Tingnan ang wikitext ng Putakti

{{Paraphyletic group
| name = Putakti <br/>Wasp
| fossil_range = {{fossil_range|Hurasiko|Kasalukuyan}}
| image = Vespula germanica Richard Bartz.jpg
| image_alt = Isang putakti, "Vespula germanica"
| image_caption = Isang [[eusosyal]] na putakti, ''[[Vespula germanica]]''
| auto = yes
| parent = Apocrita
| includes = *[[Stephanoidea]]
*[[Ceraphronoidea]]
*[[Evanioidea]]
*[[Ichneumonoidea]]
*[[Proctotrupomorpha]]
*[[Trigonaloidea]]
*[[Aculeata]] (in part)
| excludes = *clade [[Anthophila]] (bees)
*family [[Formicidae]] (ants)
}}

Ang '''putakti''' o '''wasp''' ay anumang [[insekto]]ng ng may masikip na balakang ng suborden na is any [[insect]] [[Apocrita]] ng orden na  [[Hymenoptera]] na hindi [[bubuyog]] o [[langgam]].. Hindi kabilang rito ang may malapad na balakang na [[sawflies]] (Symphyta) na kamukha ng mga putakti ngunit mula sa hiwalay na suborden. Ang mga putakti ay hindi bumubuo sa isang [[klado]] naisang kumpletong natural na pangkat na may isang ninuno dahil ang mga bubuyo at mga langgam ay malalim na nakasama sa loob ng mga putakti at nag-[[ebolb]] mula sa mga ninuno ng mga putakti. Ang mga putakti na kasapi ng kladong [[Aculeata]] ay may taglgay na [[tibo (organo)|tibo ]] sa kanilang mga [[prey]] o mga biktima. Ang pinakakaraniwang mga putakti gaya ng mga [[yellowjacket]] at mga [[hornet]] ay nasa pamilyang [[Vespidae]] at [[eusosyal]] na sama samang namumuhay sa isang pugad na may reynand nangingitlog at mga trabahador na hindi lumilikha ng mga anak. Ang [[eusosyalidad]] ay pinapaboran ng hindi karaniwang sistemang [[haplodiploid]] ng [[sistema ng pagtukoy ng kasarian]] sa Hymenoptera dahil gumagawa rito sa mga kapatid na babae 
na eksepsiyonal na malapit na kamag-anak. Gayunpaman, ang karamihan ng mga putakti ay mga solitaryo o mapag-isa kung saan ang baawat matandang babae ay namumuhay at nanganganak ng independiyente. Ang mga babae ay karaniwang may [[ovipositor]] sa pangingitlog sa o malapit sa isang magpakukunan ng pagkain para sa [[larva]] bagaman sa [[Aculeata]], ang ovipositor ay karaniwang binabago sa isang is [[tibo (organo)|tibo]] na ginamit para mabihag ang [[prey]] nitp. Maraming mga katungkulan ang mga putakti sa ekolohiya. Ang ilan ay mga [[predator]] o [[polinador]] upang pakainin ang kanilang sarili o magbigay pagkain sa kanilang pugar. Ang karamihan sa mga solitaryong putakti ay mga [[parasitoid]] na ngangahulugang nangingitlog sila sa ibang mga insekto at nagbibigay pagkain sa kanilang mga pugat sa gayong mga hosto. Hindi tulad ng mga tunay na parasito, ang mga larva ng putakti ay pumapatay sa kanilang mga hosto. Ang mga solitaryong putakti ay nagpaparasito sa halog ng mga [[pesteng insektong]] na gumagawa sa mga putakti na mahalaga sa [[hortikultura]], [[pagkontrol ng peste]] ng mga espesye gaya ng [[whitefly]] sa mga [[kamatis]] at ibang mga pananim. 

==Mga sanggunian==
{{reflist}}
{{stub|Kulisap}}

[[Kaurian:Kulisap]]
[[Kategorya:Mga putakti]]