Tingnan ang wikitext ng Abraham

{{Infobox religious biography
| title              = Abraham<br>Abram
| image              = [[File:Guercino Abramo ripudia Agar (cropped).jpg|247px]]
| caption            = {{nowrap|''Abraham na pinalayas si Hagar at Ishmael'' (1657)}}<br/>{{nowrap|ni [[Guercino|Giovanni Francesco Barbieri]]}}
| header1            = 
| religion           = [[Yahwismo]]
| known_for          = Pangalan ng [[Abrahamic na relihiyon]]: tradisyunal na tagapagtatag ng [[Jewish nation]],{{sfn|Levenson|2012|p=3}}{{sfn|Mendes-Flohr|2005}} espirituwal na ninuno ng [[Mga Kristiyano]],{{sfn|Levenson|2012|p=6}} major [[Mga Propeta at Mensahero sa Islam|propeta ng Islam]]{{sfn|Levenson|2012|p=8}}
| spouse             = [[Sarah]]<br/>[[Agar]] (babae mula sa [[Ehipto]])<br/>[[Keturah]] (babae rin)
| name               = Abraham<br>Abram
| native_name        = אַבְרָהָם
| native_name_lang   = Hbo
| birth_place        = [[Ur of the Chaldees|Ur Kaśdim]], [[Chaldea]], [[Sumer]]<br />(kasalukuyang-araw [[Iraq]])
| parents            = 
| father             = [[Tare]]
| mother             = Amatlaa, ayon sa [[Talmud]]
| children           = {{Collapsible list
| title = ''{{nobold|pinakamatanda hanggang sa pinakabata:}}''
| [[Ismael]] (anak, kay Hagar)
| [[Isaac]] (anak, kay Sarah)
| [[Zimran]] (anak, kay Keturah)
| [[Joksan]] (anak, kay Keturah)
| [[Medan (anak ni Abram)|Medan]] (anak, kay Keturah)
| [[Midian (anak ni Abraham)|Midian]] (anak, kay Keturah)
| [[Ishbak]] (anak, kay Keturah)
| [[Shuah]] (anak, kay Keturah)
}}
| relatives          = {{Collapsible list
| title = ''{{nobold|pinakamalapit hanggang sa pinakamalayo:}}''
| [[Haran]] (kapatid)
| [[Nachor, son of Terah|Nacor]] (kapatid)
| Sarah (kapatid na babae at asawa)
| [[Jacob]] (apo)
| [[Esau]] (apo)
| [[Lot]] (pamangkin)
| [[Twelve Tribes of Israel]] (mga apo sa tuhod)
| [[Dinah]] (apo sa tuhod)
| {{nbsp|3}}... ''[[Abraham's family tree]]''
 }}
| birth_date         = 2058 BC
| death_place        = [[Hebron]], [[Canaan]]<br />(kasalukuyang-araw [[Kanlurang Pampang]])
| death_date         = 1883 BCE
| background         = 
}}

Si '''Abraham''' ([[Wikang 
Ebreo|Ebreo]]: אברהם, ''Avraham''; [[Wikang Arabo|Arabo]]: ابراهيم, ''Ibrāhīm'') ang patriyarka ng [[Hudaismo]], kinikilala ng [[Kristyanismo]] bilang "Ama ng Lahat ng Nasyon", at isang napakahalagang propeta sa [[Islam]]. Sa pagsasalinwika ni [[Jose Abriol]], nangangahulugan ang pangalan niya bilang "ama ng makapal na [bilang o dami ng] tao".<ref name=Biblia>{{cite-Biblia|Abraham, ''ama ng makapal na tao''}}, pahina 30.</ref>  Isinasalaysay ang kaniyang buhay sa [[Aklat ng Henesis]] at sa [[Qur’ān]].  Bilang ama ng bansa ng mga [[Hudyo]], tinawag ng Diyos si Abraham mula sa kaniyang bansa upang pangakuang ibibigay rito ang lupain ng [[Canaan]].  Sinasabi rin na ipinangako rin ng Diyos na babasbasan at bibiyayaan ang lahat ng tao ng daigdig sa pamamagitan ng Abraham.  Bilang dagdag, matututunan ng mga tao ng pangkasalukuyang panahon kung ano ang tunay na pananampalataya mula kay Abraham.<ref name=Biblia6>{{cite-Biblia6|Abraham, Dictionary/Concordance, pahina B1}}</ref>

== Ang siklo ni Abraham ==
[[File:Molnár Ábrahám kiköltözése 1850.jpg|thumb|right|Ang paglalakbay ni ''Abram'' galing Ur hanggang Canaan'', ni [[József Molnár (pintor)|József Molnár]], 1850 ([[Hungarian National Gallery]], Budapest)]]

===Mga programang istruktura at pagsasalaysay===
Ang Abraham cycle ay hindi nakabalangkas sa pamamagitan ng isang pinag-isang balangkas na nakasentro sa isang salungatan at ang paglutas nito o isang problema at ang solusyon nito.{{sfn|Ska|2009|p=28}} Ang mga episode ay madalas na maluwag na nakaugnay, at ang pagkakasunod-sunod ay hindi palaging lohikal, ngunit ito ay pinag-iisa ng presensya mismo ni Abraham, bilang aktor man o saksi, at ng mga tema ng inapo at lupain.{{sfn|Ska|2009|p=28-29}} Ang mga temang ito ay bumubuo ng "mga programang pagsasalaysay " itinakda sa Genesis 11:27-31 tungkol sa pagiging baog ni Sarah at 12:1-3 kung saan inutusan si Abraham na lisanin ang lupaing sinilangan para sa lupaing ipapakita sa kanya ni YHWH.{{sfn|Ska|2009|p =28-29}}

=== Pinagmulan at pagtawag ===
Si [[Thare]], ang ikasiyam sa lahi mula kay [[Noe]], ay ama ni Abram, [[Nachor, anak ni Thare|Nacor]], at [[Haran]] ({{lang-he|הָרָן}} ''Hārān'').<ref>Freedman, Meyers at Beck. ''Eerdmans dictionary of the Bible'' {{ISBN|978-0-8028-2400-4}}, 2000, p.551</ref> Si Haran ang ama ni [[Lot (Bible)|Lot]], na pamangkin ni Abram; ang [[puno ng pamilya ni Abraham|buong pamilya]] ay nanirahan sa [[Ur ng mga Caldeo]]. Namatay si Haran sa kanyang sariling lungsod, ang Ur ng mga Caldeo. Napangasawa ni Abram si [[Sarah|Sarah (Sarai)]], na baog. Sina Tera, Abram, Sarai, at Lot ay umalis patungong [[Canaan]], ngunit nanirahan sa isang lugar na pinangalanang [[Haran (lugar sa Bibliya)|Haran]] ({{lang-he|חָרָן}} ''Ḥārān''), kung saan namatay si Thare sa edad na 205.

===Sarai===
Nagkaroon ng matinding taggutom sa lupain ng Canaan, anupat sina Abram at Lot at ang kanilang mga sambahayan ay naglakbay patungo sa [[Sinaunang Ehipto|Ehipto]]. Sa daan, sinabi ni Abram kay Sarai na siya ay kanyang kapatid, upang hindi siya patayin ng mga Ehipsiyo.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|12:10–13|niv}}</ref> Nang pumasok sila sa Ehipto, pinuri ng mga opisyal ng Faraon ang kagandahan ni Sarai sa [[Pharaohs in the Bible|Pharaoh]], at dinala nila siya sa palasyo at binigyan si Abram ng mga paninda bilang kapalit. Pinahirapan ng Diyos si Paraon at ang kanyang sambahayan ng mga salot, na nagbunsod kay Faraon na subukang alamin kung ano ang mali.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|12:14–17|niv}}</ref> Nang matuklasan na si Sarai ay may asawa babae, hiniling ng Faraon na umalis sina Abram at Sarai.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|12:18–20|niv}}</ref>

===Naghiwalay sina Abram at Lot===
{{pangunahing|Abraham at Lot's conflict}}
[[File:Wenceslas Hollar - Abraham and Lot separating (State 2).jpg|thumb|''Abraham at Lot ay naghiwalay. Gen: 13.7 &.<sup>c</sup>'', [[etching]] ni [[Wenceslaus Hollar]], ika-17 siglo ([[Thomas Fisher Rare Book Library]], Toronto)]]

Nang sila ay nanirahan sandali sa [[Negev]] pagkatapos na itapon mula sa Ehipto at bumalik sa [[Bethel]] at [[Ai (Canaan)|Ai]] na lugar, ang malaking kawan nina Abram at Lot ay sumasakop sa parehong pastulan . Naging problema ito ng mga pastol, na nakatalaga sa mga baka ng bawat pamilya. Ang mga salungatan sa pagitan ng mga pastol ay naging napakagulo kaya iminungkahi ni Abram na pumili si Lot ng isang hiwalay na lugar, alinman sa kaliwa o sa kanan, upang hindi magkaroon ng alitan sa pagitan ng mga kapatid. Nagpasya si Lot na pumunta sa silangan sa kapatagan ng [[Ilog Jordan|Jordan]], kung saan ang lupain ay natubigan ng mabuti sa lahat ng dako hanggang sa Zoar, at siya ay nanirahan sa mga lungsod ng kapatagan patungo sa [[Sodoma at Gomorrah|Sodom]]. Pumunta si Abram sa timog sa [[Hebron]] at nanirahan sa kapatagan ng [[Mamre]], kung saan nagtayo siya ng isa pang altar para sambahin [[Diyos sa mga relihiyong Abraham|Diyos]].

===Chedorlaomer===
{{Pangunahing|Labanan ng Siddim}}
[[File:Meeting of abraham and melchizadek.jpg|thumb|''Pagpupulong nina Abraham at Melchizedek'', canvas ni [[Dieric Bouts|Dieric Bouts the Elder]], c. 1464–1467]]

Sa panahon ng paghihimagsik ng mga lungsod ng Ilog Jordan, [[Sodoma at Gomorra]], laban sa [[Elam]],<ref>{{Bibleref2c|Genesis|14:1–9|niv}}</ref> pamangkin ni Abram, si Lot , ay dinalang bilanggo kasama ang kaniyang buong sambahayan ng sumasalakay na mga puwersang Elamita. Dumating ang hukbong Elamita upang kolektahin ang mga samsam sa digmaan, pagkatapos na matalo ang mga hukbo ng hari ng Sodoma.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|14:8–12|niv}}</ref> Lot at ang kanyang pamilya, sa oras, ay nanirahan sa labas ng Kaharian ng Sodoma na ginawa silang isang nakikitang puntirya.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|13:12|niv}}</ref>

Isang tao na nakatakas sa pagkabihag ay dumating at sinabi kay Abram ang nangyari. Nang matanggap ni Abram ang balitang ito, agad siyang nagtipon ng 318 sinanay na mga lingkod. Ang puwersa ni Abram ay nagtungo sa hilaga upang tugisin ang hukbong Elamita, na pagod na mula sa [[Labanan sa Lambak ng Siddim|Labanan ng Siddim]]. Nang maabutan nila sila sa [[Dan (Bible)|Dan]], gumawa si Abram ng isang plano sa labanan sa pamamagitan ng paghahati sa kanyang grupo sa higit sa isang yunit, at naglunsad ng isang pagsalakay sa gabi. Hindi lamang nila napalaya ang mga bihag, hinabol at pinatay ng yunit ni Abram ang Haring Elamita [[Chedorlaomer]] sa Hobah, sa hilaga lamang ng [[Damascus]]. Pinalaya nila si Lot, gayundin ang kanyang sambahayan at mga ari-arian, at nabawi ang lahat ng pag-aari mula sa Sodoma na kinuha.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|14:13–16|niv}}</ref>

Sa pagbabalik ni Abram, lumabas ang hari ng Sodoma upang salubungin siya sa [[Libis ng Hari|Lambak ng Shaveh]], ang "lambak ng hari". Gayundin, si [[Melchizedek]] na hari ng Salem ([[Jerusalem]]), isang saserdote ng [[Elyon|El Elyon]], ay naglabas ng tinapay at alak at binasbasan si Abram at ang Diyos. Pagkatapos ay ibinigay ni Abram kay Melchizedek ang [[ikasampung bahagi]] ng lahat. Pagkatapos ay nag-alok ang hari ng Sodoma na hayaan si Abram na itago ang lahat ng ari-arian kung ibabalik lamang niya ang kanyang mga tao. Tinanggihan ni Abram ang anumang kasunduan mula sa hari ng Sodoma, maliban sa bahagi kung saan ang kanyang mga kaalyado ay may karapatan.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|14:17–24|niv}}</ref>

[[File:Schnorr von Carolsfeld Bibel in Bildern 1860 024.png|thumb|left|Ang pangitain ng Panginoon na nagtuturo kay Abraham na bilangin ang mga bituin, na ginupit ni [[Julius Schnorr von Carolsfeld]] mula sa isang edisyong "Bible in Pictures" noong 1860]]

===Kasunduan ng mga piraso ===
{{tingnan din|Kasunduan ng mga piraso}}

Ang tinig ng Panginoon ay dumating kay Abram sa isang pangitain at inulit ang pangako ng lupain at mga inapo na kasing dami ng mga bituin. Si Abram at ang Diyos ay gumawa ng isang seremonya ng tipan, at sinabi ng Diyos ang tungkol sa hinaharap na pagkaalipin ng Israel sa Ehipto. Inilarawan ng Diyos kay Abram ang lupain na aangkinin ng kanyang mga supling: ang lupain ng mga [[Kenites]], [[Kenizzite]]s, [[Kadmonites]], [[Biblical Hittite|Hitetes]], [[Perizite]], Rephaims, [[Amorites]], [[Canaanite]], [[Girgashite]], at [[Jebusite]].<ref>{{Bibleref2c|Genesis|15:1–21|niv}}</ref>

===Hagar===
{{tingnan din|Hagar|Hagar sa Islam}}
[[File:Foster Bible Pictures 0032-1.jpg|thumb|right|''Abraham, [[Sarah]] at [[Hagar]]'', paglalarawan ng Bibliya mula 1897]]

Sinubukan nina Abram at Sarai na magkaroon ng kahulugan kung paano siya magiging ninuno ng mga bansa, dahil pagkatapos ng 10 taon ng paninirahan sa Canaan, walang anak na ipinanganak. Pagkatapos ay inalok ni Sarai ang kaniyang aliping Ehipsiyo, [[Hagar]], kay Abram na may layuning magkaanak ito ng isang lalaki.

Nang malaman ni Hagar na siya ay buntis, sinimulan niyang hamakin ang kanyang maybahay, si Sarai. Tumugon si Sarai sa pamamagitan ng pagmamalupit kay Hagar, at tumakas si Hagar sa ilang. Isang anghel ang nakipag-usap kay Hagar sa bukal patungo sa [[Shur (Bible)|Shur]]. Inutusan niya siya na bumalik sa kampo ni Abram at ang kanyang anak ay magiging "isang mabangis na asno ng isang tao; ang kanyang kamay ay lalaban sa bawat tao, at ang kamay ng bawat lalaki laban sa kanya; at siya ay tatahan sa harap ng lahat ng kanyang mga kapatid." Sinabihan siyang tawagan ang kanyang anak [[Ishmael]]. Pagkatapos ay tinawag ni Hagar ang Diyos na nakipag-usap sa kanya na "[[El Roi|El-roi]]", ("Nakikita ako ng Diyos:" KJV). Mula sa araw na iyon, ang balon ay tinawag na Beer-lahai-roi, (“Ang balon niya na nabubuhay at nakakakita sa akin.” KJV margin). Pagkatapos ay ginawa niya ang itinuro sa kanya sa pamamagitan ng pagbabalik sa kanyang maybahay upang magkaroon ng kanyang anak. Si Abram ay 86 taong gulang nang isinilang si Ishmael.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|16:4–16|niv}}</ref>

===Sarah===
Makalipas ang labintatlong taon, nang si Abram ay 99 na taong gulang, idineklara ng Diyos ang bagong pangalan ni Abram: "Abraham"&nbsp;– "isang ama ng maraming bansa".<ref>{{Bibleref2c|Genesis|17:5|niv}}</ref> Pagkatapos ay natanggap ni Abraham ang mga tagubilin para sa [[kasunduan ng mga piraso]], kung saan ang [[Pagtutuli ng lalaki sa relihiyon|pagtutuli]] ang siyang magiging tanda.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|17:10–14| niv}}</ref>

Ipinahayag ng Diyos ang bagong pangalan ni Sarai: "[[Sarah]]", pinagpala siya, at sinabi kay Abraham, "Bibigyan din kita ng isang anak mula sa kanya."<ref>{{Bibleref2c|Genesis|17:15–16|niv} }</ref> Si Abraham ay tumawa, at "sinabi sa kanyang puso, 'Isilang ba ang isang ''anak'' sa kanya na isang daang taong gulang? at si Sara, na siyamnapung taong gulang, ay manganganak ng [isang anak]? '"<ref>{{Bibleref2c|Genesis|17:17|niv}}</ref> Kaagad pagkatapos makatagpo ni Abraham ang Diyos, kasama niya ang kanyang buong sambahayan ng mga tao, kabilang ang kanyang sarili (edad 99) at si Ismael (edad 13), tinuli.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|17:22–27|niv}}</ref>

===Tatlong bisita===
[[File:Tissot Abraham and the Three Angels.jpg|thumb|upright=1.2|''Abraham at ang Tatlong mga Anghel'', watercolor ni [[James Tissot]], {{circa|1896–1902}}]]

Hindi nagtagal pagkatapos, sa init ng araw, si Abraham ay nakaupo sa pasukan ng kanyang tolda sa tabi ng [[terebinth]] ni [[Mamre]]. Tumingala siya at nakita ang tatlong lalaki sa harapan ng Diyos. Pagkatapos ay tumakbo siya at yumuko sa lupa upang salubungin sila. Pagkatapos ay inalok ni Abraham na hugasan ang kanilang mga paa at dalhan sila ng isang kapirasong tinapay, kung saan sila ay pumayag. Si Abraham ay nagmamadaling pumunta sa tolda ni Sarah upang mag-order ng [[ash cake]] na gawa sa piniling harina, pagkatapos ay inutusan niya ang isang aliping lalaki na maghanda ng isang piniling guya. Nang maihanda na ang lahat, naglagay siya ng mantikilya, gatas at guya sa harap nila, na naghihintay sa kanila, sa ilalim ng puno, habang sila ay kumakain.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|18:1–8|niv}}</ref>

Sinabi ng isa sa mga bisita kay Abraham na sa kanyang pagbabalik sa susunod na taon, si Sarah ay magkakaroon ng isang anak na lalaki. Habang nasa entrance ng tent, narinig ni Sarah ang sinabi at natawa siya sa sarili tungkol sa posibilidad na magkaroon ng anak sa kanilang mga edad. Ang bisita ay nagtanong kay Abraham kung bakit natatawa si Sarah sa panganganak sa kanyang edad, dahil walang masyadong mahirap para sa Diyos. Dahil sa takot, tanggi ni Sarah na tumatawa.

===Pagsusumamo ni Abraham===
{{pangunahing|Sodoma at Gomorrah|Lot (tao sa Bibliya)}}
[[File:Tissot Abraham Sees Sodom in Flames.jpg|thumb|upright=1.2|''Nakita ni Abraham na ang Sodoma ay nasusunog'', watercolor by [[James Tissot]], {{circa|1896–1902}}]]

Pagkatapos kumain, tumayo si Abraham at ang tatlong bisita. Lumakad sila patungo sa taluktok na tinatanaw ang 'mga lungsod ng kapatagan' upang talakayin ang kapalaran ng [[Sodoma at Gomorra]] para sa kanilang kasuklam-suklam na mga kasalanan na napakalaki, ito ang nagpakilos sa Diyos na kumilos. Dahil ang pamangkin ni Abraham ay nakatira sa Sodoma, ang Diyos ay nagpahayag ng mga plano upang kumpirmahin at hatulan ang mga lungsod na ito. Sa puntong ito, umalis ang dalawa pang bisita patungong Sodoma. Pagkatapos ay bumaling si Abraham sa Diyos at humiling sa Kanya (mula sa limampung tao hanggang sa mas mababa) na "kung mayroong kahit sampung matuwid na tao na masusumpungan sa lungsod, hindi ba patatawarin ng Diyos ang lungsod?" Para sa kapakanan ng sampung matuwid na tao, ipinahayag ng Diyos na hindi niya pupuksain ang lungsod.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|18:17–33|niv}}</ref>

Nang dumating ang dalawang bisita sa Sodoma upang isagawa ang kanilang ulat, binalak nilang manatili sa liwasan ng lungsod. Gayunpaman, ang pamangkin ni Abraham, si Lot, ay nakipagkita sa kanila at mariing iginiit na ang dalawang "lalaki" na ito ay manatili sa kanyang bahay para sa gabi. Isang rally ng mga lalaki ang tumayo sa labas ng tahanan ni Lot at hiniling na ilabas ni Lot ang kanyang mga panauhin upang "makilala" nila ({{Abbr|v.|verse}} 5) sila. Gayunpaman, tumutol si Lot at inalok ang kanyang mga anak na dalaga na hindi “nakakilala” (v. 8) lalaki sa rally ng mga lalaki sa halip. Tinanggihan nila ang paniwalang iyon at hinangad nilang sirain ang pintuan ni Lot upang mapuntahan ang kanyang mga bisitang lalaki,<ref>{{Bibleref2c|Genesis|19:1–9|niv}}</ref> sa gayo'y pinagtibay ang kasamaan ng lungsod at inilarawan ang kanilang nalalapit na pagkawasak.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|19:12–13|niv}}</ref>

Kinaumagahan, pumunta si Abraham sa lugar kung saan siya nakatayo sa harap ng Diyos. Siya ay "tumingin sa Sodoma at Gomorra" at nakita kung ano ang nangyari sa mga lungsod sa kapatagan, kung saan wala man lang "sampung matuwid" (v. 18:32) na natagpuan, dahil "ang usok ng lupain ay umakyat na parang usok. ng isang pugon."<ref>{{Bibleref2c|Genesis|19:27–29|niv}}</ref>

===Abimelec===
[[File:Tissot The Caravan of Abraham.jpg|thumb|''Ang Caravan ng Abraham'', watercolor ni [[James Tissot]], bago ang 1903 ([[Jewish Museum (Manhattan)|Jewish Museum]], New York)]]

{{tingnan din|Endogamy|Mga salaysay ng asawa–kapatid na babae sa Aklat ng Genesis}}
Si Abraham ay nanirahan sa pagitan ng [[Kadesh (Timog ng Israel)|Kadesh]] at [[Shur (Bible)|Shur]] sa tinatawag na anachronistically ng Bibliya na "lupain ng mga [[Philistine]]". Habang naninirahan siya sa [[Gerar]], hayagang inangkin ni Abraham na kapatid niya si Sarah. Nang matuklasan ang balitang ito, ipinadala siya ni Haring [[Abimelec]] sa kanya. Pagkatapos ay lumapit ang Diyos kay Abimelec sa panaginip at ipinahayag na ang pagkuha sa kanya ay magbubunga ng kamatayan dahil siya ay asawa ng isang lalaki. Si Abimelec ay hindi nagsagawa ng kamay sa kanya, kaya nagtanong siya kung papatayin din niya ang isang matuwid na bansa, lalo na't sinabi ni Abraham na sila ni Sarah ay magkapatid. Bilang tugon, sinabi ng Diyos kay Abimelec na siya ay tunay na may pusong walang kapintasan at iyon ang dahilan kung bakit siya patuloy na umiral. Gayunpaman, kung hindi niya ibabalik sa kanya ang asawa ni Abraham, tiyak na lilipulin ng Diyos si Abimelec at ang kaniyang buong sambahayan. Ipinaalam kay Abimelec na si Abraham ay isang propeta na mananalangin para sa kanya.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|20:1–7|niv}}</ref>

Kinaumagahan, ipinaalam ni Abimelec sa kaniyang mga lingkod ang tungkol sa kaniyang panaginip at nilapitan si Abraham at nagtanong kung bakit siya nagdala ng gayong malaking pagkakasala sa kaniyang kaharian. Sinabi ni Abraham na inisip niya na walang takot sa Diyos sa lugar na iyon, at na maaari nilang patayin siya para sa kanyang asawa. Pagkatapos ay ipinagtanggol ni Abraham ang kanyang sinabi bilang hindi isang kasinungalingan: "Gayunma'y tunay na "siya ay aking kapatid na babae; siya'y" anak ng aking ama, ngunit hindi anak ng aking ina; at siya naging asawa ko."<ref>{{Bibleref2c|Genesis|20:12||Genesis 20:12|niv}}</ref> Ibinalik ni Abimelech si Sara kay Abraham, at binigyan siya ng mga kaloob na tupa, baka, at mga alipin; at inanyayahan siyang manirahan saanman niya maibigan sa lupain ni Abimelech. Karagdagan pa, binigyan ni Abimelec si Abraham ng isang libong pirasong pilak upang magsilbing vindication ni Sarah sa lahat. Pagkatapos ay nanalangin si Abraham para kay Abimelech at sa kanyang sambahayan, yamang sinaktan ng Diyos ang mga babae ng pagkabaog dahil sa pagkuha kay Sarah.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|20:8–18|niv}}</ref>

Pagkaraan ng ilang panahon na manirahan sa lupain ng mga Filisteo, sina Abimelec at [[Phicol]], ang pinuno ng kaniyang mga hukbo, ay lumapit kay Abraham dahil sa isang pagtatalo na nagresulta sa isang marahas na paghaharap sa isang balon. Pagkatapos ay sinisiraan ni Abraham si Abimelech dahil sa mapusok na pagsalakay ng kanyang lingkod na Filisteo at ang pag-agaw sa [[balon ni Abraham]]. Inangkin ni Abimelech na hindi niya alam ang pangyayari. Pagkatapos ay nag-alok si Abraham ng isang kasunduan sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga tupa at baka kay Abimelech. Isa pa, para patunayan na si Abraham ang naghukay ng balon, binigyan din niya si Abimelec ng pitong tupa bilang patunay. Dahil sa sinumpaang sumpa na ito, tinawag nila ang lugar ng balon na ito: [[Beersheba]]. Matapos bumalik sina Abimelech at Ficol sa [[Philistia]], nagtanim si Abraham ng [[Talanan ng mga halaman sa Bibliya|tamarisk]] na kakahuyan sa Beersheba at tinawag ang "pangalan ng {{PANGINOON}}, ang walang hanggang Diyos." <ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:22–34||Genesis 21:22–34|niv}}</ref>

===Isaac===
Gaya ng ipinropesiya sa Mamre noong nakaraang taon,<ref>{{Bibleref2c|Genesis|17:21|niv}}</ref> Nagbuntis si Sarah at nanganak ng isang lalaki kay Abraham, sa unang anibersaryo ng tipan ng pagtutuli. Si Abraham ay "isang daang taong gulang", nang ipanganak ang kanyang anak na pinangalanan niyang [[Isaac]]; at tinuli niya siya noong siya ay walong araw.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:1–5|niv}}</ref> Para kay Sarah, ang pag-iisip ng panganganak at pag-aalaga ng isang bata, sa ganoong katanda edad, ay nagdulot din sa kanya ng labis na pagtawa, habang ipinahayag niya, "Ginawa ako ng Diyos na tumawa, upang ang lahat ng nakakarinig ay tumawa na kasama ko."<ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:6–7|niv}}</ref> Si Isaac ay nagpatuloy sa paglaki at sa araw na siya ay awat, si Abraham ay nagdaos ng isang dakilang piging upang igalang ang okasyon. Sa panahon ng pagdiriwang, gayunpaman, natagpuan ni Sarah si Ishmael na nanunuya; isang obserbasyon na magsisimulang linawin ang pagkapanganay ni Isaac.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:8–13|niv}}</ref>

[[File:Adriaen van der Werff - The Expulsion of Hagar and Ishmael - 59.063 - Rhode Island School of Design Museum.jpg|thumb|''Ang Expulsion of Hagar and Ismael'', ni [[Adriaen van der Werff]], {{circa|1699}} ([[Rhode Island School of Design Museum]], Rhode Island)]]

===Ismael===
{{Tingnan din|Ishmael sa Islam#Ang sakripisyo}}
Si Ismael ay labing-apat na taong gulang nang isinilang kay Sarah ang anak ni Abraham na si Isaac. Nang makita niyang tinutukso si Isaac ni Ishmael, sinabi ni Sarah kay Abraham na paalisin sina Ismael at Hagar. Ipinahayag niya na hindi makakabahagi si Ismael sa mana ni Isaac. Si Abraham ay lubhang nabagabag sa mga salita ng kanyang asawa at humingi ng payo sa kanyang Diyos. Sinabi ng Diyos kay Abraham na huwag mabalisa kundi gawin ang utos ng kanyang asawa. Tiniyak ng Diyos kay Abraham na "kay Isaac tatawagin ang mga binhi sa iyo."<ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:12|niv}}</ref> Sinabi rin niya na si Ismael ay gagawa ng isang bansa, "sapagkat siya ay iyong buto".<ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:9–13|niv}}</ref>

Kinaumagahan, inilabas ni Abraham sina Hagar at Ismael. Binigyan niya siya ng tinapay at tubig at pinaalis sila. Ang dalawa ay gumala sa ilang ng Beersheba hanggang sa tuluyang naubos ang kanyang bote ng tubig. Sa sandaling kawalan ng pag-asa, napaluha siya. Matapos marinig ng Diyos ang tinig ng bata, isang [[anghel ng Panginoon]] ang nagpatunay kay Hagar na siya ay magiging isang dakilang bansa, at "mabubuhay sa kanyang tabak". Pagkatapos ay lumitaw ang isang balon ng tubig kaya nailigtas nito ang kanilang mga buhay. Habang lumalaki ang bata, siya ay naging isang bihasang [[Archery|archer]] na naninirahan sa ilang ng [[Desert of Paran|Paran]]. Sa kalaunan, nakahanap ang kanyang ina ng asawa para kay Ismael mula sa kanyang sariling bansa, ang lupain ng Ehipto.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|21:14–21|niv}}</ref>

===Pagbibigkis ni Isaac===
[[File:Rembrandt Harmensz. van Rijn 035.jpg|thumb|''Ang Anghel Hinders ang offering ni Isaac'', ni [[Rembrandt]], 1635 ([[Hermitage Museum]], Saint Petersburg)]]
{{pangunahing|Pagbibigkis ni Isaac}}

Sa isang punto sa kabataan ni Isaac, si Abraham ay inutusan ng Diyos na ialay ang kanyang anak bilang isang sakripisyo sa lupain ng [[Moriah]]. Naglakbay ang patriyarka ng tatlong araw hanggang sa makarating siya sa bundok na sinabi sa kanya ng Diyos. Pagkatapos ay inutusan niya ang mga tagapaglingkod na manatili habang sila ni Isaac ay nagpapatuloy na mag-isa sa bundok. Binuhat ni Isaac ang kahoy kung saan siya iaalay. Sa daan, tinanong ni Isaac ang kanyang ama kung nasaan ang hayop para sa handog na susunugin, na sumagot si Abraham na "Ang Diyos ay magbibigay sa kanyang sarili ng isang tupa bilang isang handog na sinusunog". Nang malapit nang isakripisyo ni Abraham ang kanyang anak, siya ay nagambala ng anghel ng Panginoon, at nakita niya sa likuran niya ang isang "tumang lalaking tupa na nahuli sa isang masukal sa pamamagitan ng kanyang mga sungay", na kanyang inihain sa halip na kanyang anak. Nang maglaon, ang lugar ay tinawag na [[Jehova-jireh]]. Para sa kanyang pagsunod ay tumanggap siya ng isa pang pangako ng maraming inapo at masaganang kasaganaan. Pagkatapos ng kaganapang ito, pumunta si Abraham sa Beersheba.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|22:1–19||Genesis 22:1–19|niv}}</ref>

===Pagkalipas ng mga taon===
{{tingnan din|Ang family tree ni Abraham}}
Namatay si Sara, at inilibing siya ni Abraham sa [[Yungib ng mga Patriyarka]] (ang "kweba ng Machpela"), malapit sa Hebron na binili niya kasama ng karatig na parang mula kay Ephron na [[Biblical Hittite|Hiteo]].<ref>{{Bibleref2c|Genesis|23:1–20|niv}}</ref> Pagkatapos ng kamatayan ni Sara, si Abraham ay kumuha ng isa pang asawa, isang [[concubine]] na pinangalanang [[Keturah]], kung saan nagkaroon siya ng anim. mga anak: [[Zimran]], [[Jokshan]], [[Medan (anak ni Abraham)|Medan]], [[Midian (anak ni Abraham)|Midian]], [[Ishbak]], at [[Shuah]].<ref>{{Bibleref2c|Genesis|25:1–6|niv}}</ref> Ayon sa Bibliya, na sumasalamin sa pagpapalit ng kanyang pangalan sa "Abraham" na nangangahulugang "isang ama ng maraming bansa", Abraham ay itinuturing na ninuno ng maraming bansang binanggit sa Bibliya, bukod sa iba pa ang [[Israelites]], [[Ishmaelite]],<ref>{{Bibleref2c|Genesis|25:12–18|niv}}</ref> [[Edom]]ites,<ref>{{Bibleref2c|Genesis|36:1–43}}</ref> [[Amalek#Amalekites in the Hebrew Bible|Amalekites]],<ref>{{Bibleref2c|Genesis |36:12–16|niv}}</ref> [[Kenizzite]]s,<ref>{{Bibl eref2c|Genesis|36:9–16|niv}}</ref> [[Midian]]ites at [[Assyrian people|Assyrians]],<ref>{{Bibleref2c|Genesis|25:1–5|niv} }</ref> at sa pamamagitan ng kanyang pamangkin na si Lot ay nauugnay din siya sa mga [[Moab]]ita at [[Ammon]]ite.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|19:35–38|niv}}</ref> Nabuhay si Abraham upang makita ang kanyang anak na ikinasal [[Rebekah]], at upang makita ang kapanganakan ng kanyang kambal na apo [[Jacob at Esau]]. Namatay siya sa edad na 175, at inilibing sa yungib ng Machpela ng kanyang mga anak na sina Isaac at Ismael.<ref>{{Bibleref2c|Genesis|25:7–10|niv}}{{Bibleref2c|1 Chronicles|1:32| niv}}</ref>

== Mga relihiyosong tradisyon ==
{{Judaism|1=figures}}
Si Abraham ay binigyan ng mataas na posisyon ng paggalang sa tatlong pangunahing pananampalataya sa mundo, [[Judaismo]], [[Kristiyanismo]] at [[Islam]]. Sa Judaismo, siya ang nagtatag na ama ng tipan, ang espesyal na ugnayan sa pagitan ng mga Judio at ng Diyos&nbsp;– na humahantong sa paniniwala na ang [[Mga Hudyo bilang piniling tao|Mga Hudyo ay ang piniling bayan ng Diyos]]. Sa Kristiyanismo, itinuro ni [[Paul the Apostle]] na ang pananampalataya ni Abraham sa Diyos – bago ang [[Mosaic law]] – ay ginawa siyang prototype ng lahat ng mananampalataya, Hudyo o [[gentile]]; at sa Islam siya ay nakikita bilang isang link sa [[Mga Propeta at Mensahero sa Islam|kadena ng mga propeta]] na nagsisimula kay [[Adam]] at nagtatapos sa [[Muhammad]].{{sfn|Levenson|2012|p =8}}

===Judaismo===
Sa tradisyon ng mga Hudyo, si Abraham ay tinawag na ''Avraham Avinu'' (אברהם אבינו), "amang Abraham," na nagpapahiwatig na siya ay parehong biyolohikal na ninuno ng mga Hudyo at ama ng Hudaismo, ang unang Hudyo.{{sfn|Levenson |2012|p=3}} Ang kanyang kuwento ay binabasa sa lingguhang bahagi ng [[Torah]] na pagbabasa, pangunahin sa [[parashot]]: [[Lech-Lecha (parsha)|Lech-Lecha]] (לֶךְ-לְךָ ), [[Vayeira (parsha)|Vayeira]] (וַיֵּרָא), [[Chayei Sarah (parsha)|Chayei Sarah]] (חַיֵּי שָׂרָה), at [[Toledot (parsha)|Toledot]] (תּוֹתְד).

Itinuro ni [[Hanan bar Rava]] sa pangalan ni [[Abba Arikha]] na ang ina ni Abraham ay pinangalanang ʾĂmatlaʾy bat Karnebo.<ref>{{Cite web|title=Bava Batra 91a|url=https://www.sefaria.org/Bava_Batra.91a|access-date=2021-03-08|website=www.sefaria.org}}</ref> {{Efn|Mga variant ng MSS: ''bat Barnebo, bat bar-Nebo, bar-bar-Nebo, bat Karnebi, bat Kar Nebo''. Ang Karnebo (''outpost ng [[Nabu]]'') ay pinatunayan bilang [[Sumer]]ian theophoric place-name sa [[Akkadian language|Akkadian]] inscriptions, kasama ang [[Andre Michaux|Michaux stone]] . Tinukoy nito ang hindi bababa sa dalawang magkahiwalay na lungsod noong unang panahon.<ref>Yamada, Shigeo. [https://www.jstage.jst.go.jp/article/orient/40/0/40_56/_pdf "Karus on the Frontiers of the Neo-Assyrian Empire, Orient 40 (2005)]"</ref> Ang rabinikong tradisyon ay nag-uugnay sa Karnebo sa [[Biblikal na Hebrew]] na Kar (כר ''lamb''), na isinasalin ito na ''[[Tumah at taharah|pure]] na tupa''.<ref>[https://www.sefaria.org/Rashbam_on_Bava_Batra.91a.14.2?lang=bi "Rashbam on Bava Batra 91a:14:2"]. http://www.sefaria.org. Retrieved 2021-03-08.</ref>}} Itinuro ng [[Hiyya bar Abba]] na [[Abraham and the Idol Shop|Nagtrabaho si Abraham sa idol shop ni Teraḥ]] noong kanyang kabataan.<ref>{{Cite web|title=Bereishit Rabbah 38|url=https://www.sefaria.org/Bereishit_Rabbah.38|access-date=2021-03-11|website=www.sefaria.org}}</ref>

Sa ''[[Legends of the Jews]]'', nilikha ng Diyos ang langit at lupa para sa kapakanan ng mga merito ni Abraham.{{sfn|Ginzberg|1909|loc=Vol I: The Wicked Generations}} Pagkatapos ng [[Genesis flood narrative|biblical flood]], si Abraham ay ang tanging isa sa mga banal na taimtim na nanumpa na hinding-hindi pababayaan ang Diyos,{{sfn|Ginzberg|1909|loc=Vol. I: Sa Nagniningas na Hurno}} nag-aral sa bahay nina [[Noah]] at [[Shem]] upang malaman ang tungkol sa "Mga Daan ng Diyos,"{{sfn|Jasher|1840|p=22|loc =Ch9, vv 5-6}} nagpatuloy sa linya ng [[Kohanim|Mataas na Saserdote]] mula kay Noe at Sem, at itinalaga ang katungkulan kay [[Levi]] at [[Tribe of Levi|kanyang binhi]] magpakailanman. Bago umalis sa lupain ng kanyang ama, si Abraham ay mahimalang naligtas mula sa nagniningas na hurno ni [[Nimrod]] kasunod ng kanyang matapang na pagkilos na paghiwa-hiwalayin ang mga diyus-diyosan ng mga [[Chaldea]]n.{{sfn|Ginzberg|1909}} Sa panahon ng kanyang sa pamamalagi sa Canaan, nakaugalian ni Abraham na magbigay ng mabuting pakikitungo sa mga manlalakbay at estranghero at nagturo kung paano purihin ang Diyos at ang kaalaman sa Diyos sa mga nakatanggap ng kanyang kabaitan.{{sfn|Ginzberg|1909|loc=Vol. I: Ang Tipan kay Abimelech}}

Kasama [[Isaac at Jacob]], siya ang isa na ang pangalan ay lilitaw na kaisa ng Diyos, gaya ng [[Diyos sa Hudaismo]] ay tinawag na ''Elohei Abraham, Elohei Yitzchaq ve Elohei Ya'aqob'' ("Diyos ng Abraham, Diyos ni Isaac, at Diyos ni Jacob") at hindi kailanman Diyos ng sinuman.{{sfn|Ginzberg|1909|loc=Vol. I: Joy and Sorrow in the House of Jacob}} Binanggit din siya bilang ama ng tatlumpung bansa.{{sfn|Ginzberg|1909|loc=Vol. I: Ang Kapanganakan nina Esau at Jacob}}

Si Abraham ay karaniwang kinikilala bilang may-akda ng ''[[Sefer Yetzirah]]'', isa sa mga pinakaunang nabubuhay na aklat sa [[Jewish mysticism]].<ref>''Sefer Yetzirah Hashalem'' (with Rabbi Saadia Gaon's Commentary), [[Yosef Qafih]] (editor), Jerusalem 1972, p. 46 (Hebrew / Judeo-Arabic)</ref>

Ayon kay [[pirkei avot]], sumailalim si Abraham ng sampung pagsubok sa utos ng Diyos. [[Binding of Isaac]] ay tinukoy sa Bibliya bilang isang pagsubok;<ref>{{Bibleref2c|Genesis|22:1|GNT}}</ref> ang iba pang siyam ay hindi tinukoy, ngunit sa kalaunan ay nagbibigay ng iba't ibang enumerasyon ang mga rabbinical na mapagkukunan. {{citation needed|date=Desyembre 2022}}

===Kristiyanismo===
{{Infobox saint
|name = Abraham<br>Abram
|feast_day = 9 Oktubrye – Roman Katolisismo at Lutheranism<ref name="LCMS">{{cite web |title=Commemorations |url=https://www.lcms.org/worship/church-year/commemorations |publisher=[[Lutheran Church—Missouri Synod]] |access-date=31 October 2020 |language=en}}</ref>
|venerated_in = {{hlist <!--chronological:-->|[[Judaismo]] |[[Kristiyanismo]] |[[Islam]] |[[Druze faith]]<ref name="Hitti 1928 37" /><ref name="Dana 2008 17" /> |[[Baháʼí Faith]]}}
|image = Aert de Gelder 009.jpg
|imagesize = 240px
|caption = ''Abraham at ang mga Anghel'', ni [[Aert de Gelder]], {{circa|1680–85}} ([[Museum Boijmans Van Beuningen]], Rotterdam)
|titles = Unang Patriarch
}}
Sa [[Kristiyanismo]], si Abraham ay iginagalang bilang [[Mga Propeta ng Kristiyanismo|propeta]] kung kanino pinili ng Diyos na ihayag ang kanyang sarili at kung kanino pinasimulan ng Diyos ang isang [[Kasunduan (biblikal)|kasunduan]] (cf. ''[[Teolohiya ng Tipan]]'').{{sfn|Wright|2010|p=72}}{{sfn|Waters|Reid|Muether|2020|p=}} [[Paul the Apostle]] ay nagpahayag na ang lahat ng naniniwala kay Jesus ([[Christians]]) ay "kabilang sa binhi ni Abraham at mga tagapagmana ng pangakong ginawa kay Abraham."{{sfn|Wright|2010|p=72}} Sa [[Liham sa mga Romano|Mga Taga-Roma.]] 4, Si Abraham ay pinuri dahil sa kanyang "hindi natitinag na pananampalataya" sa Diyos, na nakatali sa konsepto ng mga nakikibahagi sa tipan ng biyaya bilang mga "na nagpapakita ng pananampalataya sa kapangyarihang nagliligtas ni Kristo".<ref>Firestone, Reuven. [http://cmje.usc.edu/articles/abraham.php "Abraham."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170909233637/http://cmje.usc.edu/articles/abraham.php |date=9 September 2017 }} ''Encyclopedia of World History''.</ref>{{sfn|Waters|Reid|Muether|2020|p=}}

Sa buong kasaysayan, ang mga pinuno ng simbahan, kasunod ni Pablo, ay nagbigay-diin kay Abraham bilang ang espirituwal na ama ng lahat ng mga Kristiyano.{{sfn|Jeffrey|1992|p=10}} [[Augustine of Hippo]] ay nagpahayag na ang mga Kristiyano ay "mga anak (o "binhi). ") ni Abraham sa pamamagitan ng pananampalataya", [[Ambrose]] ay nagsabi na "sa pamamagitan ng kanilang pananampalataya ang mga Kristiyano ay nagtataglay ng mga pangakong ginawa kay Abraham", at [[Martin Luther]] ay naalaala si Abraham bilang "isang paradigma ng taong may pananampalataya." Isinasaad ng {{efn|{{harvnb|Jeffrey|1992|p=10}} na "Si San Augustine, na sumusunod kay Pablo, ay itinuturing ang lahat ng mga Kristiyano bilang mga anak (o "binhi") ni Abraham sa pamamagitan ng pananampalataya, bagama't "ipinanganak ng mga estranghero" (hal. Sa Joan. Ev. 108). Sinabi rin ni St. Ambrose na sa pamamagitan ng kanilang pananampalataya ang mga Kristiyano ay nagtataglay ng mga pangakong ginawa kay Abraham. Ang unang pag-alis ni Abraham sa kanyang tinubuang-bayan ay naunawaan ni St. makalaman na mga gawi upang sundin si Kristo. Nang maglaon, ang mga komentarista na magkakaiba gaya nina Luther at Kierkegaard ay naalaala si Abraham bilang isang paradigma ng taong may pananampalataya.}}

Ang [[Roman Catholic Church]], ang pinakamalaking denominasyong Kristiyano, ay tinawag si Abraham na "aming ama sa Pananampalataya" sa [[Eucharistic prayer]] ng [[Roman Canon]], binibigkas sa panahon ng [[Misa (liturhiya)|Misa.]]. Siya rin ay ginugunita sa [[kalendaryo ng mga santo]] ng ilang denominasyon: sa Agosto 20&nbsp;ng [[Maronite Church]], Agosto 28 sa [[Coptic Orthodox Church|Coptic Church]] at ng [ [Assyrian Church of the East]] (na may buong [[araw-araw na katungkulan|opisina]] para sa huli), at noong 9 Oktubre ng Simbahang Romano Katoliko at ng [[Lutheran Church–Missouri Synod]].<ref name= "LCMS"/> Sa pambungad sa kanyang ika-15 siglong salin ng [[Golden Legend]]'s account tungkol kay Abraham, [[William Caxton]] ay nabanggit na ang buhay ng patriyarkang ito ay binasa sa simbahan noong [[Linggo bago Kuwaresma|Quinquagesima Linggo]].<ref name="LCMS"/> In the introduction to his 15th-century translation of the [[Golden Legend]]'s account of Abraham, [[William Caxton]] noted that this patriarch's life was read in church on [[Sunday before Lent|Quinquagesima Sunday]].<ref name="Caxton">{{cite web|last=Caxton|first=William|title=Abraham|url=http://www.fordham.edu/halsall/basis/goldenlegend/GoldenLegend-Volume1.asp#Abraham|website=The Golden Legend|publisher=Internet Medieval Source Book|access-date=3 April 2014|archive-date=13 Agosto 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110813234236/http://www.fordham.edu/halsall/basis/goldenlegend/GoldenLegend-Volume1.asp#Abraham|url-status=dead}}</ref> Siya ang [[patron saint]] ng mga nasa industriya ng hospitality.{{sfn|Holweck|1924|p=}}{{page needed|date=May 2017}} Ang [[Eastern Orthodox Church]] ay ginugunita siya bilang ang "Matuwid na Ninuno na si Abraham", na may dalawang [[araw ng kapistahan]] sa kanyang [[Eastern Orthodox Church liturgical calendar|liturgical calendar]]. Ang unang pagkakataon ay sa 9 Oktubre (para sa mga simbahan na sumusunod sa tradisyonal na [[Julian Calendar]], 9 Oktubre ay bumagsak sa 22 Oktubre ng modernong [[Gregorian Calendar]]), kung saan siya ay ginugunita kasama ang kanyang pamangkin na si "Righteous Lot." ". Ang isa ay sa "Linggo ng mga Ninuno" (dalawang Linggo bago ang Pasko), kapag siya ay ginugunita kasama ng iba pang [[Genealogy of Jesus|ancestors of Jesus]]. Binanggit din si Abraham sa [[Banal na Liturhiya]] ng [[Basil the Great]], bago ang Anaphora, at sina Abraham at Sarah ay hinihiling sa mga panalangin na sinabi ng pari para sa isang bagong kasal.<ref name=Bucur>{{cite journal |last= Bucur |first= Bogdan G. |title= The Early Christian Reception of Genesis 18: From Theophany to Trinitarian Symbolism |year= 2015 |pages= 245–272 |journal=[[Journal of Early Christian Studies]] |volume= 23 |publisher=[[Johns Hopkins University Press]] |location=[[Baltimore]], MD |number= 23:2 |doi= 10.1353/earl.2015.0020 |s2cid= 12888388 |url= https://www.duq.edu/assets/Documents/theology/_pdf/faculty-publications/Bucur%20publications/JECS%202015%20Genesis%2018.pdf |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://www.duq.edu/assets/Documents/theology/_pdf/faculty-publications/Bucur%20publications/JECS%202015%20Genesis%2018.pdf |archive-date=2022-10-09 |url-status=live |access-date= 1 June 2022}}</ref>

Tinutumbas ng ilang Kristiyanong teologo ang [[Abraham#Three bisita|"tatlong bisita"]] sa Banal na [[Trinity]], na nakikita sa kanilang pagpapakita ang isang [[theophany]] na naranasan ni Abraham<ref name=Bucur/>

===Islam===
{{pangunahing|Abraham sa Islam}}
Itinuturing ng Islam si Abraham bilang isang link sa tanikala ng mga propeta na nagsisimula kay Adan at nagtatapos kay [[Muhammad]].{{sfn|Levenson|2012|p=[https://books.google.com/books?id=EUO2Mhd-drcC&pg=PA8#v=snippet&q=%22chain%20of%20prophets%22 PA8]}} Ang ''Ibrāhīm'' ay binanggit sa 35 [[mga kabanata ng Quran]], mas madalas kaysa sa iba pang personahe sa Bibliya bukod sa [[Moses in Islam|Moises]]. {{sfn|Peters|2003|p=[https://books.google.com/books?id=HYJ2c9E9IM8C&pg=PA9#v=onepage&q=thirty-five%20chapters PA9]}} Pareho siyang tinatawag na ''hanif'' ([[monotheist]]) at ''muslim'' (isa na nagpapasakop),{{sfn|Levenson|2012|p=[https://books.google.com/books?id=EUO2Mhd-drcC&pg=PA200#v=onepage&q=hanif%20muslim PA200]}} at itinuturing siya ng mga Muslim bilang isang [[propeta]] at [[patriarch]], ang archetype ng perpektong [[Muslim]], at ang iginagalang na repormador ng [[Kaaba]] sa [[Mecca]].{{sfn |Lings|2004|p=}} Itinuturing ng mga tradisyong Islamikong si Ibrāhīm ang unang Pioneer ng Islam (na tinatawag ding ''millat Ibrahim'', ang "relihiyon ni Abraham"), at na ang kanyang layunin at misyon sa buong buhay niya ay ipahayag ang [[Tawhid|Kaisahan ng Diyos]]. Sa Islam, si Abraham ay may mataas na posisyon sa mga pangunahing propeta at siya ay tinutukoy bilang "Ibrahim Khalilullah", ibig sabihin ay "Abraham ang Minamahal ng [[Diyos sa Islam|Diyos]]".

Bukod sa [[Islamic na pananaw ni Isaac|Ishaq]] at [[Yaqub]], si Ibrahim ay kabilang sa mga pinaka-karangalan at pinakamahuhusay na tao sa paningin ng Diyos.<ref>[[Quran 38:45-47]]</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.quranacademy.org/quran/38:45-47|title=Surah 38 Sad (The letter Saad). Read and listen Quran · Quran Academy|website=en.quranacademy.org}}</ref>{{sfn|Maulana|2006|p=104}} Si Ibrahim ay binanggit din sa Quran bilang "Ama ng mga Muslim" at ang huwaran para sa komunidad.<ref>[[Q22:78]] & [[Q60:4-6]]</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.quranacademy.org/quran/22:78|title=Surah 22 Al-Hajj (The Pilgrimage). Read and listen Quran · Quran Academy|website=en.quranacademy.org}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.quranacademy.org/quran/60:4-6|title=Surah 60 Al-Mumtahanah (She that is to be examined). Read and listen Quran · Quran Academy|website=en.quranacademy.org}}</ref>

===Druze===
Itinuturing ng [[Druze]] si Abraham bilang ang ikatlong tagapagsalita (''natiq'') pagkatapos [[Adam]] at [[Noah]], na tumulong sa paghahatid ng mga pundasyong turo ng monoteismo (''tawhid'') na nilayon para sa mas malaking madla.{{sfn|Swayd|2009|p=3}} Siya rin ay kabilang sa pitong propeta na nagpakita sa iba't ibang panahon ng kasaysayan ayon sa pananampalatayang Druze.<ref name="Hitti 1928 37">{{cite book|title=The Origins of the Druze People and Religion: With Extracts from Their Sacred Writings| first= Philip K.|last= Hitti|year= 1928| isbn= 9781465546623| page =37 |publisher=Library of Alexandria}}</ref><ref name="Dana 2008 17">{{cite book|title=The Druze in the Middle East: Their Faith, Leadership, Identity and Status| first= Nissim |last= Dana|year= 2008| isbn= 9781903900369| page =17 |publisher=Michigan University press}}</ref>

===Mandaeismo===
Sa [[Mandaeismo]], si Abraham ({{lang-myz|ࡀࡁࡓࡀࡄࡉࡌ|translit=Abrahim}}) ay binanggit sa [[s:Translation:Ginza Rabba/Right Ginza/Book 18|Book 18]] ng ''[[Right Ginza]]'' bilang patriyarka ng mga Hudyo. Itinuturing ng [[mga Mandaean]] na si Abraham ay orihinal na isang Mandaean na pari, gayunpaman sila ay naiiba kay Abraham at mga Hudyo tungkol sa pagtutuli na kanilang itinuturing na pinsala sa katawan at samakatuwid ay ipinagbabawal.<ref name="GR Gelbert">{{cite book |url=https://livingwaterbooks.com.au/product/ginza-rba/ |last1=Gelbert |first1=Carlos |title=Ginza Rba |year=2011 |publisher=Living Water Books |location=Sydney |isbn=9780958034630}}</ref><ref name="GR Lidzbarski">{{cite book|last=Lidzbarski|first=Mark|date=1925|title=Ginza: Der Schatz oder Das große Buch der Mandäer|location=Göttingen|publisher=Vandenhoek & Ruprecht|url=https://archive.org/details/MN41563ucmf_2}}</ref><ref name = DrowerHaranGawaita>{{cite book|last=Drower|first=Ethel Stefana|title=The Haran Gawaita and the Baptism of Hibil-Ziwa|publisher=Biblioteca Apostolica Vatican|year=1953}}</ref><ref name="auto2">{{cite book|last=Drower|first=Ethel Stefana|title=The Mandaeans of Iraq and Iran|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.83117|publisher=Oxford At The Clarendon Press|year=1937}}</ref><ref>{{cite book|last=Smith|first=Andrew Phillip|title=John the Baptist and the Last Gnostics: the Secret History of the Mandaeans|url=https://archive.org/details/johnbaptistlastg0000smit|publisher=Watkins|year=2016}}</ref>{{rp|18,185}}

== Ninuno ng mga Hebreo at mga Arabo ==
Si Abraham ang pinakaninuno ng mga [[Hebreo]] at ng mga [[Arabo]] dahil sa kanyang mga anak na lalaking sina [[Isaac]] at [[Ismael]].  Si Isaac ang pinagmulan ng mga Hebreo, samantalang si Ishmael ang pinagmulan ng mga Arabo.<ref name=NBK>{{cite-NBK|''How Islam Began''}}, ''Islam'', pahina 414.</ref>

=== Genealogy ni Adan hanggang kay Abraham ===
*[[Adan]]
*[[Set (Bibliya)|Set]]
*[[Enos]]
*[[Kenan]]
*[[Mahalaleel]]
*[[Jared]]
*[[Enoc]]
*[[Matusalem]]
*[[Lamec (Ama ni Noe)|Lamech]]
*[[Noe]]
*[[Sem]]
*[[Arfacsad]]
*[[Sala (Anak ni Arfacsad)|Sala]]
*[[Heber]]
*[[Peleg|Faleg]]
*[[Reu|Regan]]
*[[Serug|Sarug]]
*[[Nachor, anak ni Serug|Nacor]]
*[[Tare]]
*Abraham

== Mga pananda ==
{{notelist}}

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}

[[Kategorya:Mga Iraqui]]
[[Kategorya:Mga Israeli]]
[[Kategorya:Mga tauhan sa Bibliya]]
[[Kategorya:Kristiyanismo]]
[[Kategorya:Islam]]
[[Kategorya:Ebreo]]