Cutanda

Cutanda
single entity of population
Mga koordinado: 40°56′10″N 1°11′06″W
Bansa	Espanya
Lokasyon	Calamocha, Teruel Province, Aragón, Espanya

Ang Cutanda ay isang lokalidad ng España na kabilang sa munisipalidad ng Calamocha, sa Jiloca, lalawigan ng Teruel, Aragón. Ito ay matatagpuan sa 1059 m. at sa layo na 83 km mula sa Teruel. Ang populasyon nito noong 2022 ay mayroon itong 45 naninirahan (INE 2022)

Ang isang ilog ay dumadaan lamang malapit sa munisipalidad na ito kapag tag-ulan o kapag may mga pagbaha (kadalasan ang kanal nito ay nagsisilbing daanan), kaya ang tuyong pagsasaka ang kanilang pangunahing pinagkakakitaan. Ang Ruta ng Cid ay dumadaan sa bayang ito.

Kasaysayan

Panahon ng mga Muslim

Ang Cutanda ay binanggit ng mga heograpong Muslim tulad ni Al-Udri bilang isa sa mga bayan sa kūra ng Zaragoza, na sikat sa pagiging pinagmulan ng ilog Huerva, pati na rin sa pagsakop sa isang bahagi ng ruta sa pagitan ng Zaragoza at Valencia.

Ito ang kabesera ng isang rural na subdistrito o iqlim na nagsisilbing Ḥiṣn o sangguniang portipikasyon at luklukan ng isang qadi. Tinatalakay ang mga hangganan ng distritong ito sa mga karatig gaya ng Belchite o Cella. Tila malinaw na ito ay direktang umaasa sa Zaragoza, na magiging isang taifa, at hindi sa iba pang mga sekondaryang sentro tulad ng Calatayud o Albarracín, bagaman minsan ay binabanggit ito kaugnay ng karatig na Daroca. Parehong ang pagkakatulad sa ibang iqlim at ang gawaing arkeolohiko sa Cutanda ay nagmumungkahi na ito ay gumanap bilang sentro ng koleksiyon para sa isang pamayanang agrikultural sa tabi ng Ilog Pancrudo.

Labanan sa Cutanda

Pangunahing artikulo: Labanan sa Cutanda

Matapos ang pananakop ng Zaragoza (ni Alfonso I), ang mga Almoravid sa ilalim ng pamumuno ni Ibrahim ibn Yusuf ay nag-organisa ng isang malaking hukbo upang pigilan ang pagsulong ni Alfonso I. Ang labanan ay pumabor sa haring Aragones (tinulungan ni Guillermo IX, Duke ng Aquitainia at Imad al Dawla), ay ibinigay noong Hunyo 17, 1120 sa mga bukid ng Cutanda. Sa gayon ang manlalaban ay nagawang pagsamahin ang kaniyang mga pananakop, sinakop ang Calatayud, Daroca, itaas na Jalon at ang kanang pampang ng Ebro. Noong ika-14 na siglo ay may kasabihang: "Mas masahol pa kaysa Cutanda". Nakilala rin ang bayan sa mga mapagkukunang Islamiko para sa labanan.

Ang gawaing arkeolohiko ay nagpapakita ng pagkawasak ng mga pinaniniwalaang mula pa sa pananakop ng mga Kristiyano.

Bibliograpiya

• Cañada Juste, Alberto (1997). "La batalla de Cutanda (1120)". Xiloca (20): 37–47. ISSN 0214-1175.
• Cañada Juste, Alberto (1999). "El nombre de Sahla. Su posible origen y el reino de as-Sahla". Xiloca (23). ISSN 0214-1175.
• Lema Pueyo, José Ángel (1990). Colección diplomática de Alfonso I de Aragón y Pamplona (1104-1134). Fuentes documentales medievales del País Vasco. Eusko Ikaskuntza. ISBN 84-87471-13-7. Archivado desde el original el 18 de junio de 2018. Consultado el 12 de febrero de 2022. 
• Ortega Ortega, J. M. (1998). "Sociedad y administración del territorio en el tagr al-'alà: El ejemplo del iqli-m de Qutanda". Arqueología Y Territorio Medieval (5): 31–54.