Tingnan ang wikitext ng Kasaysayan ng Pilipinas (1965–1986)

{{Infobox country|native_name={{native name|fil|Republika ng Pilipinas}}|conventional_long_name=Republic of the Philippines|common_name=the Philippines|event_start=[[First inauguration of Ferdinand Marcos|Inauguration of Ferdinand Marcos]]|date_start=December 30,|year_start=1965|event1=[[First Quarter Storm]]|date_event1=January 26 – March 17, 1970|event2=[[Plaza Miranda bombing]]|date_event2=August 21, 1971|event3=[[Proclamation No. 1081|Proclamation 1081]]|date_event3=September 23, 1972|event4=[[Constitution of the Philippines#The 1973 Constitution|1973 Constitution]]|date_event4=January 17, 1973|event5=[[Assassination of Ninoy Aquino]]|date_event5=August 21, 1983|event6=[[1986 Philippine presidential election|1986 snap election]]|date_event6=February 7, 1986|event_end=[[People Power Revolution|EDSA Revolution]]|date_end=February 22–25,|year_end=1986|p1=Ikatlong Republika ng Pilipinas|flag_p1=Flag of the Philippines (1936–1985, 1986–1998).svg|s1=Pansamantalang Pamahalaan ng Pilipinas (1986–1987)|flag_s1=Flag of the Philippines (1936–1985, 1986–1998).svg|image_flag=Flag of the Philippines (1936–1985, 1986–1998).svg|flag=Flag of the Philippines|flag_type=Flag (top)<br>(1965–1985)<br>Flag (bottom)<br>(1985–1986)|image_coat=Coat of arms of the Philippines (1978-1985).svg|symbol_type=[[Coat of arms of the Philippines|Coat of arms<br><small>(1978–1985)</small>]]|image_map=PHL orthographic.svg|image_map_caption=Location of the Philippines in [[Southeast Asia]].|national_motto="{{lang|fil|[[Isang Bansa, Isang Diwa]]}}"<ref name="pd1413">{{Citation |title=Presidential Decree No. 1413, s. 1978 |url=https://www.officialgazette.gov.ph/1978/06/09/presidential-decree-no-1413-s-1978/ |mode=cs1 |via=Official Gazette |access-date=2022-10-11 |archive-date=2022-01-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220108012635/https://www.officialgazette.gov.ph/1978/06/09/presidential-decree-no-1413-s-1978/ |url-status=dead }}</ref><br/>"One Nation, One Spirit"|national_anthem=''{{lang|fil|[[Lupang Hinirang]]}}''<br />({{Lang-en|"Chosen Land"}})<br /><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[File:Philippine National Anthem, the Lupang Hinirang, Himno Nacional Filipino Unknown Artist.ogg]]}}</div><!--"Ang Martsa ng Bagong Lipunan was not enacted as an anthem by the 1973 constitution nor any legislation, it was only considered as a patriotic anthem -->|march=''{{lang|fil|[[Bagong Pagsilang]]}}''<br />({{Lang-en|"New Birth"}})<br /><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[File:Bagong Pagsilang (March of the New Society).oga]]}}</div>|capital='''1965–1976''':<br>[[Quezon City]] (official)<br>[[Manila]] (legislative capital until 1972)<br>'''1976–1986''':<br>[[Manila]] (''de jure'')<br>[[Metro Manila]] (''de facto'')|largest_city=[[Quezon City]] (city proper)<br>[[Metro Manila]] (metropolitan)|official_languages=[[Filipino language|Filipino]]<br />[[Spanish language|Spanish]]<br />[[English language|English]]|languages_type=[[Spoken languages]]|languages=See [[Languages of the Philippines]]|government_type=[[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[constitutional republic]] (1965–1973)<hr>[[Unitary state|Unitary]] [[President (government title)|presidential]] [[constitutional republic]] under an [[authoritarian]] [[conjugal dictatorship|conjugal]] [[military dictatorship]] (1972–1978)<hr>[[Unitary state|Unitary]] [[dominant-party system|dominant-party]] [[President (government title)|presidential]] [[constitutional republic]] under an [[authoritarian]] [[conjugal dictatorship|conjugal]] [[military dictatorship]] (1978–1981)<hr>[[Unitary state|Unitary]] [[dominant-party system|dominant-party]] [[semi-presidential system|semi-presidential]] [[constitutional republic]] under a [[conjugal dictatorship|conjugal]] [[dictatorship]] (1981–1986)<hr>[[Revolutionary government in the Philippines#Under President Corazon Aquino|Revolutionary government]] (1986)<br />|title_leader=[[President of the Philippines|President]]|leader1=[[Ferdinand Marcos]]|year_leader1=1965–1986|leader2=[[Corazon Aquino]]|year_leader2=1986|title_representative=[[Vice President of the Philippines|Vice President]]|representative1=[[Fernando Lopez]]|year_representative1=1965–1973|representative2=''abolished by the 1973 Constitution''|year_representative2=1973–1986|representative4=[[Salvador Laurel]]|year_representative4=1986|title_deputy=[[Prime Minister of the Philippines|Prime Minister]]|deputy1=[[Ferdinand Marcos]]|year_deputy1=1978–1981|deputy2=[[Cesar Virata]]|year_deputy2=1981–1986|deputy3=[[Salvador Laurel]]|year_deputy3=1986|legislature=[[Congress of the Philippines|Congress]] (1965–1972)<br/>None (''[[Congress of the Philippines|Congress]] dissolved'') (1972–1976)<br/>[[Batasang Bayan]] (1976–1978)<br/>[[Interim Batasang Pambansa]] (1978–1984)<br/>[[Regular Batasang Pambansa]] (1984–1986)|upper_house=[[Senate of the Philippines|Senate]]<br>(1965–1972)|lower_house=[[House of Representatives of the Philippines|House of Representatives]]<br>(1965–1972)|currency=[[Philippine peso]] (₱)|time_zone=[[Philippine Standard Time|PST]]|utc_offset=+08:00|date_format={{plainlist|
* {{abbr|mm|month}}/{{abbr|dd|day}}/{{abbr|yyyy|year}}
* {{abbr|dd|day}}-{{abbr|mm|month}}-{{abbr|yyyy|year}}}}|drives_on=right|today=[[Philippines]]|image_flag2=Marcos era flag.png}}
{{Kasaysayan ng Pilipinas}}
Ang kasaysayan ng Pilipinas, mula 1965 hanggang 1986, ay sumasaklaw sa pamumuno ni [[Ferdinand Marcos]]. Kasama sa panahon ni Marcos ang mga huling taon ng [[Ikatlong Republika ng Pilipinas|Ikatlong Republika]] (1965–1972), ang Pilipinas sa ilalim ng [[batas militar]] (1972–1981), at ang mayorya ng Ika-apat na Republika (1981–1986). Sa pagtatapos ng panahon ng diktadoryang Marcos, ang bansa ay dumaranas ng krisis sa utang, matinding kahirapan, at matinding kawalan ng trabaho.

== Ang administrasyon ni Ferdinand Marcos (1965–1972) ==

=== Unang termino ===
Noong 1965, nanalo si Ferdinand Marcos sa halalan sa pagkapangulo at naging ika-10 pangulo ng Pilipinas. Ang kanyang unang termino ay minarkahan ng pagtaas ng industriyalisasyon at pagtatayo ng mga imprastraktura sa buong bansa, kabilang ang paglikha ng North Luzon Expressway at ang pagpapatuloy ng Maharlika Highway (Pan-Philippine Highway).

Noong 1968, nagbabala si Senador Benigno Aquino Jr. na si Marcos ay nasa daan tungo sa pagtatatag ng "isang garrison state" sa pamamagitan ng "baloning the armed forces budget", saddling the defense establishment with "overstaying generals" at "militarizing our civilian government offices". Ito ay mga prescient na komento sa liwanag ng mga kaganapan na mangyayari sa susunod na dekada.

DIGMAANG NANG VIETNAM

Noong [[Digmaang Vietnam]], mahigpit na tinutulan ni Enrile ang pagpapadala ng mga pwersang militar sa Vietnam. Sa ilalim ng matinding panggigipit mula kay US President Lyndon Johnson, nagpadala si Enrile ng isang Filipino noncombatant military force sa Republika ng Vietnam noong 1966, sa ilalim ng Philippine Civic Action Group (PHILCAG). Dahil ang digmaan ay nagpapatunay na hindi sikat sa mga Pilipino, iniutos ni Marcos ang pag-alis ng PHILCAG noong Nobyembre 1969.

=== Pangalawang termino ===
Noong 1969, tumakbo si Marcos para sa pangalawang termino – pinayagan siya ng huli sa ilalim ng 1935 na konstitusyon na ipinatupad noon.[8]) Nanalo siya sa pamamagitan ng isang landslide laban sa 11 iba pang kandidato.

Ngunit ang napakalaking paggasta ni Marcos noong 1969 na kampanya sa pagkapangulo ay nagdulot ng pinsala at nagdulot ng lumalagong kaguluhan sa publiko.[9] Sa panahon ng kampanya, si Marcos ay gumastos ng $50 Milyong Dolyar na halaga sa imprastraktura na pinondohan ng utang, na nagdulot ng krisis sa balanse ng pagbabayad sa Pilipinas noong 1969.[10] Ang administrasyong Marcos ay tumakbo sa International Monetary Fund (IMF) para sa tulong, at ang IMF ay nag-alok ng isang kasunduan sa muling pagsasaayos ng utang. Inilagay ang mga bagong patakaran, kabilang ang higit na diin sa [[pagluwas]] at pagluwag ng kontrol sa piso. Pinahintulutang lumutang ang Peso sa mas mababang halaga sa pamilihan, na nagresulta sa matinding inflation, at kaguluhan sa lipunan.[9]

Ferdinand Marcos, pangulo mula 1965 hanggang 1986

Noong Pebrero 1971, kinuha ng mga aktibistang estudyante ang Diliman campus ng Unibersidad ng Pilipinas at idineklara itong malayang komunidad. Ang mga protesta noong First Quarter Storm noong 1970 ay nagresulta sa mga sagupaan at marahas na dispersal ng mga pulis.

Noong First Quarter Storm noong 1970, lalong lumabo ang linya sa pagitan ng mga makakaliwang aktibista at komunista, dahil malaking bilang ng mga advanced na aktibista ng Kabataang Makabayan ('KM') ang sumali sa Communist Party na itinatag din ni Jose Maria Sison. Nagprotesta ang mga miyembro ng KM sa harap ng Kongreso, binato ang kabaong, isang pinalamanan na buwaya, at mga bato kina Ferdinand at Imelda Marcos pagkatapos ng kanyang State of the Nation Address. Sa palasyo ng pangulo, hinampas ng mga aktibista ang tarangkahan gamit ang isang trak ng bumbero at nang masira ang tarangkahan at bumigay, ang mga aktibista ay sumugod sa bakuran ng palasyo na naghagis ng mga bato, pillbox at Molotov cocktail. Sa harap ng embahada ng U.S., sinira, sinunog, at sinira ng mga nagpoprotesta ang lobby ng embahada na nagresulta sa matinding protesta mula sa embahador ng U.S. Ang mga protesta ng KM ay mula 50,000 hanggang 100,000 ang bilang bawat lingguhang aksyong masa. Sa resulta ng mga kaguluhan noong Enero 1970, hindi bababa sa dalawang aktibista ang nakumpirmang patay at marami ang nasugatan ng pulisya. Ang alkalde ng Maynila noong panahong iyon, si Antonio Villegas, ay pinuri ang Manila Police District para sa kanilang "huwarang pag-uugali at katapangan" at pagprotekta sa Unang Mag-asawa matagal na silang umalis. Ang pagkamatay ng mga aktibista ay kinuha ng Lopez na kontrolado ng Manila Times at Manila Chronicle, na sinisisi si Marcos at nagdagdag ng apoy sa lingguhang protesta. Ang mga mag-aaral ay nagdeklara ng isang linggong boycott sa mga klase at sa halip ay nagpulong upang mag-organisa ng mga rali ng protesta.

Ang mga alingawngaw ng isang coup d'état ay umuusbong din. Isang ulat ng US Senate Foreign Relations Committee ang nagsabi na di-nagtagal pagkatapos ng 1969 Philippine presidential election, isang grupo na karamihan ay binubuo ng mga retiradong koronel at heneral ay nag-organisa ng isang rebolusyonaryong junta upang siraan muna si Pangulong Marcos at pagkatapos ay patayin siya. Gaya ng inilarawan sa isang dokumentong ibinigay sa komite ng opisyal ng Gobyerno ng Pilipinas, ang mga pangunahing tauhan sa balangkas ay sina Vice President Fernando Lopez at Sergio Osmeña Jr., na tinalo ni Marcos noong 1969 na halalan.[15] Nagtungo pa si Marcos sa embahada ng Estados Unidos upang pawiin ang mga tsismis na sinusuportahan ng embahada ng US ang isang kudeta na ikinakalat ng partido liberal ng oposisyon.[14] Habang ang ulat na nakuha ng New York Times ay nag-isip na nagsasabing ang kuwento ay maaaring gamitin ni Marcos upang bigyang-katwiran ang batas militar, noong Disyembre 1969 sa isang mensahe mula sa US ambassador sa US assistant secretary of state, sinabi ng US ambassador na karamihan sa mga ang usapan tungkol sa rebolusyon at maging ang pagpatay ay nagmumula sa talunang oposisyon, kung saan si Adevoso (ng Liberal Party) ay isang nangungunang aktibista. Sinabi rin niya na ang impormasyon na mayroon siya sa mga plano ng pagpatay ay 'hard' o well-sourced at kailangan niyang tiyakin na nakarating ito kay Pangulong Marcos.[16][17]

Sa liwanag ng krisis, sumulat si Marcos ng isang entry sa kanyang talaarawan noong Enero 1970:[14]

Mayroon akong ilang mga pagpipilian. Isa na rito ay ang pagpapalaglag sa subersibong plano ngayon sa pamamagitan ng biglaang pag-aresto sa mga may pakana. Ngunit hindi ito tatanggapin ng mga tao. Hindi rin natin makuha ang mga Huks (Komunista), ang kanilang mga legal na kadre at suporta. Ni ang MIM (Maoist International Movement) at iba pang subersibong [o front] na organisasyon, o ang mga nasa ilalim ng lupa. Maaari nating payagan ang sitwasyon na natural na umunlad pagkatapos pagkatapos ng malawakang terorismo, walang habas na pagpatay at isang pagtatangka sa aking pagpatay at isang kudeta, pagkatapos ay magdeklara ng batas militar o suspindihin ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus - at arestuhin ang lahat kasama ang mga legal na kadre. . Sa ngayon ay hilig ko ang huli.

=== Pagbomba sa Plaza Miranda ===
Noong Agosto 21, 1971, nagsagawa ng campaign rally ang Liberal Party sa Plaza Miranda para iproklama ang kanilang senatorial bets at ang kanilang kandidato para sa mayoralty ng Maynila. Dalawang granada ang iniulat na inihagis sa entablado, na ikinasugat ng halos lahat ng naroroon. Dahil dito, sinuspinde ni Marcos ang writ of habeas corpus para arestuhin ang nasa likod ng pag-atake. Kinulong niya ang mga pinaghihinalaang suspek at iba pang hindi kanais-nais para alisin ang mga karibal sa Liberal Party.

Inakusahan ni Marcos ang kilusang komunista bilang mga may gawa ng pambobomba, at tumugon sa pamamagitan ng pagsuspinde sa writ of habeas corpus. Ang mga declassified na dokumento mula sa U.S. Central Intelligence Agency ay nagsasangkot din kay Marcos sa hindi bababa sa isa sa mga nakamamatay na serye ng pambobomba noong 1971. Para sa mananalaysay na si Joseph Scalice, nangatuwiran siya na habang ang gubyernong Marcos ay kaalyado ng Partido Komunista ng Pilipinas (PKP) sa pagsasagawa ng mga pambobomba noong unang bahagi ng dekada 1970, "ang ebidensiya ng kasaysayan ngayon ay labis na nagmumungkahi na ang Partido Komunista ng Pilipinas , sa kabila ng pakikipag-alyansa sa Liberal Party, ay may pananagutan sa pambobomba na ito, na nakikita ito bilang isang paraan ng pagpapadali ng panunupil na kanilang pinagtatalunan na magpapabilis ng rebolusyon."

=== Ang alleged na ambush kay Juan Ponce Enrile ===
Noong gabi ng Setyembre 22, 1972, tinambangan umano si Defense Minister Juan Ponce Enrile habang pauwi. Ang pagtatangkang pagpatay ay malawak na pinaniniwalaan na itinanghal; Si Enrile mismo ay umamin sa pagtatangkang pagpatay na ginawa ngunit sa kalaunan ay bawiin niya ang kanyang paghahabol.
<references />

== Batas Militar (1972–1981) ==
Ang pambobomba sa Plaza Miranda, ang umano'y pananambang kay Enrile, at ang paglapag ng MV Karagatan ay kabilang sa mga insidenteng ginamit upang bigyang-katwiran ang pagpapataw ng batas militar. Ang umano'y tangkang pagpatay kay Enrile kasama ang pangkalahatang pagkabalisa ng mamamayan, ay ginamit ni Marcos bilang mga dahilan para maglabas ng Presidential Proclamation No. 1081, na nagproklama ng estado ng batas militar sa Pilipinas noong Setyembre 21.

Sa pagharap sa karagdagang kritisismo, sinabi ni Marcos na ang kanyang deklarasyon ng Batas Militar ay suportado ng kagalang-galang na estadista ng Pilipinas na si Senador Lorenzo Tañada, na noon ay nasa ibang bansa na kumakatawan sa Pilipinas sa mga internasyonal na kumperensya ng parlyamentaryo. Sa pagdinig ng claim, pinabulaanan ito ni Senator Tañada at nilinaw na hindi siya nagbigay ng ganoong suporta para sa deklarasyon.

Si Marcos, na pagkatapos noon ay namuno sa pamamagitan ng dekreto, ay nagbawal sa kalayaan sa pamamahayag at iba pang kalayaang sibil, inalis ang Kongreso, kinokontrol ang mga establisyimento ng media, at iniutos ang pag-aresto sa mga pinuno ng oposisyon at militanteng aktibista, kabilang ang kanyang mga pinakamatinding kritiko na sina Senador Benigno Aquino Jr. at Jose W. Diokno, halos ginagawang totalitarian na diktadura ang Pilipinas kay Marcos. Sa una, ang deklarasyon ng batas militar ay tinanggap nang mabuti, dahil sa kaguluhan sa lipunan noong panahon. Bumaba nang husto ang mga rate ng krimen pagkatapos ipatupad ang curfew. Ang mga kalaban sa pulitika ay pinahintulutang magpatapon. Habang nagpatuloy ang batas militar sa susunod na siyam na taon, tumaas ang mga pagmamalabis na ginawa ng militar. Sa kabuuan, mayroong 3,257 extrajudicial killings, 35,000 indibidwal na tortyur, at 70,000 ang nakakulong. Iniulat din na 737 Pilipino ang nawala sa pagitan ng 1975 at 1985.

Bagama't inaangkin na ang batas militar ay hindi pagkuha-over ng militar sa gobyerno, ang agarang reaksyon ng ilang sektor ng bansa ay labis na namangha at pagkabalisa, dahil kahit na sinasabing ang bigat ng kaguluhan, kawalan ng batas, kawalan ng hustisya sa lipunan, Ang aktibismo ng kabataan at estudyante, at iba pang nakakagambalang mga kilusan ay umabot sa punto ng panganib, nadama nila na ang batas militar sa buong bansa ay hindi pa nararapat. Mas masahol pa, ang mga motibasyong pampulitika ay itinuring na nasa likod ng proklamasyon, dahil malapit nang mag-expire ang konstitusyonal na hindi na-extendable na termino ni Pangulong Marcos. Ang hinala na ito ay naging mas kapani-paniwala nang ang mga pinuno ng oposisyon at ang mga walang pigil sa pagsasalita na anti-Marcos media na mga tao ay agad na inilagay sa ilalim ng walang tiyak na pagkakakulong sa mga kampo ng militar at iba pang hindi pangkaraniwang mga paghihigpit ay ipinataw sa paglalakbay, komunikasyon, kalayaan sa pagsasalita at pamamahayag, atbp. Sa madaling salita, ang martial ang rehimeng batas ay sumpa sa hindi maliit na bahagi ng populasyon.

Ito ay sa liwanag ng mga pangyayari sa itaas at bilang isang paraan ng paglutas sa problemang nabanggit na ang konsepto na nakapaloob sa Susog Blg. 6, na nagbibigay sa Pangulo ng kapangyarihang pang-emerhensiya sa kaso ng isang banta o malapit na maglabas ng mga kinakailangang kautusan, mga utos na dapat maging bahagi ng batas ng lupain, ay isinilang sa Konstitusyon ng 1973. Sa madaling sabi, ang pangunahing ideya na lumitaw ay ang batas militar ay maaaring mas maagang alisin, ngunit upang pangalagaan ang Pilipinas at ang mga mamamayan nito laban sa anumang biglaang mapanganib na sitwasyon na mangangailangan ng ilang paggamit ng totalitarian powers, ang huli ay dapat na pinahihintulutan ayon sa konstitusyon, sa gayon ay inaalis ang pangangailangang ipahayag ang batas militar at ang mga kaakibat nito, lalo na ang paggigiit ng militar ng mga prerogatives na nagmukhang mas mataas sa mga awtoridad ng sibilyan sa ilalim ng pangulo. Sa madaling salita, ang problema ay kung ano ang maaaring kailanganin para sa pambansang kaligtasan ng buhay o ang pagpapanumbalik ng normal sa harap ng isang krisis o isang emergency ay dapat na magkasundo sa popular na kaisipan at saloobin ng mga tao laban sa batas militar.

Sa isang talumpati sa harap ng kanyang kapwa alumni ng Unibersidad ng Pilipinas Kolehiyo ng Batas, ipinahayag ni Pangulong Marcos ang kanyang intensyon na alisin ang batas militar sa pagtatapos ng Enero 1981.

Ang nakapagpapatibay na mga salita para sa nag-aalinlangan ay dumating sa okasyon ng muling pagsasama-sama ng mga alumni ng batas ng Unibersidad ng Pilipinas noong Disyembre 12, 1980, nang ideklara ng pangulo: "Dapat nating burahin minsan at magpakailanman sa isipan ng publiko ang anumang pag-aalinlangan sa ating pasiya na dalhin batas militar sa wakas at upang maglingkod sa isang maayos na paglipat sa parliamentaryong pamahalaan." Ang maliwanag na tahasang hindi na mababawi na pangako ay inihagis sa pagdiriwang ng ika-45 anibersaryo ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas noong Disyembre 22, 1980, nang ipahayag ng pangulo: "Ilang araw na ang nakalipas, kasunod ng malawakang konsultasyon na may malawak na representasyon ng iba't ibang sektor ng bansa at alinsunod sa pangakong ginawa noong isang taon noong ikapitong anibersaryo ng Bagong Lipunan, nakarating ako sa matatag na desisyon na dapat tanggalin ang batas militar bago matapos ang Enero, 1981, at sa ilang lugar lamang kung saan ang mga mabibigat na problema ng publiko. ang kaayusan at pambansang seguridad ay patuloy na umiiral kung ang batas militar ay patuloy na mananatiling may bisa."

Matapos tanggalin ang batas militar, nanatiling nakakonsentra ang kapangyarihan kay Marcos. Binanggit ng isang iskolar kung paano pinanatili ni Marcos ang "lahat ng mga batas militar, kautusan, at kapangyarihan sa paggawa ng batas", kabilang ang mga kapangyarihang nagpapahintulot sa kanya na makulong ang mga kalaban sa pulitika.

=== Mga pang-aabuso sa karapatang pantao ===
Ang panahon ng batas militar sa ilalim ni Marcos ay minarkahan ng pandarambong, panunupil, pagpapahirap, at kalupitan. Aabot sa 3,257 ang pinaslang, 35,000 ang pinahirapan, at 70,000 ang iligal na ikinulong ayon sa mga pagtatantya ng istoryador na si Alfred McCoy. Inilarawan ng isang mamamahayag ang administrasyong Marcos bilang "isang malagim na one-stop shop para sa mga pang-aabuso sa karapatang pantao, isang sistema na mabilis na ginawang biktima ang mga mamamayan sa pamamagitan ng pagbibigay ng hindi maginhawang mga kinakailangan tulad ng mga proteksyon sa konstitusyon, mga pangunahing karapatan, angkop na proseso, at ebidensya."

=== Ekonomiya ===
Ayon sa datos ng World Bank, apat na beses ang gross domestic product (GDP) ng Pilipinas mula $8 bilyon noong 1972 hanggang $32.45 bilyon noong 1980, para sa inflation-adjusted average growth rate na 6% kada taon. Sa katunayan, ayon sa U.S.-based Heritage Foundation, natamasa ng Pilipinas ang pinakamabuting pag-unlad ng ekonomiya nito mula noong 1945 sa pagitan ng 1972 at 1980. Ang ekonomiya ay lumago sa gitna ng dalawang matinding global oil shock kasunod ng krisis sa langis noong 1973 at krisis sa enerhiya noong 1979 – ang presyo ng langis ay $3 / bariles noong 1973 at $39.5 noong 1979, o paglago ng 1200% na nagdulot ng inflation. Sa kabila ng 1984–1985 recession, ang GDP sa per capita basis ay higit sa triple mula sa $175.9 noong 1965 hanggang $565.8 noong 1985 sa pagtatapos ng termino ni Marcos, bagama't ito ay nasa average na mas mababa sa 1.2% sa isang taon kapag iniakma para sa inflation. Itinuro ng Heritage Foundation na nang magsimulang humina ang ekonomiya noong 1979, hindi nagpatibay ang gobyerno ng mga patakarang anti-recessionist at sa halip ay naglunsad ng mga peligroso at magastos na mga proyektong pang-industriya.

Ang gobyerno ay may maingat na patakaran sa paghiram noong 1970s. Sa gitna ng mataas na presyo ng langis, mataas na interes, paglipad ng kapital, at pagbaba ng presyo ng pag-export ng asukal at niyog, ang gobyerno ng Pilipinas ay humiram ng malaking halaga ng dayuhang utang noong unang bahagi ng dekada 1980. Ang kabuuang utang panlabas ng bansa ay tumaas mula US$2.3 bilyon noong 1970 hanggang US$26.2 bilyon noong 1985. Inakusahan ng mga kritiko ni Marcos na ang mga patakaran ay naging dahilan ng utang, kasama ang katiwalian at pandarambong ng pampublikong pondo ni Marcos at ng kanyang mga kroni. Dahil dito, ang bansa ay nasa ilalim ng krisis sa pagbabayad ng utang na inaasahang maaayos pa lamang sa 2025. Tinukoy ng mga kritiko ang isang mailap na kalagayan ng pag-unlad ng bansa dahil ang panahon ay nabahiran ng matinding pagbaba ng halaga ng Piso ng Pilipinas mula 3.9 hanggang 20.53. Ang pangkalahatang ekonomiya ay nakaranas ng mas mabagal na paglago ng GDP per capita, mas mababang kondisyon ng sahod at mas mataas na kawalan ng trabaho lalo na sa pagtatapos ng termino ni Marcos pagkatapos ng 1983–1984 recession. Ang pag-urong ay pangunahing sanhi ng kawalang-katatagan ng pulitika kasunod ng pagpaslang kay Benigno Aquino Jr., mataas na pandaigdigang rate ng interes, ang matinding pandaigdigang pag-urong ng ekonomiya, at isang makabuluhang pagtaas sa pandaigdigang presyo ng langis, ang huling tatlo ay nakaapekto sa lahat ng mga bansang may utang sa Latin America at Europe, at Pilipinas ay hindi exempted. Napansin ng mga ekonomista na ang poverty incidence ay lumago mula sa 41% noong 1960s noong panahon na si Marcos ay umupo sa pagkapangulo hanggang 59% nang siya ay tinanggal sa kapangyarihan.

Ang panahon ay inilalarawan kung minsan bilang isang ginintuang panahon para sa ekonomiya ng bansa ng mga makasaysayang distortionist. Sa pagtatapos ng panahon, ang bansa ay dumaranas ng krisis sa utang, matinding kahirapan, at matinding underemployment. Sa isla ng Negros, na dumanas ng tinatawag na taggutom sa Negros, isang-ikalima ng mga batang wala pang anim ay malubhang malnourished.

=== Pangingibang-bayan ===
Mula sa halalan ni Marcos 1965 hanggang sa pagpapatalsik sa rehimeng Marcos noong 1986, humigit-kumulang 300,000 Pilipino ang nandayuhan palabas ng Pilipinas patungo sa Estados Unidos.

=== Korapsyon, pandarambong, at crony na kapitalismo ===
Ang Pilipinas sa ilalim ng batas militar ay dumanas ng malawakan at walang kontrol na katiwalian.

Ang ilang mga pagtatantya, kasama na ng World Bank, ay naglagay ng nakaw na yaman ng pamilya Marcos sa US$10 bilyon.

Nakamit ang pandarambong sa pamamagitan ng paglikha ng mga monopolyo ng gobyerno, pagbibigay ng mga pautang sa mga crony, sapilitang pagkuha sa mga pampubliko at pribadong negosyo, direktang pagsalakay sa kaban ng bayan, pagpapalabas ng mga atas ng pangulo na nagbigay-daan sa mga crony na magkamal ng kayamanan, mga kickback at komisyon mula sa mga negosyo, paggamit ng dummy mga korporasyon upang maglaba ng pera sa ibang bansa, pag-skim ng tulong internasyonal, at pagtatago ng yaman sa mga bank account sa ibang bansa.

=== Mga Parliamentaryong Eleksyon ===
Ang unang pormal na halalan mula noong 1969 para sa pansamantalang Batasang Pambansa (National Assembly) ay ginanap noong Abril 7, 1978. Si Senador Aquino, na nakakulong noon, ay nagpasya na tumakbo bilang pinuno ng kanyang partido, ang partidong Lakas ng Bayan, ngunit hindi sila nanalo. anumang puwesto sa Batasan, sa kabila ng suporta ng publiko at ang kanilang maliwanag na tagumpay. Noong gabi bago ang halalan, ipinakita ng mga tagasuporta ng partidong LABAN ang kanilang pakikiisa sa pamamagitan ng pagtatayo ng "noise barrage" sa Maynila, na lumikha ng ingay sa buong gabi hanggang madaling araw.

[[Kategorya:Kasaysayan ng Pilipinas]]
[[Kategorya:Batas militar]]