Mer Hayrenik
Ang "Mer Hayrenik:" (Armenio: Մեր Հայրենիք, binibigkas [mɛɾ hɑjɾɛnikʰ]; 'Aming Bayan') ay pambansang awit ng Armenya.
English: Aming Amang-Bayan | |
---|---|
Մեր Հայրենիք | |
Pambansang awit ng Armenia | |
Liriko | Mikael Nalbandian, 1861 |
Musika | Barsegh Kanachyan |
Ginamit | 1918 |
Ginamit muli | 1991 |
Itinigil | 1922 |
Naunahan ng | Anthem of the Armenian Soviet Socialist Republic |
Tunog | |
"Mer Hayrenik" (instrumental) |
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Komposisyon at unang republika (hanggang 1920)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang liriko ng Mer Hayrenik ay nagmula sa The Song of an Italian Girl, isang tula na isinulat ni Mikael Nalbandian noong 1861. (Armenian: Իտալացի աղջկա երգը, romanized: Italats'i aghjka yergy), mas kilala ito sa kanyang incipit, Mer Hayrenik. Hayrenik ("Aming Bayan"). Noong unang bahagi ng ika-20 siglo,ang musika ay kinatha ni Barsegh Kanachyan. Kasunod nito, ang parehong liriko at musika ay pinagtibay bilang pambansang awit ng Unang Republika ng Armenia, na panandaliang umiral mula 1918 hanggang 1920.
Panahon ng Sobyet (1920-1991)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Pulang Hukbo sumalakay Ang Armenia sa Nobyembre 1920, sa sa kabilang Kasunduan sa Sevres - alin ipinagkaloob sa bansa pandaigdig ng pagkilala bilang soberanyang estado - na nilagdaan lamang ng tatlong buwan bago ito. Noong 1922, natanggap ito sa Transcaucasian Socialist Federative Soviet Republic (TSFSR), kasama ng Azerbaijan at Georgia, at ang TSFSR ay naging bahagi ng Unyong Sobyet sa pagtatapos ng parehong taon. Bilang isang hindi mapag-aalinlanganang simbolo ng nasyonalismong Armenio, ipinagbawal si Mer Hayrenik ng mga awtoridad ng Bolshevik. Sa lugar nito, ang Anthem ng Armenian Soviet Socialist Republic ay ginamit mula 1944 pataas. Dahil dito, nagkaroon ng bagong katayuan si Mer Hayrenik bilang isang awiting protesta laban sa pamamahala ng Sobyet sa panahong ito.
Pagpapanumbalik ng soberanya at higit pa (1991–kasalukuyan)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ibinalik si Mer Hayrenik bilang pambansang awit ng Armenia noong 1 Hulyo 1991 ng Supreme Soviet ng bumubuo ng republika. Ang mga lyrics ay hindi magkapareho sa 1918 na bersyon, gayunpaman, dahil ang ilan sa mga salita ay binago. Bilang isang intrinsic na elemento ng civic education sa Armenia, ang awit ay isa sa ilang mga pambansang simbolo na kitang-kita sa mga silid-aralan ng mga paaralan sa bansa. Sa pamamagitan ng pagpaparangal sa awit sa ganitong paraan, inaakala ng mga guro na ito ay "naghihikayat sa [mga] estudyante na kantahin ang pambansang awit araw-araw".
Ang isang debate ng pambansang awit ay isang tanong sa Parliament ng Armenio noong 2006 at 2019. Nanawagan ang bagong gobyerno para sa pagpapanumbalik ng anthem ng panahon ng Sobyet na may mas bagong lyrics sa lugar nito.
Liriko
[baguhin | baguhin ang wikitext]Kasalukuyang teksto
[baguhin | baguhin ang wikitext]Pansinin na ang huling dalawang linya sa bawat talata ay inuulit.
Orihinal ng Armenio | Romanisasyon (BGN/PCGN 1981) | Transkripsyon ng IPA | Salin sa Tagalog |
---|---|---|---|
Մեր Հայրենիք, ազատ անկախ,
Որ ապրել է դարեդար Յուր որդիքը արդ կանչում են Ազատ, անկախ Հայաստան։ Ահա եղբայր քեզ մի դրոշ, Որ իմ ձեռքով գործեցի Գիշերները ես քուն չեղայ, Արտասուքով լվացի։ Նայիր նրան՝ երեք գոյնով, Նուիրական մեր նշան Թող փողփողի թշնամու դեմ Թող միշտ պանծայ Հայաստան։ Ամենայն տեղ մահը մի է Մարդ մի անգամ պիտ մեռնի, Բայց երանի՝ որ իւր ազգի Ազատության կը զոհվի։ |
Mer Hayrenik’, azat ankakh,
Vor aprel e daredar Yur vordik’y ard kanch’um en Azat, ankakh Hayastan. Aha yeghbayr k’ez mi drosh, Vor im dzerrk’ov gortsets’i Gishernery yes k’un ch’eghay, Artasuk’ov lvats’i. Nayir nran yerek’ guynov, Nvirakan mer nshan T’ogh p’oghp’oghi t’shnamu dem T’ogh misht pantsa Hayastan. Amenayn tegh mahy mi e Mard mi angam pit merrni, Bayts’ yerani, vor yur azgi Azatut’yan kzohvi. |
[mɛɹ hɑjɾɛnikʰ ǀ ɑzɑt ɑŋkɑχ ǀ]
[vɔɹ ɑpɾɛl ɛ dɑɾɛdɑɹ] [juɹ vɔɾdikʰə ɑɾd kɑntʃʰum ɛn] [ɑzɑt ǀ ɑŋkɑχ hɑjɑstɑn ‖] [ɑhɑ jɛʁbɑjɹ kʰɛz mi dəɾɔʃ ǀ] [vɔɹ im dzɛrkʰɔv gɔɾtsˀɛtsʰi] [giʃɛɾnɛɾə jɛs kʰun tʃʰɛʁɑ ǀ] [ɑɾtɑsukʰɔv ləvɑtsʰi ‖] [nɑjiɹ nəɾɑn jɛɾɛkʰ gujnɔv ǀ] [nəviɾɑkɑn mɛɹ nəʃɑn] [tʰɔʁ pʰɔʁpʰɔʁi tʰəʃnɑmu dɛm] [tʰɔʁ miʃt pɑntsˀɑ hɑjɑstɑn ‖] [ɑmɛnɑjn tɛʁ mɑhə mi ɛ] [mɑɾd mi ɑngɑm pit mɛrni ǀ] [bɑjtsʰ jɛɾɑni ǀ vɔɹ juɹ ɑzgi] [ɑzɑtutʰjɑŋ kəzɔɦvi ‖] |
Ang ating Tinubuang Lupa, malaya at malaya,
Na nabuhay magpakailanman Tinatawag nila ngayon ang kanilang mga anak Malaya, malayang Armenya. Narito ang isang watawat para sa iyo, kapatid, Na ginawa ko sa sarili kong mga kamay Hindi ako nakatulog sa gabi, Naghilamos ako ng luha. Tingnan mo siya sa tatlong kulay, Ang aming minamahal na tanda Hayaang lumiwanag ito laban sa kaaway Nawa'y laging maluwalhati ang Armenya. Ang kamatayan ay isa sa lahat ng dako Kailangang mamatay ng isang beses, Ngunit pagpalain ang kanyang bansa Ang kalayaan ay isinakripisyo. |
Orihina na Teksto
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang Mer Hayrenik ay batay sa una, ikatlo, ikaapat at ikaanim na saknong ng tula ng Nalbandian na The Song of an Italian Girl.
Teksto ng awit sa Armenio | Salin sa Tagalog | Teksto ng tula sa Armenian
(ika-isa, ikalawa, ika-apat at ika-anim stanzas) |
---|---|---|
Մեր Հայրենիք, ազատ անկախ,
Որ ապրել է դարէ դար Յուր որդիքը արդ կանչում է Ազատ, անկախ Հայաստան։ Ահա եղբայր քեզ մի դրոշ, Որ իմ ձեռքով գործեցի Գիշերները ես քուն չեղա, Արտասուքով լվացի։ Նայիր նրան երեք գույնով, Նվիրական մեկ նշան Թող փողփողի թշնամու դեմ Թող միշտ պանծա Հայաստան։ Ամենայն տեղ մահը մի է Մարդ մի անգամ պիտ' մեռնի, Բայց երանի՝ որ յուր ազգի Ազատության կզոհվի։ |
Ang ating Tinubuang Lupa, malaya at malaya,
Na nabuhay magpakailanman Tinatawag nila ngayon ang kanilang mga anak Malaya, malayang Armenya. Narito ang isang watawat para sa iyo, kapatid, Na ginawa ko sa sarili kong mga kamay Hindi ako nakatulog sa gabi, Naghilamos ako ng luha. Tingnan mo siya sa tatlong kulay, Ang aming minamahal na tanda Hayaang lumiwanag ito laban sa kaaway Nawa'y laging maluwalhati ang Armenya. Ang kamatayan ay isa sa lahat ng dako Kailangang mamatay ng isang beses, Ngunit pagpalain ang kanyang bansa Ang kalayaan ay isinakripisyo. |
Մեր հայրենիք, թշուառ, անտէր,
Մեր թշնամուց ոտնակոխ, Իւր որդիքը արդ կանչում է Հանել իւր վրէժ, քէն ու ոխ: Ահա՛, եղբայր, քեզ մի դրoշ, Որ իմ ձեռքով գործեցի, Գիշերները ես քուն չեղայ, Արտասուքով լուացի։ Նայի՛ր նորան, երեք գոյնով, Նուիրական մեր նշան, Թո՛ղ փողփողի թշնամու դէմ, Թո՛ղ կործանուի Աւստրիան: Ամենայն տեղ մահը մի է, Մարդ մի անգամ պիտ մեռնի. Բայց երանի՜, որ իւր ազգի Ազատութեան կը զոհուի: |