Pumunta sa nilalaman

Ang Kuwento ng Mananabas ng Kawayan

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
A young woman dressed in a pink kimono recedes on towards a palace the sky surrounded by clouds as people on the ground look on.
"Ang Prinsesang Lumilisan" mula sa The Japanese Fairy Book, 1908

Ang Kuwento ng Mananabas ng Kawayan (竹取物語, Taketori Monogatari) ay isang monogatari (kathang-isip na naratibong prosa) na naglalaman ng mga elemento ng alamat ng Hapon. Isinulat ng isang 'di-kilalang may-akda noong huling bahagi ng ika-9 o unang bahagi ng ika-10 siglo sa panahong Heian, ito ay itinuturing na pinakalumang akda na umiiral sa anyong monogatari.

Ang kwento ng mananabas ng kawayan at tungkol sa Dalagang nasa buwan na si Kaguya.[1][2][3][4]

Idinetalye ng kuwento ang buhay ni Kaguya-hime, isang prinsesa mula sa Buwan na natuklasan noong sanggol pa lamang sa loob ng tangkay ng isang kumikinang na halamang kawayan. Pagkatapos niyang lumaki, ang kanyang kagandahan ay umaakit sa limang manliligaw na naghahanap ng kanyang kamay sa pagpapakasal, na kanyang tinalikuran sa pamamagitan ng paghamon sa bawat isa ng isang imposibleng gawain; kalaunan ay naakit niya ang pagmamahal ng Emperador ng Hapon. Sa pagtatapos ng kuwento, inihayag ni Kaguya-hime ang kaniyang makakalawakang pinagmulan at bumalik sa Buwan. Ang kuwento ay kilala rin bilang Ang Kuwento ni Prinsesa Kaguya (かぐや姫の物語, Kaguya-hime no Monogatari), buhat ng bida nito.[5]


Kalagayan

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Si Prinsesa Kaguya ang Dalagang nasa Buwan o Dalagang nagmula sa Buwan sa mitolohiya ng mga Hapones. 1888 printa ni Yoshitoshi.

Ang Kuwento ng Namumutol ng Kawayan ay itinuturing na pinakalumang nabubuhay na monogatari, kahit na ang eksaktong petsa ng komposisyon nito ay hindi alam.[a] Isang tula sa Yamato Monogatari, isang akda noong ika-10 siglo na naglalarawan nga buhay sa korte ng imperyal, ang nagsasaad ng kuwento bilang pagtukoy sa isang pulong na nanonood ng buwan na isinagwa sa palasyo noong 909. Ang pagbanggit ng usok na tumataas mula sa Bundok Fuji sa Kuwento ng Namumutol ng Kawayan ay nagmumungkahi na ang bulkan ay aktibo pa rin sa panahon ng komposisyon nito; ang Kokin Wakashū nagpapahiwatig na ang bundok ay tumigil sa pagbuga ng usok noong 905. Ang iba pang ebidensya ay nagmumungkahi na ang kuwento ay isinulat sa pagitan ng 871 at 881.[7]

Ang may-akda ng Kuwento ng Namumutol ng Kawayan ay hindi rin kilala, at iba't ibang iniugnay ito ng mga iskolar kay Minamoto no Shitagō (911–983), sa Abbot Henjō, sa isang miyembro ng Imbe clan, sa isang miyembro ng isang partidong pulitikal na sumasalungat kay Emperador Tenmu, at sa kanshi na makata na si Ki no Haseo (842–912). Pinagtatalunan din kung ang kuwento ay isinulat ng isang tao o isang grupo ng mga tao, at kung ito ay isinulat sa kanbun, Hapones kana, o kahit na Tsino.[7]

Ang kuwento ay kinilala bilang proto-kathang-isip na pang-agham. Ang ilan sa mga elemento ng kuwentong kathang-isip na pang-agham nito ay kinabibilangan ni Kaguya-hime bilang isang prinsesa mula sa Buwan na ipinadala sa Daigdig para sa kaligtasan sa panahon ng selsestiyal na digmaan, isang ekstraterestre na pinalaki ng isang tao sa Earth, at siya ay dinala pabalik sa Buwan ng kanyang tunay. extraterrestrial na pamilya. Ang isang manuskrito na ilustrasyon ay naglalarawan din ng isang bilog na lumilipad na makina na kahawig ng isang flying saucer.[8] Ang kuwento ni Kaguya ay may pagkakatulad din sa isang modernong kuwentong pinagmulan ng superhero, partikular ng kay Superman.[9]

Salaysay

[baguhin | baguhin ang wikitext]
Dinala ni Taketori no Okina si Kaguya-hime sa kanilang tahanan, guhit c. 1650

Isang araw sa gubat ng kawayan, isang matandang tagaputol ng kawayan na tinatawag na Taketori no Okina (竹取翁, "matandang tagaani ng kawayan") ay nakatagpo ng isang mahiwagang tangkay ng kawayan na kumikinang. Nang kaniyang biyakin ito, laking gulat niya nang makita ang isang sanggol na kasinlaki lamang ng kanyang hinlalaki. Dahil wala silang anak, nagpasya ang matanda at ang kanyang asawa na alagaan ang sanggol na ito bilang sariling anak na babae at pinangalanan siyang Nayotake-no-Kaguya-hime (なよたけのかぐや姫, "Nagniningning na Prinsesa ng Murang Kawayan"). Mula noon, tuwing puputol siya ng kawayan ay nakakakita siya ng maliit na piraso ng ginto sa loob nito. Hindi nagtagal ay yumaman ang pamilya, at sa loob lamang ng tatlong buwan, lumaki si Kaguya-hime mula sanggol tungo sa isang ganap na babae na may pambihirang kagandahan. Sa simula, sinikap ng matanda na itago ang balita tungkol kay Kaguya-hime, ngunit kumalat ang kwento ng kanyang kagandahan at dumating ang maraming manliligaw na nais siyang pakasalan.

Pagkatuklas kay Kaguya-hime, paglalarawan noong huling ika-17 siglo

Kabilang sa mga manliligaw ang limang maharlika: Prinsipe Ishitsukuri (石作皇子), Prinsipe Kuramochi (車持皇子), ang Minister of the Right Abe no Miushi [ja] (右大臣阿倍御主人), ang Dakilang Tagapayo Ōtomo no Miyuki [ja] (大納言大伴御行), at ang Gitnang Tagapayo Isonokami no Marotari (中納言石上まろたり). Nakausap nila ang matanda upang pumili si Kaguya-hime sa kanila. Hindi siya interesado, kaya nag-isip si Kaguya-hime ng limang imposibleng pagsubok, at nangakong pakakasalan ang sinumang makapagdala ng itinakdang bagay: ang batong mangkok ng limos ng Buddha, isang sanga na may hiyas mula sa mahiwagang isla ng Hōrai, isang kasuotan mula sa balat ng daga ng apoy, isang makukulay na hiyas mula sa leeg ng dragon, at isang kabibe na isinilang mula sa isang langay-langayan.

Nang mapagtanto ang imposibilidad, nagdala ang unang maharlika ng huwad na batong mangkok na gawa sa itim na palayok, ngunit nabisto siya nang mapansin ni Kaguya-hime na hindi ito kumikislap ng banal na liwanag. Ang ikalawa ay nagdala ng sanga na ginawa ng pinakamahuhusay na panday, ngunit nahayag ang panlilinlang nang dumating ang mensahero upang kunin ang bayad. Ang ikatlo naman ay nalinlang ng isang mangangalakal mula Tsina na nagbenta sa kanya ng kasuotan na nasunog nang subukin sa apoy. Ang ikaapat ay nagtangkang maghanap ng dragon sa dagat ngunit umatras matapos salubungin ng bagyo. Ang ikalima ay nahulog mula sa mataas na lugar habang inaabot ang pugad ng langay-langayan.

Pagkatapos nito, dumalaw ang Emperador ng Hapon kay Kaguya-hime at, matapos mahulog ang loob, hiniling ang kanyang kamay sa kasal. Bagama’t hindi siya pinagdaan sa imposibleng pagsubok, tinanggihan siya ni Kaguya-hime at sinabing hindi siya mula sa bansang ito kaya hindi maaaring sumama sa palasyo. Nanatili silang magkausap sa pamamagitan ng mga sulat, ngunit patuloy siyang tinatanggihan. Lumipas ang tatlong taon na sila’y nagsusulatan.

Nang sumapit ang tag-init, tuwing tinitingnan ni Kaguya-hime ang bilog na buwan ay napupuno ng luha ang kanyang mga mata. Lubos na nag-aalala ang kanyang mga magulang at paulit-ulit siyang tinatanong, ngunit tumatanggi siyang magsabi. Lalo siyang naging balisa hanggang sa ihayag niya na hindi siya mula sa Daigdig at kailangan niyang bumalik sa kanyang mga tao sa Buwan. Sinasabing ipinadala siya sa Daigdig upang maranasan ang pagkakapit sa materyal, bilang parusa sa isang kasalanan na hindi na ipinaliwanag. Ang ginto na kanilang natanggap ay stipend o ayuda mula sa mga tao sa Buwan para sa kanyang pagpapalaki.

Pagbaba ng mga nilalang mula langit, paglalarawan c. 1650

Habang papalapit ang araw ng kanyang pagbabalik, ipinadala ng Emperador ang kanyang mga kawal upang ipagtanggol siya mula sa mga taga-Buwan, ngunit nang dumating ang mga nilalang mula langit sa bahay ng mag-asawa, nabulag ang mga kawal sa kakaibang liwanag. Ipinahayag ni Kaguya-hime na bagaman mahal niya ang kanyang mga kaibigan sa Daigdig, kailangan niyang bumalik sa tunay niyang tahanan sa Buwan. Sumulat siya ng malulungkot na paumanhin para sa kanyang mga magulang at sa Emperador, at iniwanan niya ang kanyang mga magulang ng sariling kasuotan bilang alaala. Kumuha rin siya ng kaunting eliksir ng kawalang-kamatayan, isinama ito sa kanyang liham para sa Emperador, at ibinigay sa pinuno ng mga kawal. Habang iniaabot ito, isang balabal na may balahibo ang isinabit sa kanyang balikat, at tila nawala ang lahat ng kanyang lungkot at pagmamahal sa mga tao sa Daigdig. Umakyat ang kanilang pangkat sa langit, ibinalik si Kaguya-hime sa Tsuki no Miyako (月の都, "Kabiserang Lunsod ng Buwan") at iniwan ang kanyang mga amang magulang na lumuha.

Lubhang nalungkot ang matandang mag-asawa at hindi nagtagal ay nagkasakit. Bumalik ang opisyal sa Emperador dala ang mga bagay na iniwan ni Kaguya-hime at ikinuwento ang nangyari. Binasa ng Emperador ang liham at siya ay pinangibabawan ng dalamhati. Itinanong niya sa kanyang mga lingkod: "Aling bundok ang pinakamalapit sa Langit?" Isang alalay ang sumagot na iyon ay ang Dakilang Bundok ng Lalawigan ng Suruga. Inutusan ng Emperador ang kanyang mga tauhan na dalhin ang sulat sa tuktok ng bundok at sunugin ito upang maabot ang prinsesang malayo. Iniutos din niyang sunugin ang eliksir ng kawalang-kamatayan, sapagkat ayaw niyang mabuhay magpakailanman nang hindi siya makikita.

Ayon sa alamat, ang salitang kawalang-kamatayan (不死, fushi) ay naging pinagmulan ng pangalan ng bundok, Mount Fuji. Sinasabi rin na ang kanji para sa bundok, na literal na nangangahulugang "bundok na sagana sa mga mandirigma" (富士山), ay mula sa hukbo ng Emperador na umakyat upang sundin ang kanyang utos. Sinasabi ring ang usok mula sa pagsunog ay patuloy na pumapaitaas hanggang ngayon. (Noong nakaraan, ang Bundok Fuji ay mas aktibong bulkan kaya mas maraming usok ang nilalabas nito.)


Mga Ugnayang Pampanitikan ng Dalagang Nasa Buwan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga elemento ng kuwento ay hinango mula sa mas naunang mga salaysay. Ang pangunahing tauhan na si Taketori no Okina ay lumilitaw sa naunang koleksiyon ng tula na Man'yōshū (c. 759; tula #3791). Sa akdang iyon, nakatagpo siya ng isang grupo ng kababaihan at bumigkas ng isang tula para sa kanila. Ipinahihiwatig nito na noon pa man ay may umiiral nang imahe o kuwento na nakasentro sa isang tagaputol ng kawayan at mga babaeng makalangit o mistikal.[10][11]

Isang kahalintulad na muling pagsasalaysay ng kuwento ang lumitaw noong ika-12 siglo sa Konjaku Monogatarishū (tomo 31, kabanata 33), bagama’t pinagtatalunan ang ugnayan ng mga tekstong ito.[12]

Banzhu Guniang

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Noong 1957, nailathala ang Jinyu Fenghuang (金玉鳳凰), isang librong Tsino ng mga kuwentong Tibetan.[13] Noong unang bahagi ng dekada 1970, napansin ng mga mananaliksik na Hapones sa panitikan na ang Banzhu Guniang (班竹姑娘), isa sa mga kuwentong nakapaloob sa aklat, ay may ilang pagkakahawig sa The Tale of the Bamboo Cutter.[14][15]

Sa simula, maraming mananaliksik ang naniwala na may kaugnayan ang Banzhu Guniang sa Tale of the Bamboo Cutter, bagama’t may ilan ding nagduda. Pagsapit ng dekada 1980, ipinakita ng mga pag-aaral na hindi kasing simple ng unang akala ang ugnayan ng mga kuwentong ito. Nagbigay si Okutsu ng malawak na pagsusuri hinggil sa mga pananaliksik, at binanggit na ang aklat na Jinyu Fenghuang ay nilayon para sa mga bata, kaya’t may ilang kalayaan na ginawa ang editor sa pag-aangkop ng mga kuwento. Wala nang ibang kalipunan ng mga kuwentong Tibetan na naglalaman ng nasabing kuwento.[16] Isang mananaliksik ang nagtungo sa Sichuan at natuklasan na, bukod sa mga nakabasa na ng Jinyu Fenghuang, hindi alam ng mga lokal na mananaliksik sa Chengdu ang nasabing kuwento.[17] Gayundin, ilang mga pinagmumulan ng Tibetan sa Ngawa Tibetan and Qiang Autonomous Prefecture ay hindi rin alam ang kuwento.[17] Ang pangkalahatang pananaw sa filolohiya ay sinadyang kopyahin ng may-akda ng aklat noong 1957 ang The Tale of the Bamboo Cutter.[18]

Chang'e

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang alamat na Tsino tungkol kay Chang'e ay matutunton pa noong ikalawang siglo BCE. Ayon sa pangunahing salaysay ng alamat, isang xian na nagngangalang Chang'e ang bumaba sa Daigdig at nawala ang kanyang kawalang-kamatayan. Upang mabawi ito, ninakaw niya ang eliksir ng kawalang-kamatayan mula sa Queen Mother of the West, at pagkatapos ay tumakas papunta sa Buwan. Ang mga elemento ng kawalang-kamatayan at paglipad ay malapit na kaugnay sa pigurang Daoista na xian, gayundin ang paglitaw ng mga kakaibang nilalang sa kabundukan. Subalit, ang kuwentong Hapones ay naglalaman ng maraming bagong elemento gaya ng tagaputol ng kawayan, ang mga manliligaw, at ang pagdukot sa gabi ng mga nilalang na lumulutang.[19]

Pagbagay

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang istorya na ito ay isinapelikula na pinamagatan Princess from The Moon ay pinagbibidahan nina Toshiro Mifune bilang Taketori-no-Miyatsuko, Ayako Wakao bilang Tayoshime at si Yasuko Sawaguchi ang gumanap bilang Kaya.

Talababa

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ The oldest surviving complete manuscript is dated to 1592.[6]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Keene, Donald (translator); Kawabata, Yasunari (reteller); Miyata, Masayuki (illustrator). The Tale of the Bamboo Cutter = Taketori Monogatari. Kodansha International; First edition, 1998. ISBN 978-4770023292. pp. 177. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
  2. ↑ Horiuchi, Hideaki; Akiyama, Ken (editor). Taketori monogatari; Ise Monogatari. Shin Nihon Koten Bungaku Taikei, Vol. 17. Tokyo: Iwanami Shoten, 1997. ISBN 978-4002400174. pp. 375. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
  3. ↑ Takahata, Isao; Sakaguchi, Riko; Allen, Jocelyne (translator). The Tale of the Princess Kaguya: Picture Book. San Francisco: VIZ Media; 2022. ISBN 978-1974727841. pp. 176. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
  4. ↑ Takahata, Isao. The Art of the Tale of the Princess Kaguya. Simon & Schuster / VIZ Media, 2022. ISBN 978-1974727834. pp. 240. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
  5. ↑ Katagiri et al. 1994: 81.
  6. ↑ Katagiri et al. 1994: 95.
  7. ↑ 7.0 7.1 Keene, Donald (1999). Seeds in the Heart: Japanese Literature from Earliest Times to the Late Sixteenth Century. Columbia University Press. pp. 434–441. ISBN 978-0-231-11441-7.
  8. ↑ Richardson, Matthew (2001). The Halstead Treasury of Ancient Science Fiction. Rushcutters Bay, New South Wales: Halstead Press. ISBN 978-1-875684-64-9. (cf. "Once Upon a Time". Emerald City (85). September 2002. Nakuha noong 2008-09-17.)
  9. ↑ "The Tale of the Princess Kaguya". The Source Weekly. Bend, Oregon. 2014. Nakuha noong 11 May 2020.
  10. ↑ Horiuchi (1997:345-346)
  11. ↑ Satake (2003:14-18)
  12. ↑ Yamada (1963:301-303)
  13. ↑ 田海燕, pat. (1957). 金玉鳳凰 (sa wikang Tsino). Shanghai: 少年兒童出版社.
  14. ↑ 百田弥栄子 (1971). 竹取物語の成立に関する一考察. アジア・アフリカ語学院紀要 (sa wikang Hapones). 3.
  15. ↑ 伊藤清司 (1973). かぐや姫の誕生―古代説話の起源 (sa wikang Hapones). 講談社.
  16. ↑ 奥津 春雄 (2000). 竹取物語の研究: 達成と変容 竹取物語の研究 (sa wikang Hapones). 翰林書房. ISBN 978-4-87737-097-8.
  17. ↑ 17.0 17.1 繁原 央 (2004). 日中説話の比較研究 (sa wikang Hapones). 汲古書院. ISBN 978-4-7629-3521-3.
  18. ↑ Katagiri et al. 1994
  19. ↑ Seimiya Tsuyoshi, "Shinsen shiso no kihon kozo." Shūkan Tōyōgaku blg. 33 (1976)
Nagmula sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ang_Kuwento_ng_Mananabas_ng_Kawayan&oldid=2177778"