Pumunta sa nilalaman

Comune

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Komuna (Italya))
Mga pampangasiwaang pagkakahati ng Italya:- Mga rehiyon (itim na hangganan)
- Mga Lalawigan (madilim na kulay abong mga hangganan)
- Comuni (mapusyaw na kulay abong mga hangganan)

Ang comune o komuna (pagbigkas sa wikang Italyano: [koˈmuːne]; maramihan: comuni [koˈmuːni]) ay isang lokal na pagkakahating pampangasiwaan ng Italya, halos katumbas ng isang township o munisipalidad.[1] Ito ang ikatlong antas na pagkakahating pampangasiwaan ng Italya, pagkatapos ng mga rehiyon (regioni) at mga lalawigan (province). Ang comune maaari ding magkaroon ng pamagat ng città ('lungsod').[2]

Nabuo ang praeter legem ayon sa mga prinsipyong pinagsama-sama sa mga medyebal na komuna,[3] ang comune ay ibinibigay ng artikulo 114 ng Saligang Batas ng Republika ng Italya.[4] Maaari itong hatiin sa mga frazione, na maaaring may limitadong kapangyarihan dahil sa mga espesyal na hinahalal na kapulungan.[5]

Sa nagsasariling rehiyon ng Lambak Aosta, opisyal na tinatawag na commune ang isang comune sa Pranses.

Pangkalahatang-tanaw

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang comune ay nagbibigay ng mahahalagang serbisyong pampubliko: pagpapatala ng mga kapanganakan at pagkamatay, pagpapatala ng mga kasulatan, at pagpapanatili ng mga lokal na kalsada at mga pampublikong gawain.[6][7][8] Maraming comuni ang may Polizia Comunale (komunal na pulisya), na responsable para sa mga tungkulin sa kaayusan ng publiko.[9] Ang comune ay humaharap din sa kahulugan at pagsunod sa piano regolatore generale (pangkalahatang plano ng pangangasiwa), isang dokumento na kumokontrol sa aktibidad ng gusali sa loob ng komunal na lugar.[10]

Ang lahat ng mga estrukturang pangkomunidad o mga paaralan, mga estrukturang pampalakasan at pangkultura tulad ng mga komunal na aklatan, mga teatro, atbp. ay pinamamahalaan ng comuni .[11] Ang mga komuna dapat magkaroon ng sariling batas ng komunidad at magkaroon ng klasipikasyon ng klima at seismiko ng kanilang teritoryo para sa layunin ng pag-iwas sa sakuna at sa proteksiyong sibil.[12] Ang comune rin ang makikitungo sa pamamahala ng basura.[13]

Ito ay pinamumunuan ng isang alkalde (sindaco o sindaca) na tinutulungan ng isang kinatawang lehislatibo, ang consiglio comunale (konsehong komunal), at isang kinatawang ehekutibo, ang giunta comunale (komite ng komunidad).[14] Ang alkalde at mga miyembro ng consiglio comunale ay sama-samang inihalal ng mga residenteng mamamayan: ang koalisyon ng halal na alkalde (na nangangailangan ng kalakhang mayorya o ganap na mayorya sa una o ikalawang beses ng pagboto, depende sa populasyon) ay nakakakuha ng tatlong ikalimang bahagi ng consiglio ang mga luklukan.[15]

Ang giunta comunale ay pinamumunuan ng alkalde, na nagtatalaga ng iba pang miyembro, na tinatawag na assessori, isa sa kanila ay nagsisilbing ikalawang alkalde (vicesindaco).[16] Ang mga tanggapan ng comune ay matatagpuan sa isang gusali na karaniwang tinatawag na municipio , o palazzo comunale ("munisipyo").[17]

Noong Enero 2021, mayroong 7,904 na comune sa Italya;[18] malaki ang pagkakaiba-iba nila sa laki at populasyon. Halimbawa, ang comune ng Rome, sa Lazio, ay may lawak na 1,287.36 square kilometre (497.05 mi kuw) at may populasyon na 2,758,454 na naninirahan, at pareho na pinakamalaki at pinakamatao.[19]

Koronang mural para sa titulo ng comune. Ito ay matatagpuan sa itaas na bahagi ng eskudo de armas ng comune.

Ang Atrani sa lalawigan ng Salerno (Campania) ay ang pinakamaliit na comune ayon sa lugar, na mayroon lamang 0.1206 square kilometre (0.0466 mi kuw),[20] at Morterone (Lombardia) ang pinakamaliit ayon sa populasyon.[21] Maraming mga kasalukuyang comuni ang bumabakas ang kanilang mga ugat sa mga panahong sumasaklaw sa mga siglo at minsan millennia.[22][23]

Ang pinakahilagang comune ay Predoi, ang pinakatimog ay Lampedusa e Linosa, ang pinakakanluran ay Bardonecchia, at ang pinakasilanga ay Otranto.[24] Ang comune na may pinakamahabang pangalan ay San Valentino sa Abruzzo Citeriore,[25] habang ang comuni na may pinakamaikling pangalan ay Lu, Ro, Ne, Re, at Vo'[26]

Tingnan din

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Portal icon Portada ng Politics
Portal icon Portada ng Italy

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ "Italian communes ordered alphabetically". Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ "Testo unico delle leggi sull'ordinamento degli enti locali" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 4 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ "CONSUETUDINE" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 6 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ "La Costituzione - Articolo 114" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 6 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ "DECRETO N. 15 DEL 14/11/2019" (PDF) (sa wikang Italyano). Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 14 Mayo 2022. Nakuha noong 6 Mayo 2022. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ "Gli adempimenti degli uffici Anagrafe" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. ↑ "Poteri e compiti degli enti proprietari delle strade" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ "Settore Lavori pubblici e manutenzione della città" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. ↑ "Cosa fa polizia locale" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. ↑ "Che cos'è un piano regolatore?" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 6 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  11. ↑ "Cultura" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  12. ↑ "Protezione Civile del Comune di Prato" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  13. ↑ "I Comuni, per i rifiuti prodotti nel proprio territorio, a quali vincoli normativi sono soggetti in merito a raccolta e trasporto?" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 6 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  14. ↑ "Funzioni e competenze del consiglio comunale" (sa wikang Italyano). Inarkibo mula sa orihinal noong 26 Agosto 2022. Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  15. ↑ "SISTEMA ELETTORALE COMUNI" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  16. ↑ "Funzioni della Giunta" (sa wikang Italyano). Inarkibo mula sa orihinal noong 26 Hunyo 2022. Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  17. ↑ "Municipio" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  18. ↑ "Regioni italiane" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 30 Abril 2022.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  19. ↑ "Alcune curiosità sui comuni italiani" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  20. ↑ "Atrani: le tante facce del più piccolo comune italiano" (sa wikang Italyano). Inarkibo mula sa orihinal noong 8 Pebrero 2022. Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  21. ↑ "Comune che "vince" non si cambia: 29 abitanti, Morterone è ancora il più piccolo d'Italia" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  22. ↑ "I comuni nel Medioevo: nascita e sviluppo tra 1200 e 1300" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  23. ↑ "Il modello cittadino in epoca romana" (sa wikang Italyano). Inarkibo mula sa orihinal noong 2 Hulyo 2022. Nakuha noong 3 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  24. ↑ "Luoghi d'Italia da primato" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 6 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  25. ↑ "Comuni con i nomi più lunghi". Inarkibo mula sa orihinal noong 12 Abril 2019. Nakuha noong 1 Abril 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  26. ↑ "Curiosità e nomi particolari" (sa wikang Italyano). Nakuha noong 6 Mayo 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
[baguhin | baguhin ang wikitext]

Padron:Italy topicsPadron:Articles on third-level administrative divisions of countriesPadron:Types of administrative country subdivision

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Comune&oldid=2120747"