Pumunta sa nilalaman

Ang mga Pakikipagsapalaran ni Massang

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Ang mga Pakikipagsapalaran ni Massang ay isang Kalmukong kuwentong-pambayan tungkol sa isang malakas na bayani na ipinanganak ng isang baka, na nakahanap ng tatlong kasama at may mga karagdagang pakikipagsapalaran. Ang kuwento ay inilathala sa Siddi-Kur (o Siddhi-Kur), isang pinagsama-samang mga kuwentong Kalmuko at Mongol.

Pinanggalingan

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang mga Kuwento ng Kinulam na Bangkay ay isang pagtitipon ng mga kuwentong Indo-Tibetano na kalaunan ay dinala sa Mongolia at isinalin sa mga wikang Mongoliko.[1][2] Ang koleksiyon ay kilala sa India bilang Vetala Pañcaviṃśati, sa Tibet bilang Ro-sgrung, sa Mongolia bilang Siditü kegür, at sa Oirat bilang Siddhi kǖr .[3][4]

Umakyat ang maliit na babae sa bintana at tinitigan ang kaibigan ni Massang na naghahanda ng pagkain. Guhit ni Maurice Day para sa Mga Mahiwagang Kuwento mula sa Tibet (1922).

Pagpatay sa Shimmu

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa kuwentong Kung Paano Pinaslang ang Schimnu-Khan, ng Tibetano o Mongol na pinanggalingan, ang unang bahagi ay nagpapakita ng kapanganakan ng isang kabataan na pinangalanang Massang "ng ulo ng toro". Ang nag-iisang baka ng isang mahirap ay nanganak ng isang kalahating tao, kalahating baka na hybrid at ang may-ari nito ay kinilabutan sa nilalang. Ang taong baka, na tumatanggap ng awa, ay tumakas mula sa matanda at sa mundo. Nakilala ng kabataan ang isang "lalaking kulay itim (...) ipinanganak sa madilim na kakahuyan", isang "lalaking kulay lunti (...) ipinanganak sa berdeng parang" at isang "lalaking kulay puti (...) ipinanganak ng kristal na bato" at ang apatan ay lumipat sa isang tirahan na tinatanaw ang isang burol. Salitan sila sa pagluluto ng pagkain habang ang iba ay nag-iipon ng laro sa malapit. Isang araw, lumitaw ang isang maliit na matandang babae at binugbog ang tatlong kasama para nakawin ang kanilang pagkain ("gatas at karne", gaya ng sinasabi sa kuwento). Sa ikaapat na araw, nakita ni Massang ang maliit na matandang babae at itinugma ang lakas sa nilalang. Pagkatapos ng tatlong pagsubok, nakatakas ang maliit na babae at nag-iwan ng bakas ng dugo para sundan ng apat na bayani. Malapit na silang dumating sa isang siwang sa bato; sa ibaba, nagkalat ang bangkay ng mangkukulam malapit sa tambak at tambak ng kayamanan. Bumaba si Massang upang kunin ang kayamanan sa kaniyang mga kasama ngunit ipinagkanulo nila siya at iniwan siyang patay sa hukay. Natutulog si Massang sa bangkay ng mangkukulam - sa loob ng maraming taon - at nang magising siya, tatlong puno ng seresa ang tumubo, na ginagamit niya upang umakyat sa ibabaw. Binisita niya ang kaniyang mga taksil na kasama at nadiskubreng gumawa sila ng buhay para sa kanilang sarili gamit ang kayamanan ng mangkukulam, ngunit nakiusap sila kay Massang na iligtas sila.[5]

Pinagmulan ng isang konstelasyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Sa ikalawang bahagi ng kuwento, nagpasya si Massang na iligtas ang kaniyang mga dating kasama at ipagpatuloy ang kaniyang buhay. Nakakita siya ng magandang dalaga na may dalang tubig sa isang pitsel at sinundan niya ito. Dumating si Massang sa korte ng Churmusta Tengri, na nag-bid na maligayang pagdating sa bayani at sinabi sa kaniya na ang kaniyang pagdating ay pinaka-kapaki-pakinabang. Ipinaliwanag ni Churmusta Tengri na magkakaroon ng digmaan sa pagitan ng isang puting hukbo ng mga pwersang Tengri at ang itim na hukbo ng Schummu. Tinutulungan ni Massang ang mga puting host sa pamamagitan ng pagkatalo sa pinuno ng itim na host. Sa pagtatapos ng kuwento, isang Schummu ang humampas ng martilyo sa lupa at lumipad ang mga spark, na nagmula sa pitong bituin ng isang konstelasyon (Ursa Mayor o ang Pleiades).[6] Sa bersiyong ito ng kuwento, na isinalin ng Britanikong folkloristang si Rachel Harriette Busk, ang tagapagsalaysay, sa kuwentong balangkas ng aklat, ay nagkomento na hindi na siya bumalik sa kaniyang panginoon upang dalhan siya ng kayamanan.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. de Rachewiltz, Igor; and Rybatzki, Volker. Introduction to Altaic Philology. Leiden, The Netherlands: Brill, 31 May. 2010. pp. 227, 233. doi: https://doi.org/10.1163/ej.9789004185289.i-524
  2. Kára, G. "Mongolian Literature". In: Turkic and Mongolian Literature. History of civilizations of Central Asia, v. 5. UNESCO. p. 738. ISBN 978-92-3-103876-1.
  3. de Rachewiltz, Igor; and Rybatzki, Volker. Introduction to Altaic Philology. Leiden, The Netherlands: Brill, 31 May. 2010. pp. 227, 233. doi: https://doi.org/10.1163/ej.9789004185289.i-524
  4. Kára, G. "Tibetan and Mongolian Literature". In: History of civilizations of Central Asia. UNESCO, 2000. p. 386. ISBN 92-3-103654-8.
  5. Busk, Rachel Harriette. Sagas from the Far East or, Kalmouk and Mongolian Traditionary Tales. London: Griffith and Farran. 1873. pp. 36-45.
  6. Coxwell, C. F. Siberian And Other Folk Tales. London: The C. W. Daniel Company, 1925. p. 429.