Tingnan ang wikitext ng Bulkang Mayon

{{update|date=Agosto 2023}}
{{Infobox Mountain
| name= Bulkang Mayon
| photo= Mayon Volcano as of March 2020.jpg
| photo_caption= Ang kuha ng Bulkan Mayon mula sa [[Lungsod ng Legazpi]], [[Albay]] noong Marso 2020
| elevation=2,463 metro (8,077 talampakan)
| location=[[Albay]], [[Pilipinas]]
| prominence = 
| coordinates = {{coor dms|13|15|24|N|123|41|6|E|type:mountain}}
| topographic map =
| type=[[Stratovolcano]]
| age= 40,687 taong gulang
| first ascent=
| easiest route=
| location = [[Pilipinas]]
| map = Pilipinas
| map_alt =
| map_caption = Mapa ng Pilipinas
| map_size = 250
| label_position = left
| lat_d = 13
| lat_m = 15
| lat_s = 24
| lat_NS = N
| long_d = 123
| long_m = 41
| long_s = 6
| long_EW = E
| topo =
| type = [[Stratovolcano]]
| age =
| last_eruption = Enero 13 - Marso 29, 2018
| first_ascent =
| easiest_route =
}}

<!--[[Talaksan:Mayon Volcano Bikol.jpg|thumb|200px|left|Mayon Volcano]]
[[Talaksan:MajorVolcanoesOfThePhilippines-USGS.gif|thumb|200px|right|Mapa ng mga pinakaaktibong bukan sa Pilipinas]]-->

[[File:Bukid mayon.jpg|thumb|Bukid mayon]]

Ang '''Bulkan Mayon''' o '''Bundok Mayon''' ay isang aktibong [[bulkan]] sa lalawigan ng [[Albay]], sa pulo ng [[Luzon]] sa [[Pilipinas]]. Bantog ang bulkan dahil sa halos "perpektong hugis apa" nito. Ang Mayon ang naging hilagang hangganan ng [[Lungsod ng Legazpi]], ang pinakamataong lungsod sa despacito  [[Kabikulan]]. Unang hinihayag bilang isang [[pambansang liwasan]] at isang nakaprotektang lupain ng bansa noong 20 Hulyo 1938. Inuri itong muli at pinangalanang ''[[Mayon Volcano Natural Park]]'' noong 2000.<ref name="PAWB">[http://pawb.gov.ph/index.php?option=com_content&view=article&id=65:region-5&catid=69:regions "Protected Areas in Region 5"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131219210240/http://pawb.gov.ph/index.php?option=com_content&view=article&id=65:region-5&catid=69:regions |date=2013-12-19 }}. Protected Areas and Wildlife Bureau. Retrieved on 2011-10-15.</ref>

Ayon sa mga [[volcanolohigo]], isa itong [[stratovolcano]] o kompositong bulkan. Ang tila simetriko niton kona ay nabuo sa pamamagitan ng pagkapatong-patong ng mga daloy ng [[pyroclastic flow|lahar]] at [[lava]]. Dahil umaabot nang halos 50 beses na ang mga pagsabog nito sa nakaraang 400 taon, itinuturing itong ikalawa pinaka-aktibong bulkan noong 2020 sa buong bansa. Matatagpuan ito sa isang [[convergent boundary|convergent plate boundary]]{{NoteTag |1 = Lugar kung saan nagkikita despacito  ang isang ''continental plate'' at isang ''oceanic plate''. Dito tinunulak pababa ng mas magaan na ''continental plate'' ang mas mabigat na ''oceanic plate''; Sa pagkatunaw ng bato nabubuo ang [[magma]].}} sa gitna ng [[Platong Eurasian]] at ng [[Plato ng Pilipinas]].

Ang bulkang Mayon ay may 47 pagsabog sa kasaysayan; ang una ay sa taong 1616 at nasundan pa ng ilan pang pagsabog o pagputok hanggang sa kasalukuyan. Ang pinakamalakas na pagsabog ng bulkang Mayon ay noong 1 Pebrero 1814. Natabunan ng lava ang bayan ng Cagsawa at may 1,200 taong namatay.  Ang bell tower ng simabahan ng bayan ang nakikita na lamang sa ibabao ng lupa.  Pyroclastic flows, ang mainit na abo ang nakapatay sa 77 katao, karamihan magsasaka, sa huling malakas na pagsabog ng Mayon noong 1993.  Sa taong 1984, mahigit 73,000 katao ang pinaalis sa 'danger zones' ayon sa mga scientists ng Philippine Institute of Volcanology and Seismology, wala naman naulat na may namatay.

==Lokasyon==
[[File:Ph locator albay MAYON municipalities.png|thumb|left|Ang lokasyon ng Mayon sa lalawigan ng Albay]]

Pangunahing palatandaan sa lalawigan ng [[Albay]] ang Bulkang Mayon na may taas na {{convert|2462|m}} mula sa baybayin ng [[Golpo ng Albay]].<ref name="Edu">{{cite web |url=http://volcano.und.edu/vwdocs/current_volcs/philippines/mayonvol.html |title=Mayon Volcano, Philippines |work=Philippines Department of Tourism |publisher=Volcano.und.edu |accessdate=2007-11-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071012025231/http://volcano.und.edu/vwdocs/current_volcs/philippines/mayonvol.html |archivedate=2007-10-12 |url-status=live }}</ref><ref name="Davis">David, Lee (2008). [http://books.google.com/books?id=CRzMOYIuLJEC&pg=PA416 "Natural Disasters"], pp. 416-417. Infobase Publishing.</ref> Ang bulkan ay heograpikal na hinahati ng walong lungsod at mga bayan na kinabibilangan ng [[Legazpi, Albay|Lungsod ng Legazpi]], [[Daraga]], [[Camalig]], [[Guinobatan]], [[Ligao|Lungsod ng Ligao]], [[Tabaco|Lungsod ng Tabaco]], [[Malilipot]], at [[Santo Domingo, Albay|Santo Domingo]].

===Pagbuga ng abo Mayo 2013===
Nagbuga ang Bulkang Mayon ng abo dakong 8:00&nbsp;ng umaga noong 7 Mayo 2013 na nagdulot ng pagkamatay at pagkasugat ng ilang mga dayuhang turista.<ref>{{cite news| url=http://www.gmanetwork.com/news/story/307144/news/regions/mayon-volcano-spews-ash-smoke-phivolcs-says-no-cause-for-panic |work=GMA News Online |title=Mayon Volcano spews ash, smoke; Phivolcs says no cause for panic|date=2013-05-07}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.gmanetwork.com/news/story/307161/news/regions/at-least-5-climbers-dead-7-hurt-as-mayon-volcano-spews-ash|work=GMA News Online |title=At least 5 climbers dead 7 hurs as Mayon Volcano spews ash|date=2013-05-07}}</ref>

==Pagmamanman sa Mayon==
Pinakaaktibong bulkan sa Pilipinas ang Bulkang Mayon, at ang mga aktibidad nito ay palagiang minamanmanan ng PHIVOLCS mula sa kanilang panlalawigang tanggapan sa Lignon Hill, tinatayang nasa {{convert|10|km}} timog silangan mula sa bulkan.

== Mga tala ==
<references group="pananda"/>

==Mga sanggunian==
{{reflist}}

== Mga kaugnayang palabas ==
* [http://www.phivolcs.dost.gov.ph/Volcano/Volcanolist/mayon.htm PHIVOLCS] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060924235359/http://www.phivolcs.dost.gov.ph/Volcano/Volcanolist/mayon.htm |date=2006-09-24 }} - Opisyal na pahina ng Bulkang Mayon (PHIVOLCS)
* [http://www.isulongseoph.org/?p=44 Mayon Volcano] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090714100754/http://www.isulongseoph.org/?p=44 |date=2009-07-14 }} - Artikulo ukol sa Bulkang Mayon
* [http://ndcc.gov.ph/ndcc/ National Disaster Coordinating Council] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070418212833/http://ndcc.gov.ph/ndcc/ |date=2007-04-18 }} Mga nagaganap sa kasalukuyan ukol sa Bulkang Mayon

{{commons|Bulkang Mayon}}

[[Kategorya:Mga bulkan sa Luzon]]
[[Kategorya:Mga bulkan sa Pilipinas]]
[[Kategorya:Heograpiya ng Pilipinas]]