Tingnan ang wikitext ng Peter Ilyich Tchaikovsky

[[Talaksan:Tchaikovsky.jpg|frame|Si Peter Ilyich Tchaikovsky.]]

Si '''Pëtr Il’ič Čajkovskij''', na binabaybay din bilang '''Pyotr Ilyich Tchaikovsky''' o '''Peter Ilyich Tchaikovsky''' ([[Alpabetong Siriliko|Siriliko]]: ''Пётр Ильич Чайковский'') (7 Mayo 1840–6 Nobyembre 1893) ay isang kompositor na [[Rusya|Ruso]] ng panahong [[Musikang romantiko|Romantiko]].

==Talambuhay==
Sensitibo at interesado sa musika mula sa kanyang maagang pagkabata, si Tchaikovsky ay naging dalubhasang kompositor sa edad na 14. Noong 1862 nagsimula siyang mag-aral sa New St. Petersburg Conservatory; Mula 1866 nagturo siya sa konserbatoryo ng Moscow. Ang kanyang Piano Concerto No. 1 (1875) ay nag-premiered sa Boston at naging pinakapopular na musika noong panahong iyon. Isinulat niya ang kanyang unang ballet, [[Swan Lake]] (unang ginanap noong 1877), sa komisyon mula sa Bolshoi Ballet. Noong 1877, nakatanggap siya ng komisyon mula sa mayaman na si [[Nadezhda von Meck]] (1831-94), na naging kanyang patron at matagal na tagasuporta. Ang kanyang opera na [[Eugene Onegin]] (1878) ay sumunod sa pagkalikha sa panahong iyon. <ref name=":0">Britannica Concise Encyclopedia Revised and Expanded Edition, Encyclopedia Britannica Inc., 2006</ref>

Bagama't homosekwal, siya ay kinasal sa isang babae; Pagkatapos ng tatlong nakapipinsalang buwan ng kasal, sinubukan niya ang pagpapakamatay. Dahil dito, hindi gaanong nakapukaw sa mga kritiko at mga mahaharlikang tao ang kanyang mga nalikhang komposisyon sapagkat nakakaapekto na ang imahe ng kanyang personal na buhay sa kanyang karera. Ang kanyang ikalawang ballet, "[[Sleeping Beauty]]" (1889), ay sinusundan ng kanyang opera sa pangalang "the Queen of Spades" (1890) at ang kanyang sikat na ballet na "the Nutcracker" (1892). Ang [[Symphony no. 6 (Tchaikovsky)|Pathétique Symphony]] (1893) ay may apat na araw bago ang kanyang kamatayan mula sa kolera; sinasabing siya ay pinilit na magpakamatay ng mga maharlika na nagagalit dahil sa kanyang umano'y homosekswalidad. <ref name=":0" /><ref>{{Cite web |title=Pyotr Ilyich Tchaikovsky - Years of fame {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/biography/Pyotr-Ilyich-Tchaikovsky/Years-of-fame |access-date=2022-10-07 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>

==Impluwensiya sa musika==
Binago niya ang genre ng [[ballet]] sa pamamagitan ng pagbabago nito mula sa isang engrandeng pandekorasyon na kilos sa isang itinanghal na [[drama]] sa [[musika]]. Ang kanyang musika ay palaging may mahusay na popular na apela dahil sa mga mahilig, matapang na [[melodiya]], kahanga-hangang mga [[harmonya]], at makulay, kaakit-akit na orkestrasyon.<ref name=":0" />

== Mga Piniling Gawa ==
{{listen|type=music|pos=right
|filename=Tchaikovsky, Concerto No.1 in B-flat minor Op.23, I. Allegro.ogg|title=Piano Concerto No. 1 sa B-flat minor, I. Allegro|}}
*'''Piano Concerto No. 1''' - Ginawa ni Tchaikovsky noong 1875 at itinugtug sa Boston. May sabi-sabi na hindi kagustuhan ni Nikolay Rubinstein na tutugin ito pero si Hans von Bülow ay pumayag at nagustuhan ang musikang ito.<ref>''[https://www.cbc.ca/amp/1.5032604 A guide to Tchaikovsky's Piano Concerto No. 1],'' CBC Music</ref>
*'''1812 Overture''' - Ginawa noong 1880, ito ay ikinumisyon para sa pagmamarka ng konsekrasyon ng bagong Katedral ng Hesukristong Ating Tagapagligtas. Ito rin ay nagsilbing pasalamat sa pagwagi ng bansang Rusyo sa bansang Pranses.<ref>{{Cite web |title=1812 Overture, Pyotr Ilyich Tchaikovsky |url=https://ageofrevolution.org/200-object/1812-overture-pyotr-ilyich-tchaikovsky/ |access-date=2022-12-28 |website=Age of Revolution |archive-date=2022-12-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221228022420/https://ageofrevolution.org/200-object/1812-overture-pyotr-ilyich-tchaikovsky/ |url-status=dead }}</ref>
*'''The Nutcracker''' - Isang ballet na ginawa ni Tchaikovsky mula 1891 hanggang 1892. Ito ay ikinumisyon ni Ivan Vsevolozhsky, Direktor ng Russian Imperial Theaters.<ref>{{Cite web |title=The Nutcracker - Tchaikovsky Research |url=https://en.tchaikovsky-research.net/pages/The_Nutcracker |access-date=2022-12-28 |website=en.tchaikovsky-research.net}}</ref>

== Mga sanggunian ==
<references />{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Tchaikovsky, Peter}}
[[Kategorya:Mga musiko|Tchaikovsky, Peter]]
[[Kategorya:Mga kumpositor mula sa Rusya]]
[[Kategorya:Ipinanganak noong 1840]]
[[Kategorya:Namatay noong 1893]]


{{stub|Tao|Musika|Rusya}}