Manok (pagkain)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Manok
Mga buong manok na ibinebenta sa palengke
KursoPanimula, ulam, pamutat
Ihain nangMainit at malamig
Inihaw na manok
karne ng manok(broilers or fryers, leg, meat and skin, raw)
Bilang ng nutrisyon sa bawat 100 g (3.5 oz)
Enerhiya897 kJ (214 kcal)
0.17 g
Asukal0 g
Dietary fiber0 g
15.95 g
Saturated4.366 g
Monounsaturated6.619 g
Polyunsaturated3.352 g
16.37 g
Tryptophan0.171 g
Threonine0.729 g
Isoleucine0.742 g
Leucine1.306 g
Lysine1.438 g
Methionine0.439 g
Cystine0.189 g
Phenylalanine0.631 g
Tyrosine0.574 g
Valine0.768 g
Arginine1.136 g
Histidine0.466 g
Alanine1.001 g
Aspartic acid1.544 g
Glutamic acid2.55 g
Glycine0.981 g
Proline0.761 g
Serine0.663 g
Bitamina
Bitamina A
(4%)
28 μg
(0%)
0 μg
91 μg
Thiamine (B1)
(6%)
0.073 mg
Riboflavin (B2)
(12%)
0.141 mg
Niacin (B3)
(32%)
4.733 mg
(20%)
0.994 mg
Bitamina B6
(24%)
0.318 mg
Folate (B9)
(1%)
4 μg
Bitamina B12
(23%)
0.56 μg
Choline
(8%)
41.6 mg
Bitamina C
(0%)
0.2 mg
Bitamina D
(0%)
2 IU
Bitamina E
(1%)
0.22 mg
Bitamina K
(2%)
2.3 μg
Mineral
Kalsiyo
(1%)
9 mg
Bakal
(5%)
0.69 mg
Magnesyo
(5%)
19 mg
Mangganiso
(1%)
0.016 mg
Posporo
(22%)
155 mg
Potasyo
(4%)
203 mg
Sodyo
(6%)
84 mg
Sinc
(15%)
1.47 mg
Iba pa
Tubig67.3 g
Cholesterol93 mg
Ang mga bahagdan ay pagtataya
gamit ang US recommendations sa matanda.
Mula sa: USDA Nutrient Database

Ang manok ay ang pinakakaraniwang uri ng poltri sa buong mundo.[1] Dahil mas madali at mas mura ang pag-aalaga ng manok kumpara sa mga mamalya tulad ng baka o baboy—lumaganap ang karne ng manok (karaniwang tinatawag na "manok" lang) at mga itlog nito sa iba't ibang mga lutuin.

Inihahanda ang manok bilang pagkain sa samu't saring paraan, kabilang dito ang paghuhurno, pag-iihaw, pagpiprito, at pagpapakulo. Mula patapos ng ika-20 siglo, naging isteypol ng pangmadaliang pagkain ang inihandang manok. Binabanggit minsan na mas nakapagpapalusog ang manok kaysa sa pulang karne, kasi mas mababa ang kolesterol at nasasalang taba nito.[2]

May iba't ibang anyo ang industriya ng pagmamanok sa iba't ibang bahagi ng mundo. Sa mga bansang maunlad, karaniwang napapailalim ang mga manok sa mga masinsinang paghahayupan habang sa mga di-gaanong maunlad na bansa, inaalaga ang mga manok sa paggamit ng mga mas tradisyonal na paraan. Tinatantiya ng Nagkakaisang Bansa na may 19 bilyong manok sa Daigdig ngayon, higit doble ang populasyon ng mga tao.[3]

Mga bahaging nakakain[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang karneng nasa pitso o dibdib ng manok ay ang pinaka madaling bahagi ng katawan ng manok na natutunaw sa loob ng tiyan ng tao kapag kinain. Dahil sa katangiang ito ng pitso ng manok, naging mahalaga ito sa pagluluto ng pagkain para sa mga taong may sakit o imbalido (lumpo o lampa).[4]

Mga larawan[baguhin | baguhin ang wikitext]

Tingnan din[baguhin | baguhin ang wikitext]

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Gateway to poultry production and products" [Pintuang-daan sa produksiyon ng poltri at mga produkto nito] (sa Ingles). Food and Agriculture Organization of the United Nations. Nakuha noong 7 Pebrero 2023.
  2. "Eat More Chicken, Fish and Beans" [Kumain Nang Mas Maraming Manok, Isda at Priholes]. www.heart.org (sa Ingles).
  3. "How many chickens on Earth?" [Ilan ang mga manok sa mundo?]. cnn.com (sa Ingles). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2021-05-05. Nakuha noong 2023-08-28.
  4. "Chicken." Robinson, Victor (patnugot), PH.C., M.D. The Modern Home Physician, New York, WM. H. Wise & Company, 1939, pahina 160.