Jigme Khesar Namgyel Wangchuck
| ||||||||||||||||||
Si Jigme Khesar Namgyel Wangchuck (Dzongkha: 
,[1] ipinanganak noong Ika-21 Pebrero, 1980) ay ang ikalimang Haring Dragon ng Butan at puno ng Angkan ng Wangchuck (dinastiyang Wangchuck).[2] Siya ay kasalukuyang pinakabatang monarka at puno ng estado. Kaugnay ng pamilya, si Khesar ay panganay ng ikaapat at dating Haring Dragon ng Butan na si Jigme Singye Wangchuck, at ang ikatlong asawa ng kanyang ama, Reynang (Ashi) Tshering Yangdon. Siya ay may mga nakababatang kapatid na babae at lalaki, gayundin may apat na kapatid na babae sa labas at tatlong kapatid na lalaki sa labas. Siya ay wala pang asawa.[3]
Pagluklok sa trono
Noong Disyembre 2005, ipinahayag ni Haring Jigme Singye Wangchuck ang kanyang intensyon sa pagbababa sa trono alang-alang sa kanyang anak bilang bigaylugod, at sinisimula niyang ipasa nang kagyat ang mga tungkulin sa kanya.[4] Noong Ika-14 ng Disyembre, 2006, ipinahayag na nakababa na siya sa trono at inilipat kay Jigme Khesar Wangchuck.[5]
Siya ay opisyal na pinutungan ng korona noong Ika-6 ng Nobyembre, 2008, sa buwan ng lalaking Daga (tahaklaw) (lupang daga), sa maharlikang palasyo sa Thimphu (o Timpu). Ang marangyang koronasyon ay binubuo ng sinauna at makulay na rituwal, dinaluhan ng mga libong dayuhang dignitaryo, kabilang ang Pangulo ng Indya Pratibha Patil, Sonia Gandhi, Ministro ng Ugnayang Panlabas Pranab Mukherjee at mga sikat na artistang Bollywood.[6][7] Masasaksihan ni Khesar ang unang Indyanong pagtatanghal, Astad Deboo, noong Nobyembre 7, kasunod ng mga palabas upang maglikha ng isang jugalbandi kasama ang mga Butanes na manananghal. Kasama ni Astad sa entablado ang 30 tagatambol ng pungcholam ng Manipur. Ang mga serye ng mga tanging pagtatanghal ay nasa direksyon ng koreograpiya ni Padma Shri Astad Deboo.[8] Iniulat ng CNN na ang mga tao ay nagpintura ng mga bantas na pandaan, nagsabit ng mga banderitang pandiwa, mga ikot pantrapiko na pinalamuti ng mga sariwang bulaklak upang ipagdiwa ang kaganapan at batiin ang bagong hari.[9] Siya ay naging pinakabatang monarka sa buong daigdig sa taong gulang ng 28.[6]
Edukasyon
Pagkatapos tapusin ang kanyang pag-aaral sa mababa at mataas na paaralan sa Butan, nag-aral si Khesar sa ibang bansa sa Akademiyang Phillips (Andover), Akademiyang Cushing at Dalubhasaang Wheaton sa Massachusetts, Mga Nagkakaisang Estado, bago magtapos sa Dalubhasaang Magdalen, Pamantasan ng Oxford, Mga Nagkakaisang Kaharian, kung saan nakumpleto niya ang Programang Ugnayang Panlabas at MPhil sa Pulitika.[10] Nakapaglakbay siya sa mga iba't ibang bansa, opisyal na kumakatawan ng Butan sa mga iba't ibang kaganapan at may aktibong gampanin sa mga pangkultura, pang-edukasyon at pang-ekonomiyang organisasyon.
Mga naisakatuparan bilang hari
Nagsimula ang batang hari ang kanyang pambihirang pamumuno na nangangasiwa ng demokratisasyon ng kanyang bansa, sa pamamagitan ng pangungulo ng huling pagpupulong ng kasalukuyang Batasan ng Butan kung saan nawari-wari ang mga batas ng maykapangyarihang maghalal, reporma sa lupa at iba pang mahahalagang isyu.[11] Ipinahayag niya na ang mga tungkulin ng mga salinlahi na ito para sa mga taga-Butan ay nakatiyak ang tagumpay ng demokrasya. Naglakbay din siya nang malawakan sa iba't ibang panig ng bansa upang maghimok ng paglalahok sa inaasahang pagdating ng mga gawaing pandemokrasya, nagpapamutawi sa pinakamahalaga sa kabataan ng Butan sa pangangailangan ng mga Butanes na magsikap ukol sa mga higit na pamantayan sa alinman sa edukasyon, negosyo, serbisyong sibil at ang pangangailangan ng mga tao sa kanayunan na magsikap maghanapbuhay.[12][13]
Siya ay naglagda ng isang bagong kasunduan ng pagkakaibigan sa Indya noong Pebrero 2007, kapalit sa kasunduang 1949.[14] Maraming kusa ng pamahalaan ay naisagawa ng bagong hari na may pananaw upang tumindig ang sistema sa paghahanda para sa mga pagbabagong pandemokrasya sa 2008. Pagkatapos ng malawakang panahon na naghihintay para sa pagtatapos ng mga halalang pambatasan, noong Huyo 2008, isinaayos ang petsa ng koronasyon.[6][15]
Sanggunian
- ↑ "A Legacy of Two Kings". Bhutan Department of Information Technology. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Das, Biswajyoti (2006-12-18). "Bhutan's new king committed to democracy". Boston Globe. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Lawson, Alistair (2008-11-04). "Profile: Jigme Khesar Namgyel Wangchuck". BBC News.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Bhutan king announces abdication". BBC. 2005-12-18. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Bhutanese king steps down early". BBC. 2006-12-15. Nakuha noong 2008-11-08.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 6.0 6.1 6.2 "Lavish coronation for Bhutan king". BBC. 2008-11-06. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ [ news.bbc.co.uk,]
- ↑ "Astad Deboo magtatanghal sa koronasyon ng Hari ng Butan". Sahara Samay. 2008-11-02. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Himalayang bansa ng Butan ay nagputong ng korona sa bagong hari". CNN. 2008-11-06. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Ang Kanyang Kamahalanan Koronang Prinsipeng Dasho Jigme Khesar Namgyel Wangchuck". RAOnline. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Nagsisimula ang huling pagpupulong ng Batasang Pambansa". Bhutan Observer. 2008-01-19. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "His Majesty to attend mock election in Dungkhar". Kuensel. 2007-04-22. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "His Majesty speaks on Bhutan's future". Kuensel. 2006-04-11. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Naglagda ng bagong kasunduan ang Butan at Indya". BBC. 2007-02-08. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Ipuptong ang korona sa hari ng Butan nang sa wakas". BBC. 2008-07-23. Nakuha noong 2008-11-06.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga panlabas na kawing
- Dugong Bughaw na Pamilya ng Butan
- Karagdagang Salaysay tungkol sa Dugong Bughaw na Pamilya
- Tim Fischer: Wise heads prevail in capital of happiness
- Butan 2008 Koronasyon ng Ikalimang Hari (Opisyal na Websayt)
- BBC, Mga larawan: koronasyon sa Butan
Jigme Khesar Namgyel Wangchuck Kapanganakan: Ika-21 ng Pebrero 1980
| ||
| Mga maharlikang pamagat | ||
|---|---|---|
| Sinundan: Jigme Singye Wangchuck |
Hari ng Butan 2006 – kasalukuyan |
Kasalukuyan Hinirang na tagapagmana: Jigyel Ugyen Wangchuck |