Tingnan ang wikitext ng Texas

{{Infobox settlement|name=Texas|type=[[Estado]]|image=Texas in United States.svg|image_caption=Texas (pula) sa Estados Unidos|image_flag=Flag of Texas.svg|image_seal=Seal of the state of texas.svg|motto="Friendship"<br>"''Pagkakaibigan''"(Tagalog)|etymology=friend|nickname="Lone Star State"<br>"''Nag-iisang Bitwing Estado''"([[Tagalog]])|grid_position=|established_title=|established_date=|extinct_title=Republika ng Texas|extinct_date=Marso 2, 1836 - Disyembro 29, 1845|leader_name=Greg Abbott|leader_party=[[Republican Party]]|leader_title=Gobernador|leader_title1=Gobernador-Tinyente|leader_name1=Dan Patrick|area_total_km2=695,662|area_land_km2=676,493|area_water_km2=19,169|area_land_sq_mi=261,193.9<ref>{{Cite web |last=codigo-postal.co |title=Texas ZIP Code - United States |url=https://codigo-postal.co/en-us/usa/texas/ |access-date=2024-02-21 |website=codigo-postal.co |language=en}}</ref> 
|elevation_ft=1,700|elevation_max_ft=8,749|elevation_min_ft=0|elevation_max_footnotes=<ref>{{Cite web |title=State Elevation Ranking (by mean elevation) from NETSTATE.COM |url=https://www.netstate.com/states/tables/state_elevation_mean.htm |access-date=2024-02-15 |website=www.netstate.com}}</ref>|elevation_min_footnotes=
|population=30,029,572|population_as_of=2022|population_rank=ika-2|population_density_km2=43.16|population_footnotes=<ref>{{Cite web |title=Texas - Place Explorer - Data Commons |url=https://datacommons.org/place/geoId/48?utm_medium=explore&mprop=count&popt=Person&hl=en |access-date=2024-02-15 |website=datacommons.org}}</ref>|website=https://www.texas.gov|population_demonym=Texan|iso_code=TX|utc_offset=-5:00|area_footnotes=|footnotes=1.{{note|a}}Itinantya lamang ang lawak kaya maaaring hindi eksaktong bilang ang kabuuang lawak nito.}}
Ang '''Teksas''', pormal na tinatawag bilang '''Estado ng Teksas''', ay isang [[Estado ng Estados Unidos|estado]] ng [[Estados Unidos]]. Ang kabisera ng estado ay [[Austin, Texas|Austin]]. Ang katabi nitong mga estado ay ang [[Bagong Mehiko]] sa kanluran, [[Louisiana]] sa silangan, [[Arkansas]] sa hilagang-silangan, [[Oklahoma]] sa hilaga, at ilan sa mga estado ng Mehiko, ang Tamaulipas sa timog, Bagong Leon sa timog-timog-kanluran, Coahuila sa timog-kanluran, at [[Chihuahua (paglilinaw)|Chihuahua]] sa kanluran-timog-kanluran. Nakapalibot sa timog-silangan nito ang [[Golpo ng Mehiko]]. Ang Texas ay nangunguna sa pinakamaraming mga [[kondado]] na binubuo ng 254 kondado, ikalawa sa pinakamalaking dami ng tao sa isang estado ng Estados Unidos, na pinangunahan ng [[California]] at ikalawa sa pinakamalawak na estado na pinangunahan naman ng [[Alaska]].

Sinakop ng mahigit sa limang mga bansa: [[Pransiya]], [[Espanya]], ang Imperyong Mexico, ang [[Mga Kumpederadong Estado ng Amerika]], at ang ngayo'y sakop na ng Estados Unidos bilang isang estado.<ref name=":1">{{Cite web |date=2021-03-31 |title=The History of the Six Flags Over Texas |url=https://www.google.com/search?q=About+https://www.txfb-ins.com/blog/your-guide-to-texas/history-and-culture/six-flags-over-texas-history&tbm=ilp&cs=1&sa=X&ved=2ahUKEwjRz5vi26qEAxXGm1YBHcxRAI4Qv5AHegQIABAE&ctx=share |access-date=2024-02-14 |website=www.txfb-ins.com}}</ref> Noong 1685, itinatag ang Fort Saint Louis ng Pranses, na ngayon ay timog-silangang Texas.<ref>{{Cite web |title=National Park Service - Explorers and Settlers (Texas) |url=https://www.nps.gov/parkhistory/online_books/explorers/sitee29.htm#:~:text=FORT%20ST.,LOUIS%20SITE&text=This%20site%20commemorates%20the%20first,where%20he%20founded%20Fort%20St. |access-date=2024-02-14 |website=www.nps.gov}}</ref> Ang Espanyol ay inaangkin ang pagmamay-ari ng teritoryo ng Texas noong 1519 bilang bahagi ng [[Bireynato ng Bagong Espanya]].<ref>{{Cite web |title=Spanish Texas {{!}} Map and Timeline |url=https://history-maps.com/en/story/History-of-Mexico/event/Spanish-Texas |access-date=2024-02-14 |website=history-maps.com |language=en |archive-date=2024-02-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240214114408/https://history-maps.com/en/story/History-of-Mexico/event/Spanish-Texas |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |last=Association |first=Texas State Historical |title=Spanish Texas |url=https://www.tshaonline.org/handbook/entries/spanish-texas |access-date=2024-02-14 |website=Texas State Historical Association |language=en}}</ref> Sumiklab ang Digmaan ng Mexico para sa Kalayaan laban sa Espanya noong [[Setyembre 16]], 1810 hanggang [[Setyembre 27]], 1821 na nagresulta sa kalayaan ng [[Imperyong Mexico]] (ngayon ay Mehiko) na sakop ang Texas noon. Nagkaroon ng kalayaan ang Texas bilang Republika ng Texas noong [[Marso 2]], 1836, at noong Abril 21, 1836 ay naganap ang Digmaang San Jacinto mula sa Mehiko na nagresulta sa nagwagi sa Rebolusyong Teksas.<ref>{{Cite web |title=San Jacinto Battlefield---American Latino Heritage: A Discover Our Shared Heritage Travel Itinerary |url=https://www.nps.gov/nr/travel/american_latino_heritage/san_jacinto_battlefield.html |access-date=2024-04-17 |website=www.nps.gov}}</ref> Isinanib sa Estados Unidos ito noong [[Disyembre 29]], 1845 bilang ika-28 estado.<ref name=":0">{{Cite web |date= |title=The Annexation of Texas, the Mexican-American War |url=https://history.state.gov/milestones/1830-1860/texas-annexation |access-date=February 15, 2024 |website=Office of the Historian (.gov)}}</ref><ref>{{Cite web |title=Today in History - June 23 |url=https://www.loc.gov/item/today-in-history/june-23/ |access-date=2024-02-15 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> Noong [[Mayo 13|13 Mayo]] 1846, nagdeklara ng [[Digmaang Mehikano-Amerikano|digmaan ang Estados Unidos sa Mehiko]] na opisyal na natapos noong [[Pebrero 2|2 Pebrero]] 1848 na may paglagda ng [[Kasunduan ng Guadalupe Hidalgo]]<ref name=":0" /> na naglalaman ng pagsuko ng Mehiko ng 55% ng lupaing ito (noong panahong iyon) at pagbabago sa hangganan nito sa timog, ang Ilog Rio Grande.<ref>{{Cite web |date=2021-06-25 |title=Treaty of Guadalupe Hidalgo (1848) |url=https://www.archives.gov/milestone-documents/treaty-of-guadalupe-hidalgo |access-date=2024-02-16 |website=National Archives |language=en}}</ref> Noong [[Pebrero 1|1 Pebrero]] 1861, tumiwalag ang Texas sa Unyon<ref>{{Cite web |title=Declaration of Secession {{!}} Lost Texas Roads |url=https://losttexasroads.com/history/events/declaration-of-secession/ |access-date=2024-02-18 |website=losttexasroads.com}}</ref> at sa kalaunan, sumali ito sa Kumpederasyon bilang ikapitong estadong sumali rito noong Marso 2 ng parehong taon,<ref>{{Cite web |last=Records |first=Hamilton Historical |date=2019-05-14 |title=Febuary 1, 1861 – Texas Becomes The Seventh State To Secede From The United States |url=https://hamiltonhistoricalrecords.com/2019/05/14/febuary-1-1861-texas-becomes-the-seventh-state-to-secede-from-the-united-states/ |access-date=2024-02-18 |website=Hamilton Historical Records |language=en}}</ref> ngunit bumagsak at natalo ang mga ito noong 9 Abril 1865.<ref>{{Cite web |title=A battle of wills: why the South lost the American Civil War |url=https://www.historyextra.com/period/victorian/why-did-the-south-lose-lost-american-civil-war-robert-e-lee-confederate-army/ |access-date=2024-04-17 |website=HistoryExtra |language=en}}</ref> Pagsalubong ng ika-20 siglo, nangyari ang pinakanakamamatay na bagyo na tumama sa Galveston na ikinasawi ng mahigit walong-libo sa lugar.<ref>{{Cite web |last=Saelee |first=Mike |title=Research Guides: Galveston Flood of 1900: Topics in Chronicling America: Introduction |url=https://guides.loc.gov/chronicling-america-galveston-flood/introduction |access-date=2024-04-17 |website=guides.loc.gov |language=en}}</ref>

==Mga lalawigan at kabisera==
* [[Talaan ng mga lalawigan sa Texas]]

== Sanggunian ==
{{reflist}}

{{United States topic}}
{{US-stub}}

[[Kategorya:Mga estado ng Estados Unidos]]