
* [[Nabopolassar|Nabu-apla-usur]] 626 BCE&nbsp;– [[609–600 BCE|605 BCE]]
* [[Nabucodonosor II|Nabu-kudurri-usur]] II [[609–600 BCE|605 BCE]]&nbsp;– 562 BCE
* [[Amel-Marduk|Amel-]][[Marduk]] 562 BCE&nbsp;– 560 BCE
* [[Neriglissar]] 560 BCE&nbsp;– 556 BCE
* [[Labashi-Marduk|Labaši-]][[Marduk]]  556 BCE
* [[Nabonidus]] [[556 BCE|556]]&nbsp;– 539 BCE

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
{{Iraq topics}}
{{Ancient Mesopotamia}}
{{Empires}}

[[Kategorya:Babilonya]]
[[Kategorya:Sinaunang kasaysayan ng Iraq]]
[[Kategorya:Sinaunang Israel at Juda]]